Bạn đă ra đi
Hôm qua, sau khi đi bộ dưỡng sinh ở Jefferson Mall, theo lời mời tôi đi thăm người bạn uống trà, chuyện tṛ để anh về thăm Việt Nam, sau đó về nhà quét lá rụng đầy sân rồi đi tắm rửa, tụng kinh.
Khi lên giường ngủ, tôi mới nghĩ tới lấy cái máy vi tính xem Email để biết có ǵ lạ không, mặc dù trước đó tôi nghĩ là nên ngủ sau khi xem tin tức trên đài SBTN. Mở máy lên, thấy có nhiều Email, trong đó có Tin buồn, tôi vội vàng mở ra xem, tin tôi chẳng ngờ được, một em cựu học sinh chuyển tin: Tin buồn: Thầy Hồ Ngọc Thu đă ra đi vĩnh viễn.
Với tôi, đó là tin rất buồn bởi v́ Thu và tôi từng học chung lớp Đệ Ngủ D Trung học Kỹ Thuật Cao Thắng, lớp ấy ngày nay tôi vẫn c̣n liên lạc được với các bạn như Nguyễn Hữu Hiệp ở Chicago, Trần Hữu Hiếu ở Virginia, Nguyễn Công Mạnh, Trần Thái Thông, Huỳnh Ngọc Điệp ở San José, Phan Tùng, Nguyễn Đắc Thận ở Việt Nam và những bạn tôi c̣n nhớ, nhưng đă lâu chưa gặp lại như Huỳnh Văn Nỉ, Dương Văn Thơm, Lê Văn Thơm, Thạch Minh Thông, Thi Thái Thành, Lê Kim Nghĩa, Lê Văn Nam, Nguyễn Văn Tá.
Đến khi đi lính Thu và tôi ở cùng đơn vị Đại đội 21 Quân Cụ, sau sáp nhập vào Tiểu Đoàn 21 Tiếp Vận thành Đại Đội Bảo Toàn, đóng ở ngọai ô Thị xă Sóc Trăng. Chính ở đây, ngay bước đầu ở đơn vị Thu đă tập cho tôi uống rượu, chúng tôi trở thành đôi bạn nhậu chung một bàn, ngủ chung một pḥng, khi ở Sóc Trăng, khi ở Cà Mau.
Phải nói là những ngày chúng tôi than cận nhau nhất là thời gian này, Thu độc thân, tôi đă có gia đ́nh chuyện tán gái tuyệt nhiên không, chỉ có cùng nhau đi uống rượu, uống với từ binh nh́ cho đến sĩ quan, đi uống nhiều nhất với anh Nô chuyên viên của rạp chiếu bóng Ḥa An.
Khi mới lănh lương th́ lái xe đi xa uống những nơi như Băi Xàu, làng Mỹ Tú, quán Cây Dương…, nhưng mà “tiền lính tính liền”, nên lúc hết tiền cứ đến quán Thằng Cường, Trung sĩ của đơn vị, uống “à la ghi”, quán thằng Cường có cô em vợ người Trung, mặt tṛn bầu bỉnh, cặp mắt bồ câu đen láy, ăn nói hữu duyên, má lúm đồng tiền, thùy mị đoan trang, h́nh như Thiếu Úy Thu rất có cảm t́nh, nhưng cô nàng mỗi sáng chủ nhật đi nhà thờ, ngồi trên xe jeep của Thiếu Tá Đơn, Chỉ huy phó Tiểu Đoàn, Thiếu Úy Thu nhà ta thấy buồn năm phút !
Năm 1969, biệt phái về dạy học lại, tưởng không c̣n ở gần nhau nữa, nhưng không ngờ chỉ tṛn một năm sau, Thu và tôi cùng dạy học chung ở Trường Kỹ Thuật Nguyễn Trường Tộ.
Ông thân của Thu là Thầy Hồ Văn Vầy làm Trưởng Xưởng Kỹ Nghệ Sắt, ngủ một đêm đă an giấc ngàn thu năm 1971, năm sau xưởng đó có Thầy Phước cũng không bệnh hoạn, đêm ngủ bắt chước Thầy Vầy sáng không thèm dậy nữa, thế là cái xưởng ấy mỗi năm mất một Thầy. Mấy ông Thầy khác mới lấy thước Lơ Ban đo, thấy cửa trước, cửa sau đều rơi vào cửa Tử, nên các Thầy Xưởng Mộc thay đổi các cửa, từ đó không c̣n mỗi năm một Thầy “bất đắc kỳ tử” nữa! C̣n Thu, “Con Vua th́ được làm vua, con Săi ở chùa phải quét lá đa”, nên Hồ Ngọc Thu đă kế nghiệp Thầy Hồ văn Vầy làm Trưởng Xưởng Kỹ Nghệ Sắt Trung Học Nguyễn Trường Tộ từ đó.
Thầy Hồ Văn Vầy mất chôn cất trong nghĩa Trang Hội Tương Tế Sa Đéc ở G̣ Dưa Thủ Đức, nó là “dây mơ rể má”, họ hàng với “Dân Biểu Nhà Lá Hồ Ngọc Cứ”, trong nhóm báo Tia Sáng của Ngô Công Đức, nên năm 1975 Cộng Sản chiếm miền Nam, Thu và tôi khăn gói vào Trại Cải Tạo nhưng chỉ vài tháng sau Thu được nhận vào Trường dạy học lại. Tôi cũng được bạn tù giúp cho về sớm, rồi năm 1982 bị đẩy lại Trường làm Hiệu Phó. Nhờ ơn Cách mạng, ngày lễ ngày Tết lại được ăn được uống với Thu. Không c̣n bia con cọp, bia 33 th́ uống “ông già chống gậy”, bia tươi, đế cũng ngất ngây con tàu đi, nhưng không c̣n nghêu ngao hát “người con gái Việt Nam da vàng, yêu đô-la hơn yêu ṇi giống …”.
Năm 2009, tôi đi thăm, Thu c̣n nhắc lại chuyện anh ta rút súng bắn tôi tại văn pḥng, do rủ tôi đi nhậu mà tôi từ chối v́ bận kư “Phiếu hệ”.
Cách nay chừng hai tháng nghe tin Thu bị đưa đi Cấp Cứu ở Bệnh Viện Nhân Dân Gia Định, rồi được tin Thu đă khỏe lại, được cho xuất viện, tưởng rằng Thu đă khỏe mạnh và tôi sẽ đi thăm Thu trong những ngày tới, nào ngờ Thu sớm ra đi.
Ngay khi Trường Bách Khoa Trung Cấp mở khóa đầu tiên, Thu đă theo học, tốt nghiệp Thu đi dạy, không học thêm Sư Phạm nên Thu với Tiễn cùng là bạn học, bạn nhậu rồi Thu lập gia đ́nh với em gái Tiễn, vợ Thu mất cách nay cũng đă vài năm, những ngày cuối đời, Thu sống với con gái là cháu Đoan Trang.
Mặc dù tôi đến nhà cháu Đoan Trang tại Cư Xá Điện Lực ở An Khánh, bên kia cầu Sàig̣n để thăm Thu, một lần với các em Cựu học sinh Nguyễn Trường Tộ - Phan Đ́nh Phùng và một lần với các bạn học Cao Thắng cũ, không lần nào gặp cháu Đoan Trang.
Tôi nhớ khi xưa có đến nhà Thu ở bên hông Trường vẽ, đó là nhà 16 Nguyễn Duy, tôi biết Thu có người chị tên là Dung, chị Dung làm Thư kư ở Nha Kỹ Thuật Học Vụ, chồng chị là một văn nghệ sĩ qua anh ấy Thu kể cho tôi nghe về Phạm Công Thiện về Bùi Giáng …, nay nghe chị Dung mất đă trên 10 năm rồi. Thu có người em là Hồ Ngọc Dũng Nam, tốt nghiệp Sư Phạm Kỹ Thuật ban Kỹ Nghệ Họa, giáo sư Trường Kỹ thuật Vĩnh Long, sau năm 1975, dạy ở Trường Kỹ Thuật 4 là Trường Kỹ thuật tư thục Don Boso cũ ở G̣ Vấp.
Uống rượu th́ Thu không hổ danh “Con nhà tông, không giống lông cũng giống cánh” hay “Hổ phụ sanh hổ tử”, ngoài ra Thu cũng đàn, hát vẽ tranh nữa. Tháng trước thi, họa sĩ Huỳnh Ngọc Điệp hỏi tôi số điện thoại của Thu, Điệp đă về Việt Nam thăm Thu, đă báo cho tôi biết tin Thu mất cùng lúc tôi báo tin cho Điệp biết Thu đă mất.
Điệp có soạn một phân ưu, gửi cho tôi để góp ư, tôi thêm một chữ và tên hai người bạn học cùng lớp.
Điệp có gửi riêng cho tôi một Email nói lên t́nh cảm riêng tư của Điệp với Thu, t́nh cảm của những người bạn học, t́nh bạn của thân phụ họ, những t́nh cảm sâu sắc của thuở thiếu thời, đă khắc sâu và kéo dài đến tận hôm nay và sẽ măi đến mai sau, tiếc nó là thư riêng, nên tôi không được phép ghi lại đây gọi là để tưởng nhớ đến một người bạn vừa mới ra đi.
Lương Văn Nhơn và tôi có điện thoại về tin buồn này, Nhơn cho biết tuy không có học chung, nhưng Thu được nhiều bạn học biết đến v́ anh là con của giáo sư Hồ Văn Vầy, lại nữa lúc thi nhập học Hồ Ngọc Thu thi đậu đầu bảng, nhờ Nhơn nhắc lại, tôi mới biết việc này, v́ ở tỉnh lẻ lên thi, mặc dù chính tôi ḍ bảng, nhưng chỉ nhớ tên ḿnh đậu thứ 132 chớ ngoài ra không nhớ tên ai hết.
Một em cựu học sinh vừa gửi tới tôi h́nh ảnh tang lễ Hồ Ngọc Thu
Tưởng nhớ bạn. Nguyện Hương linh Nguyên Tịnh Hồ Ngọc Thu văng sinh Cực Lạc Quốc.
6-11-2011