CHINH PHỤ NGÂM
Cù An Hưng phỏng dịch
*
1 TIẾNG HÁT T̉NG CHINH
Nổi cơn gió bụi một thời
Khiến hồng nhan nếm vị đời gian truân
Trời cao xanh biết hay chăng
4. Bỗng dưng thế sự xoay vần, v́ đâu
Trống Tràng thành, bóng Nguyệt chao
Lửa đài bừng chiếu mây cao Cam Tuyền
Quân vương án kiếm ngay đêm
8. Canh khuya vời tướng, hịch truyền điểm binh
Ba trăm năm hưởng thái b́nh
Vơ quan nay khoác lên ḿnh chiến y
Sứ trời sớm giục ra đi
12. Non sông đă gọi, sá ǵ t́nh riêng
Ngang lưng đầy đủ cung tên
Vợ con bịn rịn tiễn bên cạnh đường
Cờ bay, sầu phủ ải quan
16. Ĺa nhà trống thúc, oán lan khuê pḥng
Chia nhau nỗi oán hờn chung
Mối sầu ngậm nghẹn trong ḷng mà thôi2 BÀI CA TIỄN BIỆT
Ḍng danh tướng tuổi đôi mươi
20. Chàng quăng nghiên bút trọng đời kiếm cung
Hạ liên thành hiến bệ rồng
Tuốt gươm đuổi giặc khỏi vùng biên cương
Chí trai: da ngựa sa trường
24. Thái sơn thân nặng coi thường như không
Chàng đi, vắng lạnh khuê pḥng
Thét roi cầu Vị mịt mùng gió thu
Đầu cầu sông Vị tiễn đưa
28. Một ḍng trong vắt lững lờ chảy xuôi
Đường ven bờ ngợp cỏ tươi
Dài cơn sầu thảm một người chơ vơ
Trên đường so ngựa cũng thua
32. Chẳng như thuyền chiến mà đưa xuôi ḍng
Sầu này khó gột cho xong
Cỏ non đâu thể bớt dùm lo âu
Bước đi từng bước theo nhau
36. Cầm tay níu áo từng câu nghẹn lời
Thiếp như trăng tỏ dơi soi
Ḷng chàng theo mũi tên trời Thiên sơn
Ngay trong bữa tiệc hồi hôm
40. Chàng quăng rượu tiễn múa gươm Long Tuyền
Chỉ hang cọp dáo vung lên
Noi gương Giới tử quyềt t́m Lâu Lan
Man khê nhắc đến cười vang
44. Kể ngay Mă Viện những toan sánh cùng
Áo chàng pha ráng mây hồng
Ngựa chàng trắng xóa một vùng khói sương
Ngựa kiêu, lục lạc ngân vang
48. Trống dồn, binh tướng lên đường, hỡi ôi
Bao lâu c̣n thấy được người
Chỉ trong một thoáng hết rồi, chia tay3 LY BIỆT SẦU NGÂM
Cầu sông chia rẽ là đây
52. Bồi hồi trông bóng cờ bay dặm trường
Quân lên Tế Liễu từng đoàn
Trải dài xe ngựa tận Tràng Dương xưa
Chàng dẫn quân, ngọn ải chờ
56. Liễu đâu thấu cảnh úa mờ hồng nhan
Lạc Mai tiếng sáo xa dần
Màu cờ trước gió cuốn chàng trôi xuôi
Chinh phu, ư gởi mây trời
60. Non xanh nặng trĩu t́nh người nhớ mong
Chàng đi: ải bắc mịt mùng
Thiếp về: chỉ thấy căn pḥng đêm qua
Riêng bày trước mắt đôi ta
64. Xanh xanh mây núi khói pha sương mù
Hàm Dương chàng ngóng, thẫn thờ
Thiếp đây héo hắt nh́n từ Tiêu Tương
Tiêu Tương cách biệt Hàm Dương
68. Hàm Dương cây khuất, Tiêu Tương khói sầu
Cùng nh́n, ai thấy ai đâu!
Xanh xanh từng bóng cây dâu ven đường
Mạch thượng tang, mạch thượng tang
Ḷng chàng cảnh thiếp, biết làm sao đây !4 KHÚC CA BIÊN ẢI
Từ khi xa cách đến nay
Phong sương vách núi cơi ngoài ra sao
Đêm trăng tá túc nơi nao
76. Sa trường muôn dặm t́m đâu mái nhà
Nổi trôi giữa trận phong ba
Vó câu tuấn mă nước nḥa đẩy lui
Long Sa gối trống ngủ vùi
80. Ôm yên Hổ Lục khốn đời chiến binh
Hán quân nay xuống Bạch thành
Người Hồ mai đă phục Thanh hải chờ
Cảnh vùng Thanh hải nhấp nhô
84. Núi khe chắp nối tỏ mờ vây quanh
Tuyết ngập đầu, vượt non xanh
Nước lên tới bụng, suối ghềnh qua mau
Những ai mang áo giáp lâu
88. Mong ngày về măi ngậm đau héo dần
Vua nơi trướng gấm hay chăng
Khốn cùng suốt kiếp ai bằng chinh phu
Chàng phiêu bạt khắp biên khu
92. Tiêu quan, Hăn hải, mưa mù điếm canh
Thân nơi hang ổ, cọp ŕnh
Rừng già rắn độc hoành hành chẳng thôi
Aên… gió vỗ, ngủ… sương phơi
96. Tuyết che ống quyển giá vùi cḥm râu
Những khi lên ngóng mây cao
Riêng chàng chịu đựng nỗi sầu tha hương5 BÀI CA CHINH CHIẾN
Từ ngày tiến hướng đông nam
Nơi đâu gió bụi sa trường? Ai hay
Chiến chinh là thế, xưa nay
Mạng người ví ngọn cỏ may khác ǵ
Dưới rừng thép nhọn bước đi
104. Xông pha ấm bụng chỉ v́ ân sâu
Biết chăng ! thời khắc qua mau
Gươm vung chết yểu trước sau bao người
Núi Kỳ mồ cũ trăng soi
108. Băi Ph́ mả mới nằm phơi bốn mùa
Ḱa hồn tử sĩ gió đưa
Trăng thanh dơi bóng lờ mờ chinh phu
Chinh phu ! ai mạc mặt cho
112. Chiêu hồn tử sĩ bây giờ là ai
Núi sông ! tranh giữ cho đời
Hành quân thấy cảnh ngậm ngùi bước đi
Chiến chinh hiếm kẻ trở về
116. Ban Siêu tóc cũng bạc khi khải hoàn
Hiểm nghèo thay chốn quan san
Thước gươm yên ngựa, đời chàng chiến binh
Cỏ thu gió cát vây quanh
120. Tên reo đầu ngựa phá thành vịn thang
Đường công danh lắm gian nan
Bám theo khốn khổ, mong nhàn khó thay
Niềm riêng ngậm nghẹn là đây
124. Bên song ḿnh thiếp, chàng nay cuối trời6 TIẾNG HÁT ĐỢI CHỜ
Pḥng khuê phận thiếp đành rồi
Chân mây há phải cuộc đời chàng sao
Mối t́nh cá nước in sâu
128. Mà nay gặp cảnh xa nhau khó lường
Bỗng thành chinh phụ đáng thương
Trượng phu quyết chẳng như chàng Vương Tôn
Bắc nam cách trở ḍng sông
132. Sớm hôm riêng chịu nỗi buồn pḥng khuê
Một trang anh tuấn hào huê
Thêm nàng yếm thắm kém ǵ phong lưu
Một đôi niên thiếu bên nhau
136. Nay xa muôn dặm biết sao gởi t́nh
Chàng ơi nhớ lúc xa ḿnh
Con oanh chưa hót trên cành liễu tơ
Hỏi ngày trở lại vườn xưa
140. Chàng rằng: nàng hăy gắng chờ đỗ quyên
Tiếng đỗ quyên đă lặng ch́m
Ưù nhi thủ thỉ, bóng h́nh chàng đâu
Nhớ xưa ngay buổi xa nhau
144. Hoa mai c̣n đợi đón chào gió đông
Hỏi ngày trở lại vườn hồng
Đáp liều: chờ lúc đào cùng khoe tươi
Hoa đào nay đă tàn phai
148. Gió đông lịm tắt, đợi người người đâu
Ḱa sen hé nở trên ao
Buồn trông lại nhớ nơi nao hẹn người
Lũng Tây chàng hẹn lưng đồi
152. Trời cao man mác đợi người người đâu
Lá rơi trâm ngả trên đầu
Đứng im cho giọt lệ sầu tự rơi
Râm ran gà gáy, trưa rồi
156. Buồn nghe lại nhớ hẹn người nơi nao
Hán Dương chàng hẹn bên cầu
Lần sang, trời đă ngả mầu hoàng hôn
Áo bay, chớp báo mưa nguồn
160. Triều dâng sóng vỗ trên cồn, lệ sa7 BÀI CA TÂM SỰ
Mời về, thư gởi năm qua
Năm nay lại gởi ải xa nhắc về
Mỏi ṃn, thư đến thư đi
164. Hoa dương úa rụng xanh ŕ bờ rêu
Sân hoang rêu đă phủ đều
Trên thềm mỗi bước trăm điều suy tư
Hẹn suông năm ngoái trong thư
168. Năm nay hẹn nữa, lại chờ lại mong
Thư về, người tuyệt nhiên không
Sương khuya lạnh lẽo, bên song âm thầm
Bao đêm tóc nhuốm màu trăng
172. Đếm mười cái hẹn chín lần hẹn suông
Bấm tay tính thuở đợi chồng
Nào ngờ ba độ sen hồng nở hoa
Khổ thân lính thú Hoàng Hoa
176. Cực người chiến sĩ ải xa muôn phần
Ai ai cũng có thân nhân
Quá lâu sao nỡ chẳng thăm hỏi ǵ
Sao đành tạm bỏ thê nhi
180. Sao đành phụ rẫy không về không thư
Mẹ chàng đầu bạc tóc thưa
Sớm hôm bên cửa ngồi chờ một thân
Con ḿnh từng bữa đ̣i ăn
184. Việc nhà thiếp tính không phần nào sai
Mẹ già, phụng dưỡng hôm mai
Con thơ, thiếp quyết dạy nuôi thành người
Riêng c̣n nỗi nhớ khôn nguôi
188. Năm nay năm ngoái buông trôi héo tàn
Đợi chờ đằng đẵng bao năm
Hận sầu trăm mối thắt dần, sao tan !
Ước chi một thoáng bên chàng
192. Thầm th́ kể nỗi đoạn trường cho nghe
Cành thoa cung Hán c̣n kia
Ông bà thương tặng lúc về làm dâu
Ai lên ải bắc dùm nhau
196. Đem thoa tới trại gởi sầu tương tư
Gương Tần, thiếp giữ chẳng mờ
Nhớ từng kề má cười đùa soi chung
Ai lên ải bắc đem cùng
200. Nhờ gương bày tỏ tấm ḷng thiếp đây
Ngày xưa nhẫn cưới trao tay
Bây giờ riêng kỷ vật này gần thôi
Ai đem lên ải giúp tôi
204. Nhắc chàng pḥng vắng đêm dài đợi nhau
Vẫn c̣n lược khảm trân châu
Thân thương từ thuở mái đầu ngây thơ
Ai đem lên ải giúp cho
208. Nhắc chàng hiểu ư gắng lo giữ ḿnh8 BÀI CA THƯƠNG NHỚ
Mấy năm nhà vẫn được tin
Năm nay thư tín im ĺm, khác xưa
Trông nhạn bay, ngỡ được thư
212. Lo may áo ấm, sương thu đă về
Mong cánh hồng, gởi thư đi
Cuồng phong chặn lối, biên thùy tuyết rơi
Quân doanh mưa băo dập vùi
216. Từng cơn uất đọng hành người chinh phu
Hồi văn chức cẩm, ngần ngừ
Kim tiền gieo quẻ, muốn ngờ rằng sai
Hoàng hôn thơ thẩn hiên ngoài
220. Đêm trăng tóc xơa tơi bời gối nghiêng
Dù say dù tỉnh vẫn quên
Buông xuôi ră rượi lặng im lờ đờ
Dẫu khi làm biếng hay ngu
224. Như người mê loạn ơ hờ mà thôi
Nhánh trâm, buồn chẳng muốn cài
Áo kia thêm rộng, thân gày ốm đau
Ban ngày bước thấp bước cao
228. Canh khuya thao thức đảo chao bên rèm
Ngày canh chim thước báo tin
Đêm ngồi chờ bóng hoa đèn, có đâu !
Đèn kia ví chẳng hiểu nhau
232. Th́ xin cam chịu mối sầu năm canh
Tiếng gà eo óc đêm thanh
Bóng ḥe thôi đă lặng thinh qua thềm
Sầu như ngọn sóng dâng lên
236. Đêm khuya một khắc ngỡ thêm năm dài
Lư hương gượng đốt, hồn phai
Gương Lăng gượng ngắm, lệ rơi như tràn
Ngập ngừng kinh trụ Phượng Hoàng
240. Ngợp sầu tưởng đứt dây đàn Uyên Ương
Yên Nhiên cách vạn dặm đường
Biết sao gởi ư cùng chàng gió ơi
Quá xa, gió chẳng tới nơi
244. Chỉ c̣n thăm thẳm một trời nhớ mong9 BI CA
Trời cao, ai tới nổi không
Dài cơn nhung nhớ đáy ḷng, sao nguôi !
Ngồi đây hoài cảm một người
248. Nh́n cây khói phủ sương phơi bóng chiều
Mưa phùn đan tiếng dế kêu
Sương rơi như vỗ tiêu điều liễu tơ
Mưa rào xé nát cành ngô
252. Trời cao nhạt nắng bơ vơ chim về
Mù sương đeo lá xanh ŕ
Côn trùng thu muộn thầm th́ tường hoang
Chuông chùa đôi lúc ngân vang
256. Lá cây chuối đập trong làn gió bay
Xé song the, lọt màn vây
Bóng hoa trăng chiếu lung lay trước rèm
Hoa cười đón ánh trăng đêm
260. Dưới vầng trăng tỏ hoa thêm rạng ngời
Hoa, trăng đan bóng đùa vui
Hoa, trăng xé nát ḷng người mà chi
Thế nên chẳng muốn làm ǵ
264. Bỏ ngang công chuyện cũng v́ chàng thôi
Chim oanh nào dám thêu đôi
Bướm vàng đủ cặp, thẹn rồi chẳng may
Là thôi, chẳng vẽ lông mày
268. Nói năng chi nữa, suốt ngày bên song
Ích chi điểm phấn tô hồng
Giờ đây cách biệt ngàn trùng người thương
Khác chi cô cháu Ngọc Hoàng
272. Nín thinh lệ ứa ven ḍng sông Ngân
Khác chi hoàn cảnh chị Hằng
Thê lương ngồi điện Quảng Hàn, bơ vơ
Chất sầu thành gối, ngủ mơ
276. Muộn phiền đong đấu, nấu thừa nồi cơm
Rượu ngon chẳng lấp được buồn
Hoa tươi cũng úa v́ cơn muộn phiền
Chất đầy sầu muộn trong tim
280, Nghi thành chín suối băi ch́m nhấp nhô10 BÀI CA THƯƠNG NHỚ
Đàn ư, sênh phách nữa ư
Gơ sênh không tiếng đàn như chẳng đàn
Ngh́n trùng ngăn lối quan san
284. Chinh phu thiếu thốn, con đường khó đi
T́nh xa quyên khóc, lệ về
Đâu đây tiếng trống canh khuya điểm tùng
Bây giờ sụp đổ v́ mong
288. Nhớ phương xa chốn khuê pḥng chua cay
Vị chua hóa đắng ai hay
Ai lau nước mắt vơi đầy chàng ơi
Muốn thăm không cách vượt trời
292. Mà đem lệ thấm khăn người viễn phương
T́m nhau ! giữa mộng canh trường
Qua Giang tân ngóng đợi chàng ghé chơi
T́m đâu ! đường cũ Dương đài
296. Qua bờ Tương mới gặp người yêu thương
Thầm ghi khoảnh khắc bên chàng
Dẫu trên gối chiếc mơ màng t́nh xuân
Giận đời so mộng chẳng bằng
300. Hàm quan Lũng thủy có lần mây mưa
Ngậm ngùi khi đứt giấc mơ
Giận t́nh trong mộng, t́nh hờ đấy thôi
Tấm ḷng mới thực, chàng ơi
304. Bao phen trông vết xe người hành quân
Thấy chi, man mác bạch tần
Ḍng sông nhợt nhạt sóng ngầm cuốn trôi
Cỏ Yên xanh ngắt chân trời
308. Dâu Tần biêng biếc trải dài, cành buông
Phía nam, bụi phủ làng thôn
Nhạn sa băi vắng chiều hôm muốn tàn
C̣n chi, đưa mắt nh́n ngang
312. Đ́nh xa lác đác dặm trường tiễn nhau
Cây ngô, mây phủ nhạt mầøu
Phương tây, núi Thục lạc bầu trời xanh
Thành hoang đồng lúa vây quanh
316. Sáo chiều mưa vỗ buồn tênh trên lầu11 BÀI CA THƯƠNG CẢM
Thấy chi lúc ngóng trông nhau
Lá rơi chồng chất úa màu đồi hoang
Ḱa đôi chim trĩ bay ngang
320. Gió đưa nhún nhẩy mai vàng ven sông
Phương đông khói núi mịt mùng
Chim kêu ai oán lạc cùng gió thu
Thấy chi trước cảnh xa mờ
324. Một ḍng nước bạc theo bờ lượn quanh
Vài chấm nhạn giữa trời xanh
T́m về bến cũ lặng thinh cánh buồm
Phương tây cổ thụ giữa đồng
328. Bóng ai lầm lũi kiếm vùng Thương châu
Chân mây cuối đất, người đâu !
Từng ngày trông ngóng, lầu cao một ḿnh
Bao phen mắt vướng mây xanh
332. T́m vùng ải Ngọc, chiến chinh nơi nào
Gậy tiên thu ngắn đường mau
Giận không học nổi làm sao tới gần
Bắc cầu, có phép ném khăn
336. Giận không học nổi âm thầm nghẹn đau
Con tim thành đá hay sao !
Lệ t́nh cạn kiệt lên lầu nhớ thương
Quay nh́n sắc liễu ven đường
340. Công hầu ! hối đă giục chàng tranh phong
Người trên ải bắc ngàn trùng
Chẳng hay có nghĩ như ḷng thiếp đây
Ví như in hệt ḷng này
344. Th́ bao oán trách đêm ngày cũng tha
Hướng dương, thiếp khác ǵ hoa
Những e nguồn sáng phớt qua rồi ch́m
Mong chờ, hoa đợi nắng lên
348. Tà dương quạnh quẽ lặng im hoa tàn
Xác xơ ven bức tường hoang
Hoa rơi mấy thuở hỏi chàng biết không12 TỪ KHÚC OÁN T̀NH
Chồi lan tươi thắm trổ bông
352. Rau tần trắng xóa một vùng ngát hương
Bước ra, man mác đêm sương
Đường sao Khuê mọc vắt ngang tỏ mờ
Ngân hà một dải cao thưa
356. Áng mây cô độc lững lờ trôi xuôi
Nghiêng nghiêng Bắc đẩu ven trời
Riêng vầng trăng tỏ canh hoài pḥng khuê
Đầu tường gió phớt, lê thê
360. Dung nhan tiều tụy chỉ v́ nhớ thương
Sao c̣n ở măi viễn phương
Xưa cùng, nay cảnh Sâm Thương cách vời
Mây che đầu ngựa cơi ngoài
364. Hành lang chỉ thấy ngợp mùi rêu xanh
Thềm xưa chờ gió, vắng tanh
Ngày vui đă mất hương t́nh muốn vơi
Mẫu đơn bén gió đông, tươi
368. Cùng trăng Chức nữ trông vời sao Ngâu
Pḥng khuê hoang lạnh, thiếu nhau
Chăn đơn gối chiếc nát nhàu t́nh xưa
Hỡi ôi ! ngày tháng thoi đưa
372. Giục xuân mau hết đâu chừa một ai
Xuân qua thu đến, ngậm ngùi
Bên nhau phút chốc để rồi chia tay
Biệt ly thêm gió heo may
376. Cành dương liễu biếc giờ đây úa vàng
Riêng c̣n tiếc nuối thở than
Những e sợi trắng hại nàng Văn Quân
Chàng Phan rực rỡ nét xuân
380. Thế mà tóc cũng dần dần điểm sương
Than chi ! đời vẫn ngát hương
Có điều hồng thắm vốn thường mau phai
Sắc hương chẳng giữ nổi hoài
384. Tiếc thương phận bạc nhớ thời vui xưa
Tóc nàng chinh phụ xanh tơ
Chờ mong ! bao kẻ già nua mất rồi
Lầu xưa kề má tươi cười
388. Lụa là hé mở đón mời yêu đương
Sao trời chẳng giúp đường sang
C̣n xa nhau nữa c̣n mang oán t́nh
Đường đời khấp khúc gập ghềnh
392. Thương nhau dẫu nhớ cũng đành chàng ơi13 TIẾNG CA HY VỌNG
Uyên ương đồng nội bay đôi
Vẫn chia ấm lạnh có rời xa đâu
Én thường đậu nóc nhà cao
396. Cuộc t́nh giữ măi bạc đầu không quên
Xưa nay những cặp chim Kiêm
Luôn luôn sát cánh lướt trên bầu trời
Sâu Cùng Cùng cũng thế thôi
400. Cụng đầu ḅ lết suốt đời bên nhau
Hoa sen liền cuống bên nhau
Cành dương liễu quấn ngàn sau vẫn đồn
Con người thực kém chim muông
404. Thua loài sâu bọ vô cùng, lạ thay !
Nguyện thành chim nối cánh bay
Cầu mong được măi như cây liền cành
Chết ư ! chia rẽ cũng đành
408. Sống đây ! sao vướng sầu t́nh biệt ly
Ví dầu chết mới gặp đi
Sao bằng được sống, sống v́ theo nhau
Ngày về xin chớ bạc đầu
412. Pḥng khuê hứa giữ nguyên mầu phấn hương
Nguyện làm chiếc bóng trong sương
Cùng chàng qua vạn nẻo đường cheo leo
Nay chàng tin có bóng theo
416. Yên tâm dấn bước chính điều thiếp mong14 KHẢI HOÀN CA
Tài cao, bền tấm ḷng son
Ra tay giúp nước trông nom dân ḿnh
Dẫn quân khinh kỵ công thành
420. Đối đầu tướng giặc quyết giành phần hơn
Cho dù đối diện rừng gươm
Hề chi ! trời đất vốn thương anh hùng
Giúp chàng phá trận lập công
424. Khắp miền Quan bắc Quan đông yên lành
Chẳng c̣n nghe nói chiến chinh
Cung tên xếp xó, thanh b́nh là đây
Giả từ quan ải, cờ bay
428. Dựa lưng gió núi, ngất ngây khải hoàn
Yên Nhiên, bia khắc tên chàng
Cửu trùng ban thưởng cả ngàn công lao
Kéo Ngân hà rửa cung đao
432. Văn nhân toàn quốc đón chào đề thơ
Ca dao thôn xóm hát ḥ
Bài ca “nhập Hán” bây giờ trổi lên
Họa h́nh bày gác Lăng Yên
436. Chỗ Tần Thúc Bảo dám xin đứng gần
H́nh trưng giữa điện Kỳ Lân
So người họ Hoắc có phần sánh ngang
Nhận bao tước lộc vua ban
440. Từ nay ḍng họ vẻ vang đời đời
Vướng sầu cứ chịu người ơi
Đợi khi đắc ư vui thời tương lai15 THANH B̀NH ĐIỆU
Vợ Tô Tần, dại khờ thôi
Chồng về tiều tụy vẫn ngồi ngó ngang
Chồng ta: anh tuấn Lạc Dương
Ngày về ắt hẳn ấn vàng vua trao
V́ chàng khẽ gỡ chiến bào
448. V́ chàng nâng chén rượu đào kính yêu
V́ chàng chải tóc mây thêu
V́ chàng tô điểm diễm kiều như mơ
Mời xem khăn thấm lệ xưa
452. Đọc cho nghe hết quyển thơ đọng sầu
Đổi ngay ư tứ đón nhau
Thích nghe chuyện mới từng câu ấm ḷng
Liên ngân đối ẩm t́nh nồng
456. Hát vui xum họp đón chồng tài cao
Rót chi thứ rượu bồ đào
Khúc ca ly biệt ném vào hư vô
Hầu chồng đến tuổi già nua
460. Đền nhau một thuở có thừa đắng cay
Công danh phước lộc cao dầy
Bên nhau hưởng trọn những ngày b́nh yên
Ngàn thu sông núi vững bền
464. Chẳng c̣n chinh phụ buồn phiền, lệ sa
Hẹn chàng thiếp gởi khúc ca
Chàng ơi như thế mới là trượng phuCù An Hưng phỏng dịch.
Phân đoạn theo GS Vân B́nh TônThất Lương
Nguyễn Đức Lân, Cao Bá Vũ, Phạm Thái và Nguyễn Quốc Đoan góp chữ.
Tên các đoạn do Cao Bá Vũ, Nguyễn Đức Lân & Cù An Hưng đặt.