Một ngày với Nguyễn Mai Ninh
Ngày Chủ Nhật 20-5-2012, sau khi thả bộ một ṿng, nhà tôi thấy đă mệt, chân nhức nên ngày Thứ Hai 21 ở nhà, hôm sau Thứ Ba 22-5-2012, người cô vợ trở về San Jose, người chú và cô khác đưa ra sân bay, nhà tôi đi theo tiễn cô ấy về, v́ hôm chúng tôi qua đây, cô ấy đi đón. Cho nên chỉ có một ḿnh tôi đi chơi với anh Nguyễn Mai Ninh.
Anh chị tới rước chúng tôi đi chơi, nhưng tiếc là nhà tôi đi với người nhà ra Chrles de Gaulle, cho nên anh chị rước tôi về nhà ăn sáng, do tôi ăn chay nên anh và tôi chỉ uống café, anh đưa tôi ra ngồi trước sân nhà anh, chỉ độ chừng 3 thước với 4 thước, đủ kê một cái bàn tṛn, mấy cái ghế, xung quanh anh trồng những cây ăn trái như cam, quit, quất, lựu, mấy chậu Bonsai, mấy gị quỳnh sen đầy hoa, một cái sân như thế chẳng những cây, cảnh, hoa đẹp mà c̣n rất quư đối với đất địa tại Paris, anh ở trong Paris, thuộc quận 20.
Sau khi uống café, chị Ninh ở lại nhà, anh đưa tôi ra phố Tàu ở quận 13 để ăn sáng tại nhà hàng New Hoa Khoan, 15 Avenue de Choisy. Mỗi người chúng tôi ăn một đĩa ḿ xào, uống một ly café đen, giá chừng 21 EURO, ăn xong, anh Ninh chở tôi đi xem Notre Dame de Paris, nhà thờ cất trên một đảo ở sông Seine, bên tay trái là sông Seine, bên tay phải là những ṭa nhà, trước nhà thờ có một cái sân rất rộng khoảng chừng bằng sân đấu bóng tṛn, qua khỏi sân bên kia đường là cơ quan cảnh sát. Trong sân này, cách nhà thờ chừng 50 thước có một điểm để miếng đồng chừng 3 tấc đường kính, có khắc chữ, do trẻ con và người lớn bu quanh, tôi không thể đọc chữ, được biết đó là điểm tọa độ 0 của thành phố Paris.
Sau khi đứng xếp hàng đôi khá dài, để vào trong viếng nhà thờ, do bên trong khá rộng, trừ ở giữa để ghế cho giáo dân đi lễ, hai bên người ta đi tham quan không theo chiều nào hết, đi chừng 15 phút th́ giáp ṿng, anh Ninh có chụp ảnh cho tôi trong nhà thờ, do không đủ ánh sáng nên không thấy rơ.
Tôi yêu cầu, anh Ninh đưa tôi đi trên đại lộ Elysées từ quảng trường Concorde tới Khải Hoàn môn. Đây là con đường chính, nên toàn những cửa hàng danh tiếng buôn bán, những thương hiệu KFC, Mc Donal cũng có mặt. Định chụp tấm ảnh kỷ niệm ở Khải Hoàn môn, nhưng anh Ninh quên, có thể v́ khó t́m chỗ đậu xe, nên chúng tôi chạy xem qua Khải Hoàn môn rồi đi lên khu Montmartre.
Khu này có một nhà thờ, trước nhà thờ có nhiều bậc thang dẫn lên, nơi đây nhiều người ngồi nghe vài nghệ sĩ đàn hát, trong khi đó có vài người xách bia lạnh bán, cho nên người ta vừa nghe hát vừa uống bia, chúng tôi dừng chân một lúc để nh́n xuống thành phố Paris, v́ đó là ngọn đồi cao nhất, phía bắc của thành phố, trước nhà thờ là ba tầng sân rộng không có nhà phố nên thoáng, tiếc rằng hôm đó chúng tôi đến đă khoảng 6 giờ, trời chiều lại bị mây mù nên không trông thấy xa.
Chúng tôi rời sân nhà thờ, đi sang khu Montmartre, là khu nhỏ, ở giữa một khu đất mỗi bề chừng 20 thước, trong đó là nhà hàng che mái vải, xung quanh ở trên lề những nghệ sĩ vẽ tranh sơn dầu, tranh màu, họa chân dung, bao quanh khu đó là bốn con đường, có những dăi phố bao bọc chung quanh buôn bán. Montmartre từ hàng chục năm trước đă là thế, danh tiếng lưu truyền đến nay, nghe nói nơi đó có một họa sĩ Viêt Nam. Hôm đó chúng tôi để ư t́m nhưng không thấy.
Chúng tôi vừa đi vừa ngắm tranh, ngắm các họa sĩ đang làm việc chừng nửa giờ, quay lại, vào trong viếng nhà thờ, lúc ấy có linh mục đang giảng, nh́n lên trên thấy ṿm tṛn của nhà thờ cao chừng 50 thước rất đẹp.
Rời nhà thờ, chúng tôi theo mấy từng sân trước đi xuống phố, ở những tầng này, có những anh chàng bán dạo ví, xách tay các bà, đồ chơi trẻ con, thấy mấy anh cảnh sát mặc đồng phục đen chạy xe đạp tuần tra, mấy tay bán dạo gom đồ vào tấm trải ny long, ôm chạy chẳng khác nào h́nh ảnh mấy người buôn bán ở quanh chợ Bến Thành hay trên đường Lê Lợi thuở nào.
Rồi chúng tôi đi xuống phố, đi dọc theo đại lộ Clichy, đây là khu ăn chơi của Paris, nơi đó có nhà hàng Moulin Rouge cũng như bên Elysées có nhà hàng ca vũ nhạc Lido, mỗi người vào cửa có ăn xem ca nhạc chừng 150 Eu, nếu chỉ có uống nước chừng 100 Eu. Anh Ninh chụp cho tôi một tấm ảnh để làm kỷ niệm, do trước 1975, Sàig̣n cũng có nhà hàng ca vũ nhạc Moulin Rouge.
Trên con đường này có nhiều nhà vệ sinh đặt trên phần dành cho người đi bộ ở giữa hai con đường xe chạy ở hai bên, mỗi nhà vệ sinh chừng 2 thước dài, 1 thước ngang, trong đó có bồn cầu, bồn rửa tay, mỗi lần có người đi vệ sinh xong, nó tự động làm vệ sinh rất sạch sẽ, những nơi nào không có pḥng vệ sinh, nên giải quyết ở các quán café, có khắp Paris, thưởng thức café ngon giá chừng 3 Eu trở lại. Giá ỏ Pháp là giá đă tính gồm có thuế và tiền pourboire, nhưng nên cho tiền thối lại chừng 50 xu hay 1 Eu cho cả bàn.
Nhà Vệ Sinh (Toilettes)
Sau khi lấy xe, nh́n đồng hồ đă hơn 21 giờ 30, anh Ninh nhứt định đưa tôi đi ăn rồi mới về.
Chúng tôi đến nhà hàng China Town 44 Avenue d’Ivry 75013, dùng bửa tối. Anh Ninh kể cho tôi nghe chuyện gia đ́nh, chuyện Cộng sản khởi nghĩa trước tiên ở Thái Nguyên, xuất phát từ đồn điền Cát Hanh Lâm của bà Nguyễn Thị Năm, tuần lễ vàng bà đă đóng góp đến 2,8 kilogrames vàng, bà từng làm ChủTịch Hội Phụ Nữ, đại biểu quốc hội khóa 1, hai con bà ông Cát và ông Hạnh, một trong hai anh từng làm Trung Đoàn Trưởng, anh kia đưa sang Trung Quốc học để nắm Đại Đoàn, nhưng khi cải cách ruộng đất bà Nguyễn Thị Năm là thành phần địa chủ, bị đấu tố, kêu án tử h́nh, hai người con bị tù, anh Ninh không rơ số phận hai người con bà Năm về sau đă ra sao?
Gần 11 giờ đêm, anh Ninh mới đưa tôi về đến nhà. Cám ơn anh chị Nguyễn Mai Ninh, đă đưa tôi đi viếng cảnh Paris. Anh nói: Chúng ta nay tuổi đă già, gặp được nhau là quư lắm rồi!
Tôi cũng nghĩ như anh vậy, nên cố gắng chuyến đi này, thăm viếng cho được anh em từng quen biết đă lâu ngày chưa gặp lại.