Bùi ngùi nhớ tới Kim Phượng
Không thể nào nhớ chính xác, nhưng chắc vào khoảng năm 1959 th́ tôi có duyên quen biết với chị Ba, thân thương th́ gọi vậy, tên thật của chị là Đoàn Thị Kim Cúc, ở làng An truyền, quận Phú Vang, tỉnh Thừa Thiên, Huế.
Theo lời chị kể, xưa kia chị theo kháng chiến, bị bắt vào tù, anh lănh chị ra rồi cưới chị, trước đó anh đă có gia đ́nh, chị Ái Liên là con của đời vợ trước, ngoài ra c̣n có chị Thu, anh Luyện và hai người em trai nữa.
Trước khi chị định cư ở Sàig̣n, anh từng làm việc ở Phan Thiết, có nhà cửa tại đó, rồi đổi về Tân An làm Phó Tỉnh Trưởng Hành chánh, anh mất v́ bệnh phổi, chôn cất ở Nghĩa trang Trung Việt, gần khu ngă ba Ông Tạ, Tân Sơn Nhất, chị và các con được lănh tiền cô nhi quả phụ.
Khi các em, con chị đi sinh hoạt ở Gia Đ́nh Phật Tử Giác Minh, anh Trúc Hải Phan Văn Bưởi vừa là người Huế quê ở Dương Biều vừa là Đoàn Trưởng Nam Oanh Vũ, nên anh đến nhà thăm viếng phụ huynh, rồi thân thiết gia đ́nh chị với t́nh đồng hương, anh kéo theo Nguyễn Khánh Thuận, Lê Xuân Thiệu, Nguyễn Văn Chức và tôi, chị nhận chúng tôi là những đứa em nuôi, vài năm sau có thêm Hồng Loan và vài chục năm sau có thêm Yến Như, vợ cũ của Bạch Hoa Mai, khi chị định cư ở Virginia.
Dạo đó, chị thuê một căn nhà ở trong hẽm đường Trương Tấn Bửu, gần giáp ranh với quận Phú Nhuận thuộc tỉnh Gia Định và cũng không xa chùa Kim Cương.
Căn nhà thuê này ngang chừng 3 thước, dài chừng 10 thước, phía sau có cái chái nhỏ làm bếp, cạnh nhà chị là cái sân, lùi vào trong 5, 7 thước là căn nhà của chị Cả là chị ruột của chị Cúc. Chị Cả có con gái lớn chừng bằng tuổi Phú, cũng tên là Trâm, con trai kế tên Nam, kế nữa tên Đăng.
Năm con của chị Cúc là Hồ Văn Phú, Hồ Thị Kim Quỳ, Hồ Thị Kim Trâm, Hồ Thị Kim Phượng và Hồ Văn Phước. Tôi đến nhà chị Cúc thường xuyên hơn các anh kia, để kèm cho Phú và Quỳ học Toán, Luận văn để Phú thi vào Đệ Thất. Quỳ hay Trâm, Phượng thỉnh thoảng cắt tóc cho các em. Các em tóc cắt ngắn chấm vai phía sau, và phía trước cắt ngang chân mày cho khỏi che mắt, giản dị thế thôi.
Phú đă học lớp nhất nên có thể chơi đùa được, mấy em kia c̣n nhỏ, thậm chí có lúc Phước chơi đùa rồi khóc, c̣n phải dỗ dành, nhưng trong mấy anh em chỉ có Phước là có cặp mắt trong sáng tinh anh.
Nhà chị Cúc có mượn một người làm, cô gái này người miền Trung, về sau cô theo cách mạng, nên có lúc người em thứ mười của chị Cúc vào giúp nấu ăn, giặt gỵa.
Có một lúc nào đó, chị Ái Liên ở nhà chị Cúc một thời gian đi học, lúc đó chị Ái Liên c̣n trẻ, nhưng tuyệt đối không thấy có bạn trai hay bạn gái đến chơi.
Chị Cúc có người em gái thứ Tám ở Pleiku buôn bán, gửi con ở nhà chị đi học, đó là Hồ Văn Hiền, tôi không gặp chị này, nhưng gặp chồng chị là anh Diên thỉnh thoảng xuống thăm con, nay Hiền sống ở Sàig̣n là nhà thơ Từ Hoài Tấn.
Khoảng năm 1961, 1962 chị Cúc bán nhà ở Phan Thiết, cất một căn nhà ở đường Bạch Đằng, Gia Định, cạnh chùa Bồ Đề, nằm trong đất của một trại cưa cây. Nhà hai gian rộng rải, thoáng mát nhờ bên cạnh con rạch.
Gia cảnh mẹ góa con côi, nên chị dạy cho các con rất nề nếp, từ việc bếp núc cho đến dọn dẹp nhà cửa, mọi thứ đều ngăn nắp. Từ Quỳ cho đến Trâm, Phượng đều có thể nấu ăn cho cả nhà dùng bữa.
Trong những anh em đến nhà chị Cúc, chị không cho ai tiền bạc hay vật chi hết, trừ có tôi khi thầy Thiên Ân du học ở Nhật về, chị đi thăm Thầy, khi về chị cho tôi một bộ nút machete và một cà-vạt. Phú đă lớn có nhận xét, một hôm hỏi chị, có tôi ở đó:
- Tại sao mẹ thương anh Tông hơn các anh chị đến nhà ḿnh vậy mẹ ?
Chị Cúc trả lời dứt khoát không suy nghĩ:
- Tại v́ mẹ đẻ anh ấy được !
Thời gian này, chị Cúc có người em họ là anh Thuyên, sĩ quan không quân, thỉnh thoảng ra trại Tân Sơn Nhất tới chơi, nay anh ở Florida.
Tôi đi dạy và lập gia đ́nh, thỉnh thoảng mới ghé thăm chị, các em lớn dần theo thời gian.
Rồi sau khi Tổng Vụ Thanh Niên cất, Thầy Thiện Minh cho chị Cúc cất ngôi nhà trệt phía sau Tổng Vụ, ngang chừng 3 thước nhưng dài khoảng 20 thước.
Thời gian này, thỉnh thoảng tôi mới ghé thăm chị, các em đă trưởng thành, Phú học Trường Hàng Hải Phú Thọ rồi đi Sĩ Quan, Quỳ học Mỹ Thuật Gia Định. Quỳ hay Trâm vẫn tṛ chuyện cùng tôi, nhưng Phượng hay Phước th́ ít, có thể do từ khi các em c̣n nhỏ vẫn c̣n giữ khoảng cách với tôi, khi nói chuyện với tôi, Phượng vẫn cười vui, nhưng luôn trên mặt bao giờ cũng phảng phất nét buồn.
Nay các em đều đă lập gia đ́nh, Phú đă có cháu nội, ngoại, nhưng tôi nhớ chỉ có dự đám cưới của Quỳ, tiệc cưới đăi ở nhà hàng Continental sau năm 1975.
Phượng lập gia đ́nh tôi không nhớ lúc nào, nhưng gia đ́nh bên chồng Phượng, ở góc đường Hai Bà Trưng – Lê Thánh Tôn, tôi nhớ có lần tôi ghé đó để nhắn Phượng việc chi đó v́ sở làm của tôi trước kia ở địa điểm cư xá Brink nay là khách sạn Hyatt, không xa nhà bên chồng của Phượng.
Khi tôi đi định cư ở Mỹ rồi, nghe nói chồng của Phượng làm ăn khá, có cho con gái lớn du học ở Mỹ, rồi nghe Phượng và con trai sang Canada, Phượng học chi đó – tin không rơ, tôi nghĩ Phượng cho con du học rồi đi theo con, sẵn đó học thêm.
Phú, chồng của Kim
Trâm, Kim Trâm, Phước, Kim Phượng
Năm 2010, sang Virginia dự đám cưới con gái lớn của Phú, cũng đă có trên 20 năm mới gặp lại Phượng, hỏi chồng con, Phượng trả lời đă ly dị lâu rồi. Trông em có vẻ buồn chuyện gia đ́nh tôi không hỏi thêm, chỉ đi xem nhà Phượng vừa mới mua đang sửa sang lại.
Kim Trâm, Phước, Kim Phượng, Tông
Ngày 14 – 7- 2014, check mail, tôi không ngờ được tin buồn từ Hồ Văn Phú
Kính anh Tông,
Hồ Thị Kim Phượng, em của em vừa mới qua đời chiều tối hôm qua sau gần 18 tháng cầm cự với ung thư phổi và cuối cùng đă thua rồi.
Em và chị Hồ Thị Ái Liên sẽ đáp chuyến bay trưa nay qua Calgary, Canada để tham dự tang lễ. Các em Hồ Thị Kim Trâm và Hồ Văn Phước đă đáp chuyến bay sáng nay rồi.
Sau đây là nội dung email thông báo vào khuya hôm qua của Nguyễn Hồ Hương Trà, con gái đầu của Kim Phượng:
====================================
Dear all,
My mother has passed away today at 5:37pm. The monk just came to the hospital to pray for her. Her body will remain in the hospital till 2:00 am and the funeral home will come to pick her up.
=====================================
Vài hàng ngắn gọn thông báo đến anh trước khi tắt máy để chuẩn bị lên đường. Chủ Nhật 20 tháng 7 em và chị Ái Liên sẽ về lại Virginia.
Đọc xong tôi thật xúc động, v́ luôn luôn nghĩ tới Phượng như ngày nào, khi các em c̣n nhỏ ở trong căn nhà đường Trương Tấn Bửu hay ở đường Bạch Đằng, nh́n tấm ảnh của anh Thuyên chụp lại, trông Phượng và mái tóc vẫn như xưa, như mới đó, c̣n đó vậy mà đă đi xa, không bao giờ quay lại, trông mong ǵ gặp nữa.
22-7-2014
Ảnh
Hoa viếng tang
