Lược sử Gia Đ́nh Phật Tử Giác Minh
Để t́m hiểu nguồn gốc GĐPT miền Bắc sinh hoạt tại Miền Nam, chúng tôi cố gắng sưu tầm để viết về Lược sử Gia Đ́nh Phật Tử Giác Minh, vốn là con chim đầu đàn của các GĐPT họ Giác. Những người có có trách nhiệm kẻ c̣n, người mất nên việc sưu tập có nhiều khó khăn, hy vọng sẽ có được những góp ư, bổ túc cho những sai lầm và thiếu sót vốn không thể tránh khỏi.
Phúc Trung
Do có nhiều anh chị em đă sinh hoạt GĐPT ở miền Bắc yêu cầu. Vào lúc 17 giờ ngày 10-7-1955 Đại Đức Thích Thanh Cát (nay là Ḥa Thượng Thích Thanh Cát) trong Ban Đại Diện Tăng Già Bắc Việt, đă chủ tọa một phiên họp với các anh chị em này tại chùa Giác Minh (số 578 Phan Thanh Giản, Quận 3 Sàig̣n). Trong phiên họp, Đại Đức Thanh Cát tuyên bố " V́ trước đây có một số em yêu cầu chúng tôi thành lập Gia Đ́nh Phật Tử cho các em có nơi tu học. Bởi thế nên tôi thay mặt Ban Đại Diện Tăng Già, thành lập một Gia Đ́nh Phật Tử, mục đích: để các em phật tử Nam và Bắc có cơ kết chặt dây thân thiện trong bầu không khí đạo vị và hơn nữa để cho các em được huấn luyện về Đức, Trí, Giáo dục theo tinh thần Phật Giáo". Từ phiên họp này, một GĐPT thuộc ban Đại diện Tăng Già Bắc Việt (sau đổi thành Giáo Hội Tăng Già Bắc Việt tại Miền Nam) đă chính thức thành lập. V́ sinh hoạt tại chùa Giác Minh nên lấy tên là Gia Đ́nh Phật Tử Giác Minh. Gia trưởng đầu tiên là Đại Đức Thanh Cát. Thành phần Ban Huynh Trưởng gồm có:
Liên Đoàn Trưởng: - Chị Trần
thị Tuyết Trinh
Đoàn trưởng Đoàn Thiếu Niên: - Anh Đỗ Thế Hiền
Đoàn phó Đoàn thiếu niên: - Anh Phan Huy Thanh
Đoàn trưởng Đoàn Thiếu Nữ: - Chị Tuệ Tâm Trần Thị Kim Tâm
Đoàn phó Đoàn thiếu nữ: - Chị Đào Thị Thành
Đoàn trưởng Đoàn Đồng niên: - Anh Tâm Linh Nguyễn Ngọc Nguyên
Đoàn phó Đoàn Đồng niên: - Anh Tuệ Linh Nguyễn Công Sản
Đoàn trưởng Đoàn Đồng nữ: - Chị Trần Thị Kim Dung
Đoàn phó Đoàn Đồng nữ: - Chị Trần Thị Thanh Minh
và một số các huynh trưởng khác như anh Nguyễn Tư Cự, anh Bạch Vọng Giang...
GĐPT Giác Minh
(1955)
Chị Trần Thị Tuyết Trinh (ảnh 2005)
Gia Đ́nh Phật Tử Giác Minh là con chim đầu đàn của các Gia Đ́nh thuộc Ban Hướng Dẫn GĐPT Giáo hội Tăng Già Bắc Việt tại miền Nam. Thời gian sau, Đại Đức Thích Đức Nhuận làm Gia Trưởng th́ Gia Đ́nh Phật Tử Minh Tâm tái hoạt động ở Hội Việt Nam Phật Giáo tại chùa Phước Ḥa. Các huynh trưởng Gia Đ́nh Giác Minh phải sinh hoạt cả hai Gia Đ́nh.
ĐĐ. Thích Đức Nhuận
(1924-2002)
Sau khi Đại Đức Đức Nhuận bàn giao lại cho Đại Đức Thanh Cát làm gia trưởng, Đại đức Thanh Cát yêu cầu huynh trưởng chỉ hoạt động cho một gia đ́nh mà thôi. Do đó, một số huynh trưởng sang Minh Tâm, số c̣n lại là chị Đào Thị Thành, chị Nguyễn Thị Thủy, chị Phương, anh Nguyễn Tín, anh Phan Huynh Thanh, anh Khoan Hồng, chị Đào Thị Thành là Liên Đoàn Trưởng.
ĐĐ. Thích Chính
Tiến (1928-2010)
GĐPT Giác Minh đi cắm trại ở Lái Thiêu với ĐĐ Chính
Tiến năm 1957, do Phan Huy Thanh hướng dẫn
(Thiếu Niên có: Nguyễn Quốc Hùng, Hoài, Đào Đức Khiết…)
(Thiếu Nữ có: Chuyên, Ḥa, Mạnh, Vân, Bảy, Huỳnh, Hoa …)
(Nữ Oanh Vũ có: Nhuận)
Đến năm 1957, Đại đức Chánh Tiến, Ủy viên Thanh Niên của Giáo hội Tăng Già Bắc Việt tại miền Nam, kiêm Gia trưởng. V́ Đại đức là trụ tŕ chùa Kim Cương (đường Trương Tấn Bửu) nên Gia Đ́nh Giác Minh dời về đây sinh hoạt. Anh Tâm Lạc Nguyễn văn Thục, nguyên Phó Trưởng Ban Hướng Dẫn GĐPT thuộc Hội Phật Học Nam Việt, được mời làm Liên Đoàn Trưởng. Thành phần Ban Huynh Trưởng như sau :
Liên Đoàn Trưởng: Tâm Lạc Nguyễn Văn Thục
Liên Đoàn Phó: anh Nguyễn Tín
Đoàn Trưởng Đoàn Nam Phật Tử La Hầu La: Anh Tâm Trí Nguyễn Quang Vui
Đoàn Trưởng Thiếu Niên: Anh Dũng
Đoàn Trưởng Thiếu Nữ: Chị Đào Thị Thành
Đoàn Phó: Chị Phương
Đoàn Trưởng Nam Oanh Vũ: Anh Minh
Đoàn Trưởng Nữ Oanh Vũ: Chị Tố
Ủy viên Hoạt Động Thanh Niên - Xă hội: anh Phan Huy Thanh
Tâm Lạc Nguyễn Văn
Thục (1927-2007)
Trong thời gian làm Liên Đoàn Trưởng, anh Tâm Lạc đă củng cố lại tổ chức, phát triển đoàn sinh, mở khóa huấn luyện Đội Chúng trưởng CA DIẾP, thành lập Đoàn Nam Nữ Phật Tử La Hầu La. Đoàn La Hầu La là hạt nhân, sau này anh Nguyễn Quang Vui thành lập Trường Đào Tạo Huynh trưởng A Dật Đa.
Khoảng đầu năm 1958, v́ giữ chức Tổng Thư Kư Ban Trị Sự Giáo Hội Tăng Già Bắc Việt tại miền Nam, Đại Đức Chánh Tiến phải về chùa Giác Minh lo phật sự. Gia Đ́nh Giác Minh lại chuyển về chùa Giác Minh sinh hoạt.
Đoàn La Hầu La
và Thiếu Niên chụp ảnh trước rạp Thái B́nh nhân lễ Thành Đạo năm 1958
Cuối năm 1958, anh Tâm Lạc rời Gia Đ́nh, anh Tâm Trí Nguyễn Quang Vui làm Liên Đoàn Trưởng, bác Tâm Thông Nguyễn Đức Lợi, Chủ sự Pḥng Vật Liệu Tổng Nha Bưu Điện Sàig̣n, nguyên gia trưởng GĐPT ở Hà Nội, được mời làm gia trưởng thay thế Đại Đức Chánh Tiến.
Gia Trưởng Tâm
Thông Nguyễn Đức Lợi (1908-1977)
Ban Huynh Trưởng gồm có:
Gia Trưởng: Bác Tâm Thông Nguyễn Đức Lợi
Liên Đoàn Trưởng : anh Tâm Trí Nguyễn Quang Vui
Liên Đoàn Phó: Anh Phan Huy Thanh
Đoàn La Hầu La : Tự Trị
Đoàn Trưởng Đoàn Thiếu Niên; Anh Liên Phú (nay là HT. Chơn Kim ở Đơn Dương)
Đoàn Trưởng Đoàn Thiếu Nữ: Chị Cung Thị Lan Phương
Đoàn Trưởng Nam Oanh Vũ: Anh Tâm Định Phan Văn Bưởi (Trúc Hải)
Đoàn Trưởng Nữ Oanh Vũ : Chị Thuỷ.
Tâm Trí Nguyễn
Quang Vui
Một thời gian ngắn sau đó, Ban Huynh Trưởng được cải tổ như sau:
Gia Trưởng: Bác Tâm Thông Nguyễn Đức Lợi
Liên Đoàn Trưởng: Tâm Trí Nguyễn Quang Vui
Liên Đoàn Phó: Nguyên Thông Nguyễn Đ́nh Thống
Đoàn Trưởng Đoàn Nam Phật Tử La Hầu La: Tâm Định Phan Văn Bưởi
Đoàn Trưởng Đoàn Thiếu Nam: Phúc Trung Huỳnh Ái Tông
Đoàn Trưởng Đoàn Thiếu Nữ: Cung Thị Lan Phương
Đoàn Trưởng Nam Oanh Vũ: Lê Xuân Thiệu
Đoàn Trưởng Nữ Oanh Vũ: Diệu Kim Nguyễn Thị Ngân
Gia Đ́nh Phật
Tử Giác Minh năm 1959 do Nguyễn Quang Vui làm LĐT
Ảnh chụp Đoàn La Hầu La, Thiếu Niên và Nam Oanh Vũ
Liên Đoàn Phó Nguyễn Đ́nh Thống chụp ảnh với Đoàn
Thiếu Nữ và Nữ Oanh Vũ
Năm 1959, anh Tâm Trí Nguyễn Quang Vui, v́ việc riêng rời khỏi Gia Đ́nh Phật Tử Giác Minh, sau đó anh dồn mọi nổ lực để thành lập Ban Hướng Dẫn Gia Đ́nh Phật Tử thuộc Giáo Hội Tăng Già Bắc Việt tại Miền Nam, và mở khóa huấn luyện Huynh Trưởng Tuệ Tạng.
Anh Phúc Trung Huỳnh Ái Tông, Đoàn Trưởng Đoàn Thiếu Niên, thay anh Tâm Trí Nguyễn Quang Vui làm Liên Đoàn Trưởng Gia Đ́nh Phật Tử Giác Minh.
Phúc Trung Huỳnh Ái Tông
Thành phần Ban Huynh Trưởng gồm có:
Gia Trưởng: Bác Tâm Thông Nguyễn Đức Lợi
Liên Đoàn Trưởng: Phúc Trung Huỳnh Ái Tông
Liên Đoàn Phó: Nguyên Thông Nguyễn Đ́nh Thống
Đoàn Trưởng Đoàn La Hầu La: Tâm Định Phan Văn Bưởi
Đoàn Trưởng Đoàn Thiếu Niên: Nguyễn Khánh Thuận
Đoàn Trưởng Đoàn Thiếu Nữ: Tâm Huệ Đoàn Thị Kim Cúc
Đoàn Trưởng Đoàn Nam Oanh Vũ: Lê Xuân Thiệu
Đoàn Trưởng Đoàn Nữ Oanh Vũ: Diệu Khoan Lê Thị Dung
Vào dịp Hè năm 1960, anh Tâm Trí Nguyễn Quang Vui và anh Phúc Trung Huỳnh Ái Tông, có mâu thuẩn về tổ chức nội bộ các GĐPT thuộc Ban Hướng Dẫn GĐPT Giáo Hội Tăng Già Bắc Việt tại Miền Nam, nên anh Huỳnh Ái Tông rời bỏ chức vụ Phó Tổng Thư kư BHD/GĐPT/GHTGBVTMN và Liên Đoàn Trưởng GĐPT Giác Minh, sang sinh hoạt ở GĐPT Minh Tâm, tại chùa Phước Ḥa, thuộc Hội Việt Nam Phật Giáo.
Anh Phúc Trí Bùi Thế San, Đoàn Trưởng Đoàn Nam Oanh Vũ lên thay anh Huỳnh Ái Tông làm Liên Đoàn Trưởng từ năm 1960-1961, Ban Huynh Trưởng, gồm có:
Phúc Trí Bùi Thế
San
Gia Trưởng: Bác Tâm Thông Nguyễn Đức Lợi
Liên Đoàn Trưởng: Phúc Trí Bùi Thế San
Liên Đoàn Phó: Phúc Tuệ Nguyễn Đ́nh Nam
Đoàn Trưởng Đoàn Thiếu Nam: Phúc Tuệ Nguyễn Đ́nh Nam
Đoàn Trưởng Đoàn Thiếu Nữ: Diệu Hưng Nguyễn Thị Cảnh
Đoàn Trưởng Đoàn Nam Oanh Vũ: Phúc An Đặng Quang Sước
Đoàn Trưởng Đoàn Nữ Oanh Vũ: Diệu Khoan Lê Thị Dung
Gia Đ́nh Phật Tử
Giác Minh do Bùi Thế San làm LĐT
Hè năm 1961, anh Phúc Trí Bùi Thế San, tốt nghiệp Sư Phạm, anh được bổ đi làm, nên anh Nguyễn Đ́nh Nam lên thay:
Ban Huynh Trưởng gồm có:
Phúc Tuệ Nguyễn
Đ́nh Nam
Gia Trưởng: Bác Tâm Thông Nguyễn Đức Lợi
Liên Đoàn Trưởng: Phúc Tuệ Nguyễn Đ́nh Nam
Liên Đoàn Phó: Phúc An Đặng Quang Sước
Đoàn Trưởng Đoàn Thiếu Nam: Huỳnh Hữu Tâm
Đoàn Trưởng Đoàn Thiếu Nữ: Diệu Thu Nguyễn Thị Tâm
Đoàn Trưởng Đoàn Nam Oanh Vũ: Phúc Văn Bùi Thọ Thi
Đoàn Phó Đoàn Nam Oanh Vũ: Phan Thái Hà và Mai Viết Đa
Đoàn Trưởng Đoàn Nữ Oanh Vũ: Diệu Lệ Nguyễn Thị Dương
Đoàn Phó Đoàn Nữ Oanh Vũ: Diệu Hoa Trần Thị Mai Hương, Lê Thị Tuyết, Nga
Năm 1963, anh Nguyễn Đ́nh Nam ngưng sinh hoạt , anh Đỗ Văn Khôn lên thay thế, thành phần Ban Huynh Trưởng gồm có:
Tuệ Linh Đỗ Văn
Khôn
Gia Trưởng: Bác Tâm Thông Nguyễn Đức Lợi
Liên Đoàn Trưởng: Tuệ Linh Đỗ Văn Khôn
Liên Đoàn Phó: Diệu Hưng Nguyễn Thị Cảnh
Đoàn Trưởng Đoàn Nữ Phật Tử: Diệu Khoan Lê Thị Dung
Đoàn Trưởng Đoàn Thiếu Nam: Thiện Thuận Đào Hiếu Thảo
Đoàn Phó Đoàn Thiếu Nam: Phạm Minh Tâm
Đoàn Trưởng Đoàn Thiếu Nữ: Diệu Thu Nguyễn Thị Tâm
Đoàn Phó Đoàn Thiếu Nữ: Nguyễn Thị Thúy
Đoàn Trưởng Đoàn Nam Oanh Vũ: Phúc Văn Bùi Thọ Thi
Đoàn Phó Nam Oanh Vũ: Phạm Thái Hà, Mai Viết Đa
Đoàn Trưởng Đoàn Nữ Oanh Vũ: Diệu Lệ Nguyễn Thị Dương
Đoàn Phó Đoàn Nữ Oanh Vũ: Diệu Hoa Lê Thị Tuyết
Ban Huynh Trưởng Do
Đỗ Văn Khôn làm LĐT trước năm 1964
BHT/GĐPT
Giác Minh dự Đại Hội Huynh Trưởng GĐPT Miền Vĩnh Nghiêm tháng 4 năm 1964
Từ tháng 10 năm 1965, Đỗ Văn Khôn thôi giữ chức Liên Đoàn Trưởng, chị Diệu Hưng Nguyễn Thị Cảnh thay thế, giữ chức vụ nầy đến tháng 2 năm 1969.
Thành phần Ban Huynh Trưởng gồm có:
Diệu Hưng Nguyễn
Thị Cảnh
Gia Trưởng: Bác Tâm Thông Nguyễn Đức Lợi
Liên Đoàn Trưởng: Diệu Hưng Nguyễn Thị Cảnh
Đoàn Trưởng Đoàn Thiếu Nam: Thiện Thuận Đào Hiếu Thảo
Đoàn Phó Đoàn Thiếu Nam: Phúc Tịnh Phạm Minh Tâm
Đoàn Trưởng Đoàn Thiếu Nữ: Diệu Thu Nguyễn Thị Tâm
Đoàn Phó Đoàn Thiếu Nữ: Nguyễn Thị B́nh
Đoàn Trưởng Đoàn Nam Oanh Vũ: Phúc Văn Bùi Thọ Thi
Đoàn Phó Đoàn Nam Oanh Vũ: Thiện Thanh Đặng Đ́nh Khiết
Đoàn Trưởng Đoàn Nữ Oanh Vũ: Diệu Lệ Nguyễn Thị Dương
Đoàn Phó Đoàn Nữ Oanh Vũ: Diệu Hoa Lê Thị Tuyết
Năm 1967, GHPGVNTN bị chia đôi, Gia Đ́nh Giác Minh bị Trụ tŕ là Đại Đức Thích Thanh Cát đ́nh chỉ sinh hoạt tại chùa. GĐPT Giác Minh phải dời sang chùa Từ Quang của Thượng Tọa Thích Tâm Châu, bên cạnh chùa Giác Minh để tiếp tục sinh hoạt, sau đó dời sang Việt Nam Quốc Tự, 16 Trần Quốc Toản. Thời gian nầy do Đặng Đ́nh Dũng làm Liên Đoàn Trưởng.
Năm 1971, Thượng Tọa Thích Đức Nhuận cho phép GĐPT Giác Minh sinh hoạt lại tại chùa Giác Minh, nhưng GĐPT Giác Minh đang sinh hoạt tại VNQT không muốn dời về chùa Giác Minh, nên đă thành lập lại GĐPT Giác Minh, sinh hoạt tại chùa Giác Minh, thành phần BHT như sau:
Phúc Tịnh Phạm Minh
Tâm
Gia Trưởng: Thượng Tọa Thích Đức Nhuận
Liên Đoàn Trưởng: Phúc Tịnh Phạm Minh Tâm
Đoàn Trưởng Đoàn Thiếu Nam: La Kiến Nam
Đoàn Trưởng Đoàn Thiếu Nữ: Vũ Thị Nguy
Đoàn Phó Đoàn Thiếu Nữ: Tâm Diệu Dương Thị Mỹ
Đoàn Trưởng Đoàn Nam Oanh Vũ: Lê Như Đông
Đoàn Trưởng Đoàn Nữ Oanh Vũ: Cao Bích Phượng
Năm 1972 thành phần BHT thay đổi như sau:
Gia Trưởng: Thượng Tọa Thích Quảng Độ
Liên Đoàn Trưởng: Phúc Tịnh Phạm Minh Tâm
Liên Đoàn Phó: Thiện Thanh Đặng Đ́nh Khiết
Đoàn Trưởng Đoàn Kanishka (Ngành Thanh: Nam và Nữ) Đặng Đ́nh Khiết kiêm.
Đoàn Trưởng Đoàn Thiếu Nam: La Kiến Nam
Đoàn Trưởng Đoàn Thiếu Nữ: Vũ Thị Nguy
Đoàn Phó Đoàn Thiếu Nữ: Tâm Diệu Dương Thị Mỹ
Đoàn Trưởng Đoàn Nam Oanh Vũ: Châu Văn Đông (thành viên Kanishka)
Đoàn Trưởng Đoàn Nữ Oanh Vũ: Đặng Kim Kiểm
Tháng 2 năm 1973, thầy trụ tŕ chùa Giác Minh T.T. Thích Thanh Cát yêu cầu GĐPT Giác Minh rời khỏi chùa, nên GĐPT Giác Minh dời sang sinh hoạt tại Niệm Phật Đường Khánh Anh, trong con hẽm xế cửa Học viện Quốc Gia Hành Chánh, đường Trần Quốc Toản.
Năm 1974, GĐPT Giác Minh lại dời sinh hoạt từ NPĐ Khánh Anh, đến chùa Vinh Nghiêm sinh hoạt và giải tán tại đây vào khoảng 30-04-1975. Từ khi tái lập sinh hoạt tại chùa Giác Minh, đến NPĐ Khánh Anh và đến Tổ đ́nh Vĩnh Nghiêm, Thầy Đức Nhuận rồi bác Tâm Thông Nguyễn Đức Lợi thay nhau làm Gia trưởng.
Từ năm 1971 đến năm 1975, có 2 GĐPT Giác Minh cùng tồn tại, hoạt động riêng biệt.
Sau năm 1975, các GĐPT Giác Minh, ngưng sinh hoạt, cho đến năm 1993, Gia Đ́nh Giác Minh tái hoạt động lại tại chùa Giác Minh, do Minh Đạt Đặng Đ́nh Dũng làm Liên Đoàn Trưởng.
GĐPT Giác Minh tái lập lại tại chùa Giác Minh 1993.
Htr Diệu Lệ Nguyễn Thị Dương
Minh Đạt Đặng Đ́nh Dũng
Về sau GĐPT Giác Minh dời đến Chùa Lâm Tế trên đường Nguyễn Trăi sinh hoạt do Diệu Minh Lê Thị Nga làm LĐT
Diệu
Minh Lê Thị Nga
Sau đó, GĐPT Giác Minh dời đến chùa Linh Sơn ở đường Cô Giang sinh hoạt, cuối cùng GĐPT Giác Minh đổi tên theo ngôi chùa nầy là Gia Đ́nh Phật Tử Linh Sơn.
Từ đó GDPT Giác Minh không c̣n nữa và cho đến ngày nay cũng chưa đủ nhân duyên để tái hoạt động, v́ những con chim Oanh Vũ xưa, nay cũng ngoài 60, đă mơi cánh tung bay.
Lexington, June 15th. 2015