HT Tuệ Sỹ đă về Cơi Phật
Hoa Nguyen
Wed, Nov 22, 11:05 AM (2 days ago)
to me
Sent from my iPhone
Begin forwarded message:From: Quang Pham <xxxxxxxxxxxx@gmail.com>
Date: November 22, 2023 at 10:00:23 AM CST
Subject: HT Tuệ Sỹ đă về Cơi Phật
Tin cho biết là Ḥa Thượng Tuệ Sỹ đă viên tịch vào lúc 9:00 giờ sáng ngày 22-11-2023.
Quang
Tôi nhận được email trên từ cô Phùng Ḥa, một thành viên của Gia Đ́nh Phật Tử Giác Minh từ những năm 1957, 1958, sau nầy cô có đến nhà tôi ở mấy hôm với cô bạn Phật tử để dự buổi thuyết pháp của Đức Đạt Lai Lạt Ma tại thành phố Louisville, tiểu bang Kentucky.
Được tin buồn đó, tôi gửi ra thông báo với các anh chị Phật tử th́ được anh Tâm Đồng Thân Huỳnh Văn An ở Virginia báo lại là nguồn tin ấy chưa được xác nhận. Tôi đi t́m địa chỉ email của anh Quang Phạm để nhờ anh kiểm chứng lại và đă được anh trả lời:
Quang Pham
Fri, Nov 24, 1:37 PM (2 days ago)
to me
Thưa chị:
Tin HT Tuệ Sỹ mất do một vị thượng toạ hiện ở tại VN cho biết vào ngày 22-11. Ngày sau đó (ngày 23-11) chúng tôi lại nhận được tin là HT đă hồi sinh nhờ được tiếp dưỡng khí (Oxygen).
Theo tôi dự đoán th́ HT đă viên tịch vào ngày 24-11 v́ Oxygen không đủ sức để đem lại sức khoẻ cho ngài.
KHi có tin chính xác tôi sẽ gửi đến chị.
Quang (Minh Thuần), OKC
Và sau đó anh Quang Phạm đă chuyển tiếp cho tôi điện thư sau đây:
Quang Pham
Sat, Nov 25, 12:33 AM (1 day ago)
to me, Thuong, Tuan, Son, Thành, Hao, Thanh
Xin kính chuyển đến quư vị tin HT Tuệ Sỹ đă viên tịch vào lúc 4:00 pm (giờ địa phương) ngày 24-11-2023, cùng Cáo Bạch và Chương Tŕnh Tang Lễ.
Quang
Tôi sưu tầm thêm được bản di chúc của Thầy.
Tôi không thể nhớ chính xác thời điểm đầu tiên tôi gặp Thầy Tuệ Sỹ lúc nào, nhưng tôi biết chắc là năm đó có phong trào Phật Giáo chống lại chánh quyền VNCH, tuân hành phong trào đem bàn thờ Phật xuống đường theo lệnh của Thượng Tọa Trí Quang, Chánh Thư Kư Viện Tăng Thống Gíao Hội Phật Giáo Việt Nam Thống Nhất.
V́ những cuộc biểu t́nh của Sinh viên, học sinh ở Sàig̣n, trường học đóng cửa, nên tôi nghỉ học về quê vài hôm, khi tôi trở lại Sàig̣n, chị Cao Ngọc Phượng chủ tịch Tổng Hội Sinh Viên Vạn Hạnh, yêu cầu tôi đang giữ chức vụ Phó chủ tịch, đi gặp Thầy Minh Châu Viện Trưởng Viện Đại Học Vạn Hạnh, để xin Thầy hoan hỷ bỏ qua cho việc Tổng Hội đă tham gia phong trào đó, trong khi Thầy Viện Trưởng không muốn, v́ chánh quyền có thể lấy cớ Sinh viên Đại Học Vạn Hạnh chống chánh quyền, chánh quyền sẽ đóng cửa, không cho phép Viện Đại Học Vạn Hạnh tiếp tục hoạt động, sau khi Viện vừa mới được phép thành lập. C̣n phía Sinh viên th́ muốn chấp hành lệnh của Thượng Tọa Trí Quang.
Tôi đă được Thầy Minh Châu tiếp kiến tại nơi tạm trú của Thầy, đó là hậu tổ của Chùa Pháp Hội, lúc đó Thầy Tuệ Sỹ là một tăng sĩ trẻ, làm Thị giả cho Thượng Tọa Minh Châu, đang lui cui pha trà cho Thầy, chắc nhờ qua cuộc hội kiến đó mà Thầy Tuệ Sỹ biết tôi, c̣n tôi th́ chắc đă biết Thầy Tuệ Sỹ trước đó trên một tạp san nào đó, thời bấy giờ.
Viện Đại Học Vạn Hạnh trụ sở tạm năm 1965 đặt tại chùa Pháp Hội đường Nguyễn Văn Hai Quận 3, Sàig̣n
Vào cuối thập niên 1990, tôi đến thăm Thầy Chơn Thiện ở Trung Tâm Vạn Hạnh đường Vơ Di Nguy, Thầy Chơn Thiện mời tôi ở lại dùng cơm bữa trưa, lần đó tôi được dùng cơm với quư Tăng tại đây, ngồi quanh bàn tṛn chỗ cầu thang đi qua Tây lang, quanh bàn tṛn đó có Thầy Tuệ Sỹ.
Một lần khác vào thập niên 2000, nhà tôi và tôi đến Già Lam t́m thăm Thầy Tuệ Sỹ, v́ không biết Thầy ở pḥng nào, nên tôi nhờ thị giả của Thầy là Đại Đức Hạnh Viên báo với Thầy có tôi là Phúc Trung đến thăm.
Quảng Hương Ǵa Lam đường Lê Quang Định, Gia Định
Khi tôi vén màn cửa bước vào th́ có một chị bước ra, chị ấy nhận ra tôi, mừng rỡ chào hỏi:
- Anh Tông, hôm nay không ngờ gặp anh chị cũng đi thăm Thầy.
Tôi nhận ra chị ấy là Xuân Ḥa phu nhân của anh Nguyễn Khắc Từ, Huynh Trưởng Gia Đ́nh Phật Tử.
Chị Xuân Ḥa ra về, tôi bước vào pḥng khách, Thầy Tuệ Sỹ cười và nói to:
- Anh Huỳnh Ái Tông đây mà báo là Phúc Trung, nên tôi không biết là ai!
Thầy và tôi ngoài việc hỏi thăm nhau về sức khỏe, c̣n bàn về tờ nguyệt san Phật san Phật Học do tôi chủ trương, có sự cộng tác của giáo sư Hồng Dương Nguyễn Văn Hai.
Nhà tôi Diệu Lan Bùi Kim Chi viếng thăm Thầy Tuệ Sỹ ngày 17-7-2006
Sau đó, Thầy có xin ông giáo sư Nguyễn Văn Hai cho Thầy ấn hành tại Việt Nam quyển Nhân Quả đồng thời, trong khi đó những người chủ trương nguyệt san Phật học cũng ấn tống tại Mỹ quyển sách nầy. Giáo sư Nguyễn Văn Hai nguyên là Phó Viện Trưởng Viện Đại Học Huế, tốt nghiệp Tiến sĩ Toán tại Đại học Sorbonne, Paris. Sau 1975, ông sang Hoa Kỳ định cư rồi làm giáo sư tại JCC, Kentucky, nên ông có duyên cộng tác với Nguyệt san Phật Học trong một thời gian khá dài. Ông với Ḥa Thượng Trí Quang và Thầy Tuệ Sỹ là đồng hương quê quán ở Quảng B́nh.
Tôi có đi thăm Thầy vài lần tại Quảng Hương Già Lam, về sau Thầy ẩn cư ở Bảo Lộc, thỉnh thoảng có về Quán sách Hương Tích trên đường Nguyễn Thượng Hiền ở Gia Định.
Thư Quán Hương Tích Kinh sách Triết học & Văn học Phật giáo
Rất tiếc nơi đây tôi không gặp được Thầy, và kể từ đó đến nay tôi vẫn chưa có lần nào thăm Thầy, sau nầy nhà thơ Từ Hoài Tấn có cho tôi biết Thầy ở chùa Phật Ân tại huyện Long Thành tỉnh Đồng Nai.
Chùa Phật Ân là chùa của Ḥa Thượng Minh Tâm, cậu họ của Từ Hoài Tấn, tôi có gặp Thầy một lần vào năm 1964 tại chùa Từ Đàm Huế, lúc đó Thầy là Huynh Trưởng Gia Đ́nh Phật tử, sau nầy quy y, thọ giới làm đệ tử của Ḥa Thượng Trí Quang, HT. Trí Quang là chú ruột của Thầy Tuệ Sỹ, cho nên Thầy Tuệ Sỹ tạm trú ở chùa Phật Ân là điều dễ hiểu.
Cuối năm 2022 tôi ở Việt Nam, dự định sẽ đi chùa Phật Ân thăm Hoà Thượng Minh Tâm, Ḥa Thượng Kiến Tánh ở gần đó và Thầy Tuệ Sỹ, nhưng tôi lại bị Covid-19 nên không đi được, tôi trở về Mỹ trước lễ Giáng Sinh năm 2022 vài ngày. Tôi tin theo lời Phật dạy rằng mọi việc đều có nhân duyên.
Chùa Phật Ân tại huyện Long Thành tỉnh Đồng Nai
Nhân có mà duyên chưa đủ, nên tôi chưa gặp lại Thầy Tuệ Sỹ. Nay Ḥa Thượng Nguyên Chứng đă về cơi Phật, Có duyên c̣n gặp lại mai sau ?
Mời xem Youtube lễ tang của Ḥa Thượng Nguyên Chứng hiệu Tuệ Sỹ tại:
https://www.youtube.com/watch?v=TjhUpj26rUg
