Một đời làm Trưởng

Phúc Trung


 Chương Bốn

Thời kỳ Pháp nạn 1963

26. Ḥa Thượng Thích Quảng Đức tự thiêu

Trong nhiệm kỳ III của Ban Hướng Dẫn, Gia Đ́nh Phật Tử Giáo Hội Tăng Già Bắc Việt tại Miền Nam, có được Đài Phát Thanh Quân Đội dành cho mỗi tuần 1 buổi phát thanh, gồm có bài giảng về Phật Pháp do chư Đại Đức phụ trách, Gia Đ́nh Phật Tử đăm trách phần Văn Nghệ, phần nầy do anh Tổng Thư Kư Minh Ḥa Nguyễn Văn B́nh phụ trách, hàng tuần anh với các em Đoàn sinh phải đến pḥng thu thanh tại đài, trên đường Hồng Thập Tự, gần Sở Thú.

Hôm đó vào buổi sáng, tôi định lên đài để ủng hộ tinh thần với anh B́nh và các em. Từ nhà ở chợ Ḥa Hưng tôi sẽ theo đường Lê Văn Duyệt chạy xuống tới đường Hồng Thập Tự rồi quẹo trái đến Đài, cũng có thể tới đường Phan Thanh Giản, tôi quẹo trái theo đường nầy đến nghĩa trang Mạc Đỉnh Chi, quẹo phải tại đây để đến ồng Thập Tự, nhưng tôi vừa chạy xe Velo Solex tới công trường Dân Chủ, cũng gọi là công trường ngă sáu gồm các đường Lê Văn Duyệt, Nguyễn Thượng Hiền, Trần Quốc Toản, Yên Đỗ, Hiền Vương. Tại đây có nhiều xe nên mọi người chạy chậm nhường nhau, có một anh chạy Cyclo máy từ hướng Sàig̣n chạy lên, nói to cho mọi người cùng nghe: “Tại ngă tư đường nầy với Phan Đ́nh Phùng có một ông Sư vừa mới tự thiêu !”.

Nghe anh cyclo máy nói thế, tôi tăng tốc chiếc Vélo, đến nơi trước tiên tôi thấy thân xác một người cháy nám đen, lưng nằm trên đường, đầu hướng về ngă sáu Sàig̣n, bốn tay chân đưa lên trời, chung quanh Tăng có, Ni có ngồi thành ṿng tṛn lớn, choáng cả ngă tư đường, đồng bào đứng xung quanh bên ngoài chừng 30 hay 40 vị, có một chiếc xe nhà màu xanh da trời, nh́n là tôi nhận ra liền xe đó của anh Trần Quang Thuận, v́ anh thường đi họp bằng chiếc xe đó, có 1 cảnh sát mặc sắc phục trắng, đứng góc ngă tư phía cây xăng Esso theo dơi sự kiện và một cảnh sát khác cũng mặc sắc phục trắng, đang đi theo chiều kim đồng hồ, yêu cầu đồng bào giải tán, lúc tôi thấy, anh ta đang ở vị trí số 8 trên mặt đồng hồ.

Tôi nghĩ ở đó một chốc sẽ có cảnh sát cơ động tới, ḿnh cũng chẳng làm được chi, nên tôi bỏ luôn việc lên đài ủng hộ tinh thần anh B́nh và các em, tôi nghĩ ḿnh nên đi báo tin cho những vị cần biết như ở chùa Giác Minh và vài anh chị trong Ban Hướng Dẫn GĐPT.

Sau đó, phối kiểm tin tức, tôi biết đó là Ḥa Thượng Thích Quảng Đức đă tự thiêu như bản nguyện của ngài là để cúng dường chư Phật, cầu nguyện cho nguyện vọng của Phật Giáo được viên thành.

Trước đó có hôm tôi đến nhà chị Đoàn Thị Kim Cúc, nhà chị liền kề với chùa Bồ Đề, tôi có nghe loáng thoáng quư Thầy tranh luận với nhau về từ ngữ về giọng văn có vẻ quan trọng, nhưng tôi không biết việc chi của chư Tăng. Sau khi họp xong, Tầy Chính Tiến qua nhà chị Cúc, tôi liền hỏi thăm Thầy : “Quư Thầy họp việc chi mà có vẻ quan trọng quá”. Thầy nói cho tôi biết:

- Có Thầy t́nh nguyện tự thiêu, viết tâm thư để lại.

Việc xảy ra rồi bây giờ tôi mới biết, chư Tăng của Giáo Hội Tăng Già Bắc Việt họp để bàn về bức tâm thư của Ḥa Thượng Thích Quảng Đức. Do lúc đó Thầy Chính Tiến là Tổng Thư Kư của Giáo Hội, Thầy ngại ở chùa Giác Minh, nên Thầy lánh nạn ở Chùa Bồ Đề của Thầy Quảng Hào trên đường Bạch Đằng, Hàng Xanh, Gia Định, buổi họp diễn ra tại đây. Thầy Chính Tiến xem tôi như đệ tử ruột, nên Thầy tin, mới hé cho biết một chút.

Nghe nói sau đó chư Tăng dùng áo cà sa, đặt nhục thân Ḥa Thượng lên đó, quư Tăng, Ni đi bộ đưa nhục thân Hoà Thượng về chùa Xá Lợi, cách đó chừng 3 hoặc 4 trăm thước. Rồi tẩn liệm và tôn trí kim quan Ḥa thượng tại Giảng Đường chùa Xá Lợi.

Ngài hy sinh thân mạng để yêu cầu chánh phủ thi hành chánh sách b́nh đẳng tôn giáo, nên được người đời tôn kính ngài là bậc Bồ Tát, người có chí nguyện lớn. Bồ tát Thích Quảng Đức để lại tâm thư sau:

Tôi pháp danh Thích Quảng Đức, Ḥa thượng trụ tŕ Chùa Quán Âm Phú Nhuận (Gia Định).


Nhận thấy Phật giáo nước nhà đương lúc ngửa nghiêng, tôi là một tu sĩ mệnh danh là trưởng tử của Như Lai không lẽ cứ ngồi điềm nhiên tọa thị để cho Phật Pháp tiêu vong, nên tôi vui ḷng phát nguyện thiêu thân giả tạm này cúng dường chư Phật để hồi hướng công đức bảo tồn Phật giáo.


Mong ơn mười phương chư Phật, chư Đại Đức Tăng Ni chứng minh cho tôi đạt thành chí nguyện như sau:

1.   Mong ơn Phật Tổ gia hộ cho Tổng thống Ngô Đ́nh Diệm sáng suốt chấp nhận năm nguyện vọng tối thiểu của Phật giáo Việt Nam ghi trong bản tuyên ngôn.

2.   Nhờ ơn Phật từ bi gia hộ cho Phật giáo Việt Nam được trường cửu bất diệt.

3.   Mong nhờ hồng ân chư Phật gia hộ cho chư Đại đức Tăng Ni, Phật tử Việt Nam tránh khỏi tai nạn khủng bố bắt bớ giam cầm của kẻ gian ác.

4.   Cầu nguyện cho đất nước thanh b́nh, quốc dân an lạc.

Trước khi nhắm mắt về cảnh Phật, tôi trân trọng kính gởi lời cho Tổng thống Ngô Đ́nh Diệm nên lấy ḷng bác ái từ bi đối với quốc dân và thi hành chánh sách b́nh đẳng tôn giáo để giữ vững nước nhà muôn thủa.


Tôi tha thiết kêu gọi chư Đại Đức Tăng Ni và Phật tử nên đoàn kết nhất trí hy sinh để bảo tồn Phật giáo.

Nam Mô A Di Đà Phật


Làm tại chùa Ấn Quang, ngày mùng 8 tháng 4 nhuần năm Quư Măo


Tỳ kheo Thích Quảng Đức


Kính bạch 

Sau đó đồng bào ùn ùn kéo đến chiêm bái kim quan Bồ Tát Quảng Đức tại chùa Xá Lợi, chính quyền Ngô Đ́nh Diệm liền phong tỏa chùa nầy.


 Phật tử chiêm ngưỡng kim quan HT. Thích Quảng Đức khóc than bên hành lang chùa Xá Lợi.

Chùa Xá Lợi, chùa Giác Minh bị phong tỏa, nhiều đồng bào Phật tử chống cảnh sát ngăn cản họ bằng hàng rào kẽm gai.


 Đồng bào Phật tử kéo hàng rào dây kẽm gai trên đường Phan Thanh Giản, để đi đến chùa

Đồng bào Phật tử bị bắt đưa lên xe cây, chở về Tổng Nha Cảnh Sát Sàig̣n. Người ta vẫn không sợ, vẫn quyết tâm ủng hộ 5 nguyện vọng của Phật Giáo.

Năm nguyện vọng của Phật giáo được phổ biến rộng răi trong nước:

1. Yêu cầu chính phủ VNCH thu hồi vĩnh viễn công điện triệt hạ cờ Phật giáo.

2. Yêu cầu Phật giáo phải được hưởng quy chế đặc biệt như các Hội truyền giáo Thiên Chúa đă ghi trong đạo dụ số 10.

3. Yêu cầu chính phủ chấm dứt t́nh trạng bắt bớ, khủng bố tín đồ Phật giáo.

4. Yêu cầu cho Tăng tín đồ Phật giáo được tự do truyền đạo và hành đạo.

5. Yêu cầu chính phủ đền bồi một cách xứng đáng cho những kẻ bị giết oan vô tội và kẻ chủ mưu giết hại phải đền bồi đúng mức.


 Đồng bào bị bắt lên “Xe cây” trên đường Phan Thanh Giản gần chùa Giác Minh.

V́ những đ̣i hỏi chính đáng, được viếng tang người đă khuất, nên sau đó Chánh phủ cho phép đồng bào Phật tử đến chùa Giác Minh, nơi đây có xe đưa đón từ chùa Giác Minh đến Xá Lợi, anh em khóa sinh A Dật Đa 2 như Mai Viết Đa, Phan Thái Hà, Huỳnh Hữu Tâm, Thức, Sâm … phải thay phiên túc trực tại chùa Giác Minh để sắp xếp đồng bào đi xe, đón tiếp, hướng dẫn, ngồi chờ …

Dự định ngày 16-6-1963 sẽ di chuyển kim quan đi làm lễ Trà Tỳ, nhưng do cuộc họp giữa Ủy Ban Liên Phái Bảo Vệ Phật Giáo và Ủy Ban Liên Bộ thỏa thuận 5 điểm của Phật Giáo th́ đă quá khuya, c̣n phải Tổng Thống Ngô Đ́nh Diệm và Ḥa Thượng Hội Chủ kư duyệt, nên lễ di quan phải dời ngày khác.

Mặc dù khuya đó cũng như sáng sớm, trên đài phát thanh có thông báo tạm hoăn lễ di quan, nhưng đồng bào không tin, tụ tập trên đường Phan Thanh Giản chờ Linh xa đi qua. Thượng Tọa Thích Tâm Giác từ chùa Giác Minh lên đứng trên mui xe, tay cầm máy phóng thanh yêu cầu đồng bào giải tán, v́ chưa có di quan, xe của Thượng Tọa di chuyển đến đoạn có đường rầy xe lửa th́ xảy ra xô xát gạch đá với lựu đạn cay, v́ đồng bào muốn đến chùa Xá Lợi c̣n cảnh sát cố ngăn cản, cuối cùng cảnh sát giải tán được đồng bào.


TT. Tâm Giác đứng trên mui xe kêu gọi đồng bào giải tán v́ chưa làm lễ di quan

Có một số anh em Gia Đ́nh Phật Tử thuộc Khóa sinh A Dật Đa khóa 2 đi theo bảo vệ Thầy Tâm Giác. Đồng bào cũng như anh em GĐPT bị Cảnh sát bắt vào Tổng Nha Cảnh Sát, trong đó có Huỳnh Hữu Tâm c̣n được gọi là Tâm Đen, tôi phải lên Biên Ḥa báo cho anh của Tâm. Anh của Tâm phải nhờ Đại Tá Lam Sơn vào Tổng Nha lănh Tâm ra, đưa cho Tâm hồ sơ bị bắt, để Tâm tự tay xé bỏ.

Lễ di quan Ḥa Thượng Quảng Đức phải đến ngày 19-6-1963 mới tổ chức, đưa kim quan đi làm lễ Trà Tỳ, linh xa khởi hành lúc 7 giờ 15, có 51 xe chở Tăng Ni và 3 xe báo chí, theo lộ tŕnh Bà Huyện Thanh Quan, Hiền Vương, Trần Quốc Toản, Sư Vạn Hạnh để làm lễ tại chùa Ấn Quang, rồi tiếp tục lộ tŕnh Minh Mạng, Hùng Vương, Lục Tỉnh cuối cùng đến An Dưỡng Địa ở Phú Lâm lúc 9 giờ 30.

Đúng 10 giờ hỏa thiêu, Bồ tát quảng Đức để lại 7 viên xá lợi và trái tim thiêu đến 3 lần ở nhiệt độ 3.0000 C mà vẫn không cháy, nên được người ta tôn xưng là Trái tim bất diệt. Huynh Trưởng Nguyễn Hữu Huỳnh đă kể cho tôi nghe, anh làm gan mặc đồng phục đi theo xe tang, là người hân hạnh được chư Tăng giao cho nhiệm vụ châm lửa và anh ở lại hỏa thiêu cho đến sau cùng, đêm tối mới ra về. Trái tim Bồ Tát được thỉnh về tôn trí tại chùa Xá Lợi cho mọi người chiêm ngưỡng. Sau gửi vào Ngân Hàng Quốc Gia, sau 1975 được gửi vào Ngân Hàng Nhà Nước phía Nam. V́ gan dạ đó mà Huynh Trưởng Nguyễn Hữu Huỳnh bị bắt vào Tổng nha 2, 3 lần.


 Thượng Tọa Huyền Quang với Trái Tim Bất Diệt của Bồ Tát Quảng Đức

 

Một Đời Làm Trưởng 25  -  Một Đời Làm Trưởng 27

 

8664220620