Một đời làm Trưởng

Phúc Trung


 Chương Sáu

Trời mây u ám

35. Tổ chức sinh hoạt GĐPT Miền Vĩnh Nghiêm vào cuối thập niên 1970. 

Rồi Bác Liệu, chị Cúc và tôi chọn ngày mất của Bác Nguyễn Đức Lợi là 8-11-1977 nhằm ngày 27-9 Đinh Tỵ làm ngày Hiệp kỵ cho GĐPT Miền Vĩnh Nghiêm. Tổ chức lần đầu tiên vào năm 1983 tại Tổ đ́nh Vĩnh Nghiêm, mời các anh chị trong Hội Đồng Huynh Trưởng Cao Niên tới dự, trong đó có chị Hoàng Thị Kim Cúc, anh Hoàng Trọng Cang, anh Nguyễn Khắc Từ, anh Cao Chánh Hựu, anh Đoàn Lộc, anh Trần Ngọc Giao, anh Nguyễn Quang Tú, anh Nguyễn Công Minh, chị Phạm Thị Xuân Ḥa … tới dự. 

Sau khi làm lễ ở Chánh điện do do Thượng Thích Thanh Kiểm chủ lễ, anh em cũng được mời thọ trai, rồi sau đó chụp ảnh kỷ niệm.

 
Hàng trước từ trái: anh Tú, chị Cúc, anh từ, anh Giao, anh Hựu 

Cũng vào thời gian nầy, ngày Tết hàng năm anh chị em GĐPT Vĩnh Nghiêm như Giác Minh, Giác Trí, Giác Long, Giác Hoa về Tổ đ́nh Vnh Nghiêm dự lễ Phật ngày đầu năm. Sau đó vào Trai đường chúc Tết Ḥa Thượng Thích Thanh Kiểm Trụ tŕ Tổ đ́nh Vĩnh Nghiêm. Luôn luôn ngài ban pháp nhũ đầu năm rồi mời tất cả dùng bánh kẹo, uống trà. 

Đôi khi kéo nhau ra cầu thang hoặc ở Trai đường, chụp vài tấm ảnh kỷ niệm, nhờ đó chúng ta mới c̣n giữ được những h́nh ảnh thân thương ngày xưa. 


 Trong ảnh có thể nhận ra Bác Liệu, chị Cúc, chị Oanh, anh Vui, anh Chương, Khảng, Nữu, Hải, Mỹ, Hồng, Hùng, Nguy, Tâm, Tông & Kim Chi, có vài cô không không nhận ra là ai. 

Năm 1990, vào dịp lễ Vía Quán Thế Âm 19-6 Canh Ngọ. Bác Liệu bận nên cử tôi thay bác làm Trưởng đoàn tham dự Đại Hội Huynh Trưởng GĐPT Toàn quốc tại Đà Lạt.

Phái đoàn có anh Khưu Phụng Chương, Đặng Văn Nữu, Lê Xuân Kiều, Nguyễn Văn Hải, Ngân, chị Nguyễn Thị Oanh, chị Nguyễn Thị Dương, chị Sáp và vài chị nữa mà tôi đă quên tên, v́ đi nguyên chuyến xe đ̣ lỡ của Nữu nên c̣n dư chỗ, tôi cho 2 đứa con đi theo, chị Oanh cho cập vợ chồng em gái chị mới cưới nhau đi theo, chị Dương cho cô con gái đi theo và một bà cụ tôi không nhớ là thân mẫu của anh nào ở Giác Long. 

Do sự nhớ nhầm của Bác Liệu là Đại Hội dự định vào ngày Vía Quán Thế Âm, nên phái đoàn đi lên Đà Lạt trước đó 1 ngày, lên đến nơi mới biết là theo chương tŕnh ngày Chủ Nhật 12-8-1990 chớ không phải ngày Vía là 9-8-1990. Do đó anh chị em bận công ăn chuyện làm, việc gia đ́nh, nên họ phải về như dự tính, chớ không thể ở lại. Tôi là Trưởng đoàn đành phải ở lại, chị Dương cũng ở lại với con gái của chị. 

Khi tôi đi, bác Liệu có viết một lá thư tay đưa cho tôi, bác căn dặn: 

Anh đi thay cho tôi, lên Đà Lạt anh đưa thư nầy cho anh Vơ Văn Toàn, phái đoàn ở nhà trọ, c̣n riêng anh vào nhà anh Toàn nghỉ. Lên Đà Lạt tôi định làm theo lời dặn của bác Liệu, nhưng Nữu nói với tôi: 

- Anh là Trưởng đoàn, các đoàn viên ở nhà trọ, anh một ḿnh vào nhà anh Toàn, làm khách người ta, đi phải thưa về phải tŕnh sao tiện. Vậy anh ở nhà trọ chơi với chúng em, khi chúng em về rồi, nếu muốn anh vào nhà anh Toàn nghỉ. 

Nghe Nữu cho ư kiến hợp lư, tôi t́m thăm anh Toàn, đưa cho anh lá thư, đồng thời báo cho anh biết luôn: 

- V́ tôi đưa anh em lên đây, tôi vào nhà anh nghỉ th́ tốt quá, nhưng có tôi anh em sẽ cho là mang con bỏ chợ, nên xin lỗi anh tôi phải ở nhà ngoài với anh em.

Anh Toàn cũng cho là phải vậy, nên nói với tôi: 

- Vậy th́ tối mai, tôi mời anh và cả phái đoàn vào nhà tôi dùng cơm với chúng tôi một bữa. Chẳng mấy khi các anh lên đây, anh Liệu với tôi thân với nhau như người nhà. Mong anh đừng từ chối. Tôi sẽ mời anh Châu, anh Thạnh và vài anh nữa, nhân dịp nầy anh em gặp nhau cho biết. 

Tôi thấy khó từ chối nên nhận lời. 

Bữa cơm tối đó, phái đoàn của Vĩnh Nghiêm dự là 12 người, các anh ở Đà Lạt có anh Châu, anh Để, anh Thạnh …anh Toàn đưa ra chai rượu Wishky mời anh em, h́nh như anh em cũng có uống nhưng không hết chai ấy. 

Anh Vơ Văn Toàn không phải là Huynh Trưởng GĐPT nhưng anh cũng là ngựi có chức sắc như là Khuôn trưởng hay Thư kư của một Khuôn hội Phật giáo gần chùa Linh Sơn. Cũng nên nói thêm, nhà anh Toàn ở trong con hẻm giữa đường từ chợ Ḥa B́nh đến Chùa Linh Sơn. 

Ngày hôm sau, Nữu đưa anh em đi tham quan thác Cam Ly, rồi tham quan Dinh Bảo Đại. Đây là lần thứ nhất tôi được tham quan Dinh nầy, nơi pḥng làm việc của Quốc Trưởng.  


 Văn pḥng Quốc Trưởng Bảo Đại

Nơi pḥng họp với Nội các, nơi pḥng ngủ, pḥng ăn … Đoàn có chụp ảnh kỷ niệm ở tiền sảnh của Dinh. 


 Phái đoàn chụp ảnh tại tiền sảnh Dinh Bảo Đại 

Chúng tôi cũng có đến tham quan Trại Trường Đà Lạt, nơi đây đă xây xong Đài Lục Ḥa. 


 Tại Đài Lục Ḥa các anh ngồi Hải, Kiều, Tông, Nữu, Chương

Tôi và vài anh nữa có đi qua bên đường, xem lại Đồi thông hai mộ, trong lần nầy ngôi mộ của anh chàng đă được bốc đi, để lại cái hố huyệt tróng trơ bày đất và lá cây khô. Chỉ nghe nói cha mẹ chàng trai đă bố mồ đem anh ta về quê. 

Nay t́m xem thấy nơi đó được một công ty xây 2 ngôi mộ để cho du khách tưởng niệm người xưa với một mối t́nh đầy trắc ẩn. 

 

Và cũng có tấm biễn ghi lại câu chuyện t́nh nầy: 

 

Hôm sau, chị Dương và tôi đưa đoàn đến thác Pongour rồi mới chia tay. Tối hôm đó như lời anh Toàn mời sau bữa ăn tại nhà anh: 

- Ngày mai anh chị em về hết rồi, anh vào nhà tôi ngủ một đêm.  

Tôi không thể từ chối, nên đă vào nhà anh ngủ. 

Tôi vào nhà anh trời đă tối sau khi tôi dùng cơm chiều ở quán ăn, anh đưa tôi lên gác, chỉ chỗ nghỉ ngơi rồi mời tôi xuống nhà uống trà, anh vừa bày ấm chén pha trà th́ có khách vào, tôi trở lên gác nằm nghỉ, để anh tiếp khách. Đó là hai người khách đàn ông, một trong hai người bị mất con ḅ, nhờ anh xem dùm nó ở đâu, để đi t́m. 

Hai người khách đó vừa mới bước ra, lại có một cập vợ chồng vào nhà anh, nhờ anh xem dùm ngày tốt, để khai trương cửa hàng của họ ở ngoài chợ. 

Sau khi hai vợ chồng người khách về một lúc chẳng lâu, anh Toàn mời tôi xuống uống trà. Anh và tôi đều mới biết nhau, nên chảng có chuyện chi để nói, anh mở đầu: 

- Không nói dấu chi anh ! Ông thân tôi có biết coi bói, được truyền từ đời trước của một vị Ḥa Thượng, vốn để coi cho biết đệ tử có căn tu cùng không. Ông thân tôi dạy cho tôi. Lúc đi học tập cải tạo về, có những người quen biết nhờ tôi coi bói cho họ chuyện nọ chuyện kia, trong Phường kẻ thương, người ghét họ báo lên Phường tôi hành nghề mê tín dị đoan, bị đem ra tổ dân phố phê b́nh. Nhưng có anh Phó Công an Phường gặp chuyện chẳng lành, đến nhờ tôi coi quẻ dùm, tôi đâu biết anh ta là công an, nên xem quẻ và hướng dẫn anh ta cách giải quyết. Anh ta được việc, nên từ đó không ai làm khó dễ chuyện tôi bói toán nữa. 

Anh Toàn mời tôi dùng nước, xong anh ta gợi ư: 

- Anh có chuyện chi thắc mắc không ? Nếu có đặt thành vấn đề tôi thử xem cho anh một quẻ ! 

Tôi không tin cho lắm về chuyện bói toán. Khi tôi c̣n nhỏ thỉnh thoảng buổi tối có người đến nhờ cha tôi xem bói. Cha tôi bảo người coi bói, thắp hương, vái nguyện rồi xin keo. Xong cha tôi lật một quyển sách in chữ Hán ra xem, rồi giải thích cho người đó biết. 

Tôi nhớ có một lần, sau khi người bà con đến xem bói, ra về rồi. Cha tôi mới nói với má tôi: 

- Tôi không dám nói rơ, chỉ nói bóng gió cho cô ấy biết. Lần đi buôn nầy, cô ấy sẽ đi biệt xứ. 

Về sau tôi không bao giờ gặp lại cô ấy, mới biết là cô ta đi biệt xứ. Nguyên do, cô ấy lấy một người chồng có họ hàng, biết gia đ́nh cả 2 bên không thuận nên họ bỏ xứ, đi luôn. 

Sau nầy, có lần vào dịp Tết, chú tôi dẫn con chú và tôi đi chùa làng. Sau khi lễ Phật, chú nhờ anh thủ tự coi một quẻ cho con chú. Anh thủ tự tên Dương Văn Bắn, có họ hàng xa với gia đ́nh tôi, anh lật sách chữ Hán ra hỏi tuổi con chú tôi rồi nói: 

- Thằng em nầy vừa làm quan văn, vừa làm quan vơ nghe chú ! 

Con chú tôi về sau học Sư phạm, ra trường làm thầy giáo rồi làm Hiệu trưởng. Bị động viên đi Thủ Đức, sau biệt phái cũng mang cấp Trung Úy. 

Anh ta coi cho tôi. Lật sách ra, tôi c̣n nhớ, có 3 tấm h́nh chỉ cho 3 giai đoạn: Sinh ra nhà có lu gạo, có nghĩa là nhà có đủ ăn, lớn lên cưới vợ không có áo cưới. Tôi hỏi anh ta: 

- Không có áo cưới là sao anh ? 

Anh ta giải thích: 

- Một là chú mầy dẫn con gái người ta, nên không có đám cưới. Hai là nhà gái lo hết đám cưới cho chú mầy.

H́nh cuối cùng có 2 căn nhà và có Tăng, Ni đưa tang. Anh ta cho biết về già tôi có 2 căn nhà. Khi chết có Tăng, Ni đưa đám tang. Ngay giờ phút nầy, tôi mới hiểu phần nào cái h́nh thứ ba. Hiện nay tôi đang ở nhà con gái út tôi đứng tên, mỗi năm tôi đều về Việt Nam khoảng 2 tháng, ở đó con gái và rể tôi dành cho tôi một pḥng ngủ, như vậy hiện nay tôi có 2 chỗ ở. Chẳng khác nào như trong h́nh có 2 cái nhà. 

Khi ra về, chú tôi nói: 

- Quyển sách mà thằng Bắn coi bói đó là quyển sách của cha con. Cha con mất, Bác Hai lấy cho thằng Bắn v́ hắn biết chữ Nho. Tôi nhớ lại xưa kia cha tôi lật sách ấy xem cho một cô, đoán biết cô ấy đi biệt xứ. 

Tôi cũng không biết có chuyện chi đàm đạo với anh Toàn, nhưng anh đă gợi ư như thế, nên tôi cũng muốn bắt chuyện để nói với nhau, Tôi cho anh biết: 

- Hai năm trước, văn pḥng ODP ở Thái Lan gửi thư cho chị tôi, là người bảo lănh tôi đi Mỹ, báo cho biết sẽ phỏng vấn tôi một ngày gần đây. Nhưng đến nay đă 2 năm rồi, chẳng thấy tăm hơi ǵ ? Anh xem dùm coi ra sao ? 

Anh Toàn hỏi tuổi của tôi, của nhà tôi. Tôi cho anh biết tuổi của chúng tôi. Anh ngẫm nghĩ một lúc rồi nói: 

- Theo như tôi biết ! Anh không có số đi ngoại quốc ! Giả sử người ta kư giấy của anh đặt trên bàn rồi người ta cũng xé! Nhưng chị có số đi. Tôi có giúp một người, họ đă thành công. Vậy anh thử làm như tôi dặn sau đây. 

Anh vói tay lấy tập giấy trắng dưới bàn, xé 1 tờ đưa cho tôi rồi tiếp: 

- Anh ghi ngày tháng để nhớ. Làm cho đúng. 

- Ngày tháng nầy …, anh thảo lá đơn, xong đưa cho chị kư. Ngày tháng nầy …, anh ra bưu điện gửi cho văn pḥng ODP ở Thái Lan. Tôi cho anh 3 lá bùa, anh dán sau lưng, mỗi lá giữ trong 3 ngày, 3 lá là 9 ngày không được tắm, v́ tắm lá bùa rớit ra, thứ nữa quan trọng là không được gần đàn bà, bùa sẽ bị ô uế, không c̣n linh nghiệm. 

Anh Toàn nói xong, anh đến bàn thờ, lấy 3 lá bùa xếp kín, bỏ vào phong b́ rồi đưa cho tôi. 

Về Sàig̣n, tôi làm đúng lời anh dặn, sau khi dán vào lưng lá bùa thứ nhất, tôi ṭ ṃ mở thử hai lá bùa c̣n lại, thấy anh viết mực tàu trên giấy hồng đơn chữ Hán佛 PHẬT. 

Đúng 2 tháng sau, tôi nhận được giấy đi phỏng vấn, con gái tôi nhỏ nhất 16 tuổi được hỏi trước, rồi 3 con tiếp theo, mỗi đứa chỉ 4 câu hỏi giống nhau: Dơ tay thề nói thật. Có muốn đi Mỹ không ? Có muốn khai báo thêm điều chi không ? Có lập gia đ́nh chưa? Nhà tôi và tôi câu 4 là: Có phải đây là người phối ngẫu không ? Và câu 5 Ngoài người phối ngẫu nầy con người nào khác không ? 

Chúng tôi được phỏng vấn nhanh, khi trở ra mấy người chờ đợi ngạc nhiên hỏi: “Bộ bị từ chối hay sao mà ra nhanh vậy”. Tôi đáp: 

- Không ! Họ bảo ra ngoài lấy vé máy bay. 

Những thủ tục tôi phải làm nhanh chóng, qua đến Thái Lan phải kư giấy nợ tại băi cỏ của phi trường, vào nhà tù của Bộ Nội Vụ Thái Lan tại thủ đô Bangkok ở trong 1 tuần rồi đi Mỹ, trong chuyến đi của tôi, gần như toàn bộ HO6, chỉ có một bà HO7, tôi không có trong danh sách HO, sang Mỹ người làm hồ sơ nói tôi mới biết tôi thuộc diện HO, được chánh phủ tài trợ ăn ở trong 6 tháng. Nhớ lại lúc ở Việt Nam ai cùng nói phải học tập cải tạo đủ 3 năm mới được đi diện HO, nên khi làm đơn khiếu nại tôi ghi bị đi cải tạo 2 năm 2 tháng 22 ngày, lại bị quản chế gần 2 năm, tổng cộng là trên 4 năm, kèm đủ chứng từ giấy gọi đi học tập, giấy tạm tha, giấy quản chế tại gia. 

Cho nên tôi nghĩ, có thể nhờ anh Vơ Văn Toàn giúp. Ở Mỹ đi làm rồi, tôi có gửi về nhờ bác Liệu trao cho anh Toàn một cặp viết Parker. Năm 2010 về Việt Nam, tôi đi Tour lên Đà Lạt với gia đ́nh, sau khi ăn cơm tối xong, tôi mang theo một hộp trà 103 để biếu anh Toàn, khi đi vào trong hẻm nhà anh. Có một chị đàn bà đang dạy con học, tay cầm quyển vở, đứng ngay trước cửa căn nhà của chị ấy. Hỏi tôi: 

- Xin lỗi ! Tối rồi mà ông c̣n đi t́m nhà ai ? 

- Dạ ! Tôi vào thăm ông Toàn. 

- Ông không hay biết chi à ?! 

- Thưa chị ! Có chuyện chi ? 

- Ông Toàn đă mất rồi ! 

- Mất khi nào vậy chị ? 

- Hôm gần giáp Tết 

Nghe buồn quá! Trời đă tối lại càng tối thêm, tôi cám ơn bà ấy rồi đi trở ra v́ nghĩ rằng tôi vào nhà anh Toàn, chị Toàn và các cháu cũng không biết tôi. Thắp cho anh nén hương ở bàn thờ hay tưởng niệm anh ở trong ḷng tôi cũng thế.  

Về Sàig̣n, thăm Bác Liệu, nhắc qua chuyện tôi đi thăm anh Toàn, Bác Liệu mới cho biết: “Xưa, trước 1963, anh Toàn là Trưởng Ty Nông Nghiệp ở Thừa Thiên, lần đó bác Liệu đi thanh tra, anh Toàn cho biết. Phong trào Cách Mạng Quốc Gia muốn mua hết số phân bón của tỉnh, họ sẽ bán lại giá chợ đen. Anh Toàn không đồng ư, nên dành lại để cho Ty Nông Nghiệp phân phối giá chính thức. Ăn không được họ muốn ám hại anh Toàn.  

Nhờ bác Liệu t́m phương thế cứu giúp. Bác Liệu kư Sự Vụ Lệnh bắt anh Toàn về Tổng Nha Nông Nghiệp đợi lệnh, v́ bác đang bận công tác ở Huế, dặn anh Toàn không được lên máy bay tại Huế mà phải đi xe đ̣ vào Đà Nẵng, từ Đà Nẵng đi vào Sàig̣n. Sau đó anh được bổ làm Trưởng ty ở tỉnh Tuyên Đức.”  

Qua lời bác Liệu, tôi mới hiểu nhờ ơn cứu tử đó mà phái đoàn Vĩnh Nghiêm và tôi được anh Toàn tiếp đăi nồng hậu.   

C̣n về Đồi thông hai mộ. Mặc dù sau nầy, tôi có nhiều lần đi Đà Lạt theo Tour hoặc đi với gia đ́nh, nhưng chưa có lần nào trở lại từ sau chuyến thăm năm 1990, cho nên tôi vẫn không biết hai ngôi mộ đă được xây lại. Trong trí nhớ của tôi vẫn nhớ h́nh ảnh hai ngôi mộ đất, hoặc một nấm mồ lẻ loi, bên cạnh là một hố huyệt đă lấy cốt. 

*

Trước ngày dự định Đại Hội, có cuộc họp khẩn cấp có Đại Đức Thư Kư của chùa thay mặt cho Ḥa Thượng Từ Măn, có anh Thục, anh Từ, anh Châu và một số các anh Trưởng đoàn từ Quảng Trị cho đến Tây Ninh, Đại Đức cho biết Ủy Ban Nhân Dân Thành phố Đà Lạt không đồng ư cho tổ chức Đại hội, muốn tổ chức phải có giấy xin phép trước. Cuối cùng các anh đồng ư không tổ chức Đại hội, chỉ làm Hiệp kỵ Gia Đ́nh Phật Tử toàn quốc mà thôi. Mặc dù mấy ngày qua đă chuẩn bị Hội trường, cổng chào … 

Ngày hôm sau làm lễ Hiệp Kỵ tại chánh điện chùa Linh Sơn, nhiều phái đoàn hiện diện như Quảng Trị, Thừa Thiên, Quảng Nam, Khánh Ḥa, Sàig̣n, Tây Ninh, Vĩnh Nghiêm …Chủ lễ Ḥa Thượng Từ Măn, có sự tham dự của Ḥa Thượng Tâm Thanh từ Đơn Dương tới. Sau lễ Ḥa Thượng Tâm Thanh mời anh chị em Huynh Trưởng tới lễ Phật tham quan chùa của Thầy. 

Sau lễ Hiệp kỵ, trong khi chờ đợi thọ trai anh chị em Huynh Trưởng ra sân thay đổi không khí, dịp nầy chúng tôi chụp tấm ảnh kỷ niệm với Trưởng Nguyễn Khắc Từ. 


Như Tâm Nguyễn Khắc Từ mặc áo lạnh xanh 

Bữa thọ trai do GĐPT Miền Khuôn Việt và Đà Lạt khoản đăi. Thọ trai xong, chúng tôi ra chợ Ḥa B́nh đi xe đ̣ nhỏ về Sàig̣n, trong chuyến nầy có một anh LĐT một GĐPT Gia Định, vợ chồng Đặng Phùng Hải, hai mẹ con chị Dương và tôi. Về tới Sàig̣n trời đă tối. Xe dừng lại trên đường Vơ Thị Sáu, bên hông viện Pasteur cho vợ chồng Hải và chị Dương xuống, tôi về tới Học viện Quốc Gia Hành Chánh mới xuống xe, đi bộ về nhà ở Cư Xá Đô Thành.

 Một Đời Làm Trưởng 34  -  Một Đời Làm Trưởng 36

8664010720