Một thời để nhớ
Năm nay về Việt Nam, sau khi tham dự Hiệp Kỵ GĐPT Vĩnh Nghiêm và Mười năm tưởng nhớ Ngô Mạnh Thu được tổ chức tại Tổ đ́nh Vĩnh Nghiêm, sau đó tôi được các Trưởng Tịnh Uyển Nguyễn Thị Oanh và Tuệ Trí Lê Xuân Kiều tới thăm, họ hỏi tôi về những Gia Đ́nh Phật Tử Miền Vĩnh Nghiêm, đă sinh hoạt trước năm 1975.
Tôi thiết nghĩ trên Trang nhà Ái Hữu Vĩnh Nghiêm Hải ngoại, đă có bài viết Sự h́nh thành GĐPT Vĩnh Nghiêm, bài nầy có thể giải đáp thắc mắc của những anh chị Trưởng quan tâm về quá tŕnh sinh hoạt của GĐPT miền Vĩnh Nghiêm, để trả lời câu hỏi nầy được chính xác hơn, tôi nhớ trong tờ rời in về Trại Quảng Đức năm 1964, do Ban Hướng Dẫn GĐPT thuộc Giáo Hội Tăng Già Bắc Việt tại Miền Nam, tiền thân của BHD/GĐPT Miền Vĩnh Nghiêm, tổ chức tại khu Giải Trí Trường Thị Nghè Gia Định, trong đó có ghi số GĐPT thuộc Giáo Hội tham dự và trong Tập Kỷ Yếu GĐPT Miền Vĩnh Nghiêm ấn hành năm PL. 2547, trong bài Tiến tŕnh h́nh thành GĐPT Miền Vĩnh Nghiêm cũng có nêu danh một số GĐPT.
Nói về Trại Họp Bạn do Ban Hướng Dẫn GĐPT tổ chức, có Trại Lâm Tỳ Ni tổ chức tại Sân Vận Động Quân Đội từ 21 đến 22-5-1961, Trại Quảng Đức năm 1964 như đă nêu trên và Trại Lâm Tỳ Ni 2 vào dịp Hè năm 1967, tại khu Chuồng Nai của Sở Thú Sàig̣n.
Do không có trong tay các tài liệu trên, tôi đă hẹn với chị Oanh và anh Kiều sẽ cho biết các GĐPT Miền Vĩnh Nghiêm, đă sinh hoạt trước năm 1975 sau khi tôi về Mỹ.
Về Mỹ, tôi đă lục t́m tờ rời in về Trại Quảng đức, trong đó ghi rơ 15 đơn vị đă tham dự, gồm có 11 đơn vị ở Sàig̣n – Gia Định và 4 đơn vị ở tỉnh, xếp theo thứ tự abc như sau:
1.- GĐPT Giác Đạt (Gia Định)
2.- GĐPT Giác Hạnh A (Long Khánh)
3.- GĐPT Giác Hạnh B (B́nh Long)
4.- GĐPT Giác Hoa (Sàig̣n)
5.- GĐPT Giác Hoàng (Gia Định)
6.- GĐPT Giác Huệ (Gia Định)
7.- GĐPT Giác Lâm (Biên Ḥa)
8.- GĐPT Giác Long (Sàig̣n)
9.- GĐPT Giác Minh (Sàig̣n)
10.- GĐPT Giác Quang (Gia Định)
11.- GĐPT Giác Sơn (Gia Định)
12.- GĐPT Giác Tâm (Chợ Lớn)
13.- GĐPT Giác Trí (Gia Định)
14.- GĐPT Giác Tuệ (Sàig̣n)
15. - GĐPT Giác Viên (Biên Ḥa)
Năm 1964, sau khi Giáo Hội Phật Giáo Việt Nam Thống Nhất được thành lập, GĐPT Giác Quang, Giác Đạt sinh hoạt trong Ban Hướng Dẫn GĐPT tỉnh Gia Định.
16. Khoảng năm 1967-1968, GĐPT Giác Hải do nghệ sĩ Thanh Hoài làm Gia Trưởng, Trưởng Đặng Phùng Hải làm Liên Đoàn Trưởng sinh hoạt tại chùa Hải Đức, đường Cô Giang Xă Phú Nhuận nay là phường 2 Quận Phú Nhuận Tp. HCM. Về sau GĐPT nầy dời về chùa Vạn Quang , 61 Ấp Hàng Dầu , khu Ông Tạ do anh Nguyễn Văn Đính làm Gia Trưởng, anh Đặng Phùng Hải làm Liên Đoàn Trưởng, có chị Trưởng Nguyện thị Huệ là vợ anh Hải cùng sinh hoạt, đơn vị nầy hoạt động từ năm 1972 đến năm 1975 th́ tan hàng.
17. Sau năm 1963, có GĐPT Giác Đức được thành lập, sinh hoạt tại Trung tâm Vạn Hạnh, số 210 đường Hoàng Văn Thụ, Quận Tân B́nh. Bác Tân Lập làm Gia Trưởng, anh Quang làm Liên Đoàn Trưởng.
18. GĐPT Giác Tín sinh hoạt tại Tổ đ́nh Vĩnh Nghiêm. GĐPT nầy do chị Trần Thị Kim Dung làm Gia Trưởng, chị Hồng Loan làm Liên Đoàn Trưởng, anh Nguyễn Quốc Hùng làm Thư kư, sinh hoạt từ năm 1973 đến năm 1975 th́ tan hàng.
19. GĐPT sinh hoạt ở chùa Tiên Long, Xóm Mới. Gia Định (có Trưởng Nguyễn Hữu Công sinh hoạt)
20. GĐPT Giác Ḥa sinh hoạt tại chùa Hưng Phước (trại Tiểu Đoàn 1 Nhảy dù cũ), đối diện nghĩa trang Đô Thành, do Bác Nhuận Pháp lam Gia Trưởng, chị Tịnh Uyển làm Liên Đoàn Trưởng, sinh hoat từ năm 1980 đến 1984 th́ ngưng, v́ chính quyền không cho phép, sau đó đơn vị này đi lang thang đến ngày lễ lớn th́ về Vinh Nghiêm. Đến năm 1993 th́ trụ lại Vĩnh Nghiêm, trở thành GĐPT Vĩnh Nghiêm ngày nay.
21. GĐPT Giác Hạnh, trước do anh Đặng Phùng Hải và Trưởng Nguyễn Thị Huệ thành lập tại chùa Phước Hải từ năm 1980, đến năm 1982, Sư cô Tịnh Nguyện viện chủ chùa Phước Hải mời vợ chồng Phùng Văn Ngọc và Đỗ Thị Thanh Mai về làm Liên Đoàn Trưởng và Liên Đoàn Phó Gia Đ́nh nầy.
22. GĐPT Giác Nguyên sinh hoạt tại chùa Giác Nguyên, chùa tọa lạc tại số 129F/186/2 Bến Vân Đồn, phường 4, quận 4, TP. HCM. Chùa không thuộc hệ phái Vĩnh Nghiêm nhưng đơn vị nầy, sinh hoạt theo GĐPT Miền Vĩnh Nghiêm.
Tưởng cũng cần nhắc lại GĐPT Giác Dũng được thành lập tại chùa Phổ Quang, thuộc Bắc Việt Nghĩa Trang, là đơn vị có số đoàn sinh đông nhất thời bấy giờ, trên dưới 400, sau đổi thành Giác Trí, nay sinh hoạt tại chùa Giác Ngạn, cải danh là GĐPT Giác Ngạn.
Tiền thân GĐPT Giác Hoa sinh hoạt tại chùa Long Vĩnh, 394 Lê Văn Sỹ Quận 3, nguyên là GĐPT Giác Thanh, trước đó là Giác Tâm B sinh hoạt tại chùa Phú Thạnh, là một chi nhánh của GĐPT Giác Tâm ở Chợ Lớn.
GĐPT Giác Hạnh B ở Lộc Ninh, tỉnh B́nh Long, nguyên là GĐPT Giác Tâm, sinh hoạt ở chùa của ngài Quảng Long, sau đổi thành Giác Hạnh, trùng tên với GĐPT Giác Hạnh ở Túc Trưng nên có thêm chữ B.
Các GĐPT thuộc Hội Việt Nam Phật Giáo gồm có:
- GĐPT Minh Tâm sinh hoạt tại chùa Phước Ḥa, Quận 3, Sàig̣n.
- GĐPT Minh Trí, sinh hoạt tại chùa Khuông Việt, xă Tân Sơn Ḥa, Gia Định.
- GĐPT Minh Đức, sinh hoạt tại Chi hội B́nh Đông, Quận 5, Chợ Lớn.
- GĐPT Minh Tiến sinh hoạt tại chi hội Phú B́nh, Quận 7, Chợ Lớn.
- GĐPT Minh Ḥa, sinh hoạt tại chi hội B́nh Trước, tỉnh Biên Ḥa.
Cũng cần nhắc lại, trước 1964 có Tổng hội Phật Giáo Việt Nam lănh đạo 6 tập đoàn Phật giáo, gồm 3 Tăng Già và 3 Cư sĩ. Tại Sàig̣n có 4 tập đoàn Phật giáo là Giáo Hội Tăng Già Nam Việt, trụ sở tại chùa Ấn Quang, Hội Phật Học Nam Việt trụ sở tại chùa Xá Lợi, Giáo Hội Tăng Già Bắc Việt tại Miền Nam, trụ sở tại chùa Giác Minh, số 578 Phan Thanh Giản, Quận 3 Sàig̣n, Hội Việt Nam Phật Giáo, trụ sở tại chùa Phước Ḥa, Quận 3 Sàig̣n.
Chỉ có 3 tập đoàn sau có tổ chức Gia Đ́nh Phật Tử. Để phân biệt, các GĐPT thuộc Hội Phật Học Nam Việt có tên đứng đầu là Chánh như Chánh Đạo, Chánh Minh, Chánh Thọ …, các GĐPT thuộc Hội Việt Nam Phật Giáo có tên đứng đầu là Minh như Minh Tâm, Minh Tiến …, các GĐPT thuộc Giáo Hội Tăng Già Bắc Việt Tại Miền Nam có tên đứng đầu là Giác như Giác Minh, Giác Dũng, Giác Long …
Sau 1975, con chim đầu đàn của họ Giác không c̣n nữa, cho đến nay vẫn chưa có cơ duyên khôi phục lại, những con chim oanh vũ xưa, nay ít ra cũng U60. Nh́n lại ngôi chùa Giác Minh kia, họ đă nghĩ ǵ ? Hồi tưởng được những ǵ c̣n lại ?
Bài Tiến Tŕnh h́nh thành GĐPT Miền Vĩnh Nghiêm, lần đầu tiên tôi viết với tựa Lịch tŕnh tiến triễn GĐPT Việt Nam, đăng trong Tài Liệu Học Tập Gia Đ́nh Phật Tử của Trường Đào Tạo Huynh Trưởng A Dật Đa, thuộc Ban Hướng Dẫn GĐPT Giáo Hội Tăng Già Bắc Việt Tại Miền Nam, được quay Ronéo cho Khóa 2 của Trường này vào đầu năm 1963.
Với bài viết vào thời điểm đó, tôi được Đại Đức Chính Tiến, Ủy viên Thanh Niên Phật tử của Giáo Hội Tăng Già Bắc Việt Tại Miền Nam, thưởng cho một ngàn hai trăm đồng, tôi đă dùng số tiền thưởng này mua một cặp kính Pháp hiệu Nylor, một cây viết Pilot của Nhật và một cái áo Jacket.
Với những chức vụ tôi từng đảm nhiệm như Liên Đoàn Trưởng GĐPT Giác Minh, Quyền Liên Đoàn Trưởng GĐPT Minh Tâm, Đoàn Trưởng Trường Đào Tạo Huynh Trưởng A Dật Đa, Tổng Thư Kư Ban Hướng Dẫn GĐPT/GHTGBVTMN, Tổng Thư Kư Ban Hướng Dẫn GĐPT Miền Vĩnh Nghiêm, Thư kư Ban Đại Diện BHDTW/GĐPTVN Tại Miền Vĩnh Nghiêm từ những năm 1960 cho đến năm 1990. Trong thời gian đó, những thăng trầm của các GĐPT Miền Vĩnh Nghiêm, tôi có đóng góp, chia sẻ những khó khăn và vinh quang của họ. Những ngày tháng đó gồm những buồn, vui đáng nhớ trong cuộc đời làm Trưởng của tôi.
Lou. 26-XII-2014
Bổ túc 5-II-2015