Nhớ tới các anh
Hôm nay tôi lục t́m tài liệu về kỷ sư Lưu Văn Lang mà từ trước người miền Nam thường gọi là Bác Vật Lang, Bác vật Lang hiện nay có tên đường tại phía Đông Chợ Bến Thành, xưa là đường Tạ Thu Thâu, xa xưa hơn nữa thời Pháp là đường Sabouraine, vào khoảng năm 1950 tôi có ngụ tại số 28 đường nầy chừng một tuần lễ, nay mỗi lần đi ngang qua đó tôi đều nhớ đến kỷ niệm xưa.
Bác vật Lang để lại trong ḷng người miền Nam danh tiếng về “hang bác vật Lang” ở trên núi Cấm, hang ấy nghe đâu đă bị lấp miệng, nay ít người biết chính xác ở đâu, thứ nữa là cái Đồng hồ mặt trời độc nhất ở Việt Nam, hiện ở tại tỉnh Bạc Liêu, có điều ít người biết Bác Vật Lang cùng với ông Hội đồng Trần Trinh Trạch thân phụ của công tử Bạc Liêu và vài người khác nữa đă thành lập ngân hàng tư nhân đầu tiên ở Việt Nam là Việt Nam Ngân Hàng trước 1975 có trụ sở nằm trên đường Nguyễn Huệ.
Lục t́m trong máy vi tính bỗng dưng tôi thấy h́nh của anh Lữ Hồ, trước kia viết về anh, muốn t́m một tấm ảnh, t́m không thấy đâu cả, những tấm ảnh chụp chung hoặc chụp riêng khi đi Huế hoặc đi Đà Lạt cũng không thấy ảnh có anh, h́nh như anh không thích chụp ảnh, tấm ảnh mà tôi có chắc anh Tuệ Linh có được từ tấm ảnh để thờ của gia đ́nh anh.
Tâm Lương Nguyễn Minh Hiền tự Lữ Hồ (1930-1989)Tôi nhớ vào năm 1978, tôi đi học tập cải tạo về, một đêm kia vào khoảng chừng 8 giờ tối, sau khi uống cà-phê cùng với bạn bên vỉa hè chợ 20 (ngày đó không c̣n chợ, nó nằm cách góc ngă tư Cao Thắng – Phan Thanh Giản chừng 2, 3 căn phố về hướng Ngă Bảy, các bạn đă chia tay, chỉ c̣n ḿnh tôi ngồi uống nốt ly nước trà. Anh Lữ Hồ từ hướng Ngă bảy chạy xe mini-vespa về Đa-kao, thấy tôi nên anh ngừng lại, dựng xe kêu ly cà phê đá cùng tôi tṛ chuyện.
Tôi có cho anh biết, tôi có ghé ṭa soạn báo Giác Ngộ thăm anh Vơ Đ́nh Cường và anh Tống Hồ Cầm, anh Cường có bảo tôi viết bài đăng báo Giác Ngộ, nghe như vậy, anh Lữ Hồ khuyên tôi ngay:
- Nầy ! Ta nói cho cậu biết, các anh ấy c̣n đỏ hơn những người đỏ, đừng có nghe lời hai anh ấy mà viết bài. Nghe lời ta đi. Anh cũng cho tôi biết, gia đ́nh anh đi Mỹ hết rồi, anh chỉ một ḿnh ở lại với cô con gái nuôi.
Lần sau, cách đó vài tháng, cũng tại quán nầy, tôi đi ngang, thấy anh Lữ Hồ ngồi một ḿnh uống cà-phê, thấy tôi anh ngoắc vào ngồi uống với anh, lần nầy tôi không nhớ anh và tôi nói với nhau những chuyện ǵ.
Lần thư ba, vào một buổi sáng, tôi đưa nhà tôi đi chợ Bàn Cờ, tôi không vào chợ, ngồi trên xe “xem ông đi qua, bà đi lại”. Bỗng dưng tôi gặp anh Lữ Hồ cùng với cô gái tuổi đôi mươi đang đi vào chợ, gặp tôi anh cười rất tươi, tôi chỉ gật đầu chào anh. Cả hai không nói với nhau lời nào. Không ngờ đó là lần sau cùng tôi đă gặp anh, khi tôi sang Mỹ năm 1991, vài năm sau tôi mới biết tin anh đă mất tại Việt Nam.
Có hôm tôi rủ Trần Đ́nh Hùng đi cùng tôi tới nhà thăm anh Lê Cao Phan ở đựng Nơ Trang Long Gia Định, lần đó hết nói chuyện về GĐPT, anh bước sang chuyện viết văn, dịch sách rồi lấy cây đàn ḱm, anh đàn cho Hùng và tôi nghe vài bản vắn Cỗ nhạc. Chúng ta ai cũng có nghe và biết bản Phật Giáo Việt Nam do anh sáng tác năm 1951 để chào mừng Phật Giáo Việt Nam thống nhất, nhưng chắc ít ai biết anh c̣n đàn được những bản cỗ nhạc Việt Nam.
Anh Phan thân với tôi từ chuyến đi Đà Lạt cũng như đi Huế trong những năm 1964, 1965 anh chỉ dẫn tôi, tập nhận xét người, thấy người ta ăn mặc, nghe người ta nói chuyện, xem người ta hành động những thứ nhận xét đó là kho tàng cho ḿnh viết văn, sáng tác.
Về anh Cao Chánh Hựu, tôi biết anh từ Đại Hội Huynh Trưởng năm 1961 tại chùa Xá Lợi, nhưng biết nhiều hơn từ Đại Hội Huynh Trưởng năm 1964 tại Trường Nữ Trung Học Gia Long, cho đến sau nầy ở BHDTW GĐPTVN trên đường Hiền Vương và sau những năm anh đi học tập cải tạo về. Anh ít nói, chỉ có lần duy nhất năm 1991 trước khi tôi đi Mỹ định cư, đến thăm anh ở nhà tại đường Trương Minh Giảng, chị Hương cho biết anh không muốn tiếp ai cả, chúng tôi định ra về th́ anh bỗng xuất hiện mặc chiếc quần xà-lỏn, áo thun ba lỗ từ trong nhà vội bước ra pḥng khách chào hỏi Ngô Mạnh Thu và tôi, lần đó anh kể chuyện trước kia anh đi du học ở Mỹ, tại bang Indiana, anh suưt ở lại Mỹ v́ bà chủ nhà người Mỹ, bà ta muốn gă con gái cho anh để giữ chân anh lại, nhưng anh muốn trở lại phục vụ cho Việt Nam, anh cho tôi biết nơi tôi sẽ đến định cư tại thành phố Louisville, có trường đua ngựa danh tiếng trên thế giới.
C̣n những anh chị khác như anh Vơ Đ́nh Cường, anh Tống Hồ Cầm, chị Hoàng Thị Kim Cúc, anh Văn Đ́nh Hy, anh Nguyễn Hữu Huỳnh, anh Nguyễn Văn Thục, anh Nguyễn Châu … tôi có gặp các anh, mỗi người đều để trong tôi ít nhiều kỷ niệm.
8664290823
