Ngày xưa, có một ông Phú hộ chỉ sanh được ba người con gái, lớn lên ba cô gái lấy chồng đều đi ở riêng. Ông Phú hộ muốn chọn một cặp vợ chồng hiếu thảo để đem về cho cai quản gia tài và phụng dưỡng vợ chồng ông lúc tuổi gìa.

Một hôm ông Phú hộ đến thăm nhà cô con con gái thứ hai, chỉ có con gái ở nhà còn chàng rể gặt lúa ở ngoài đồng. Đến bửa cơm, cô gái dọn mâm cơm ra bộ ván rồi lễ phép thưa với cha:

- Thưa cha, con đã dọn xong cơm, xin cha chờ đợi chồng con về rồi dùng luôn cho vui vì chồng con sắp về đến nơi rồi.

- Con hai thật là đứa bất hiếu, tôi là cha nó mà nó bắt tôi đợi chồng nó về mới được ăn cơm, như vậy nó coi chồng nó còn trọng hơn cha, tôi quyết sẽ từ nó.

Hôm sau, ông Phú hộ lại dậy sớm đi đến nhà cô gái thứ ba, lúc ông vừa mới tới ngỏ, cô Ba đang rửa trôn cho con, nhìn thấy cha cô liền nói may quá, cha đến nhằm lúc, nhờ cha múc dùm con gáo nước con rửa trôn cho cháu.

Nghe con nhờ , ông Phú hộ đi lấy gáo múc nước đem đến cho con rồi quày quả ra về. Về đến nhà ông lại nói với vợ:

- Con Ba nó cũng tệ lắm, tôi đi đường xa mệt nhọc vừa đến nhà con chưa kịp nghỉ nó lại nhờ tôi làm việc, giá như ngày thường không có tôi thì ai làm.Tôi cũng sẽ từ nó luôn.

Vài hôm ông Phú hộ lại đi thăm người con gái út. Buổi sáng hôm ấy trời mưa to, đường đi lầy lội vì bùn sình. Khi đến nhà cô út, Ông Phú hộ chưa kịp bước chân vào nhà, cô út thấy chân cha dính bùn sình liền chạy ra hàng hiên nói với cha:

Từ đấy cấm không cho ba đứa con bất hiếu đó về nhà, và tôi sẽ đi tìm một đứa con nuôi có lòng hiếu thảo để phụng dưỡng bà và tôi lúc tuổi già sức yếu.

Ông bơi xuồng đi từ làng nọ qua làng kia, một hôm đến một ngôi chợ đang nhóm buổi sáng, ông liền lên bờ tìm một chỗ ngồi rồi thỉnh thoảng rao bán thân mình, ai nghe qua cũng lấy làm lạ. Có một người đàn bà hôm đó đi chợ liền thuật lại cho chồng nghe. Anh chồng mừng rở bàn với vợ :

- Hai vợ chồng mình không có cha mẹ, trước kia tôi cũng như bà cũng làm công cho ông chủ, ông chủ thương nên dựng vợ gã chồng rồi cho đất làm ăn, bây giờ mình chưa có con tôi vẫn nghĩ phải chi mình còn cha mẹ như những gia đình khác để chúng ta báo hiếu, sau nữa con cái chúng ta sẽ có ông bà như vậy trong nhà thêm đầm ấm. Vậy chúng ta thử rước ông ấy về rồi thương lượng xem thế nào.

- Thưa bác , vợ chồng con không có cha mẹ, vì vậy hôm nay mời bác về đây để được làm con bác, thờ kính như cha mẹ vậy, xin bác ho hai cháu được biết ý kiến.

- Thân tôi nay đã già, không làm gì nổi, đến nỗi phải bán thân làm cha mẹ, như hai vợ chồng cháu bằng lòng thì trả cho tôi 300 lạng bạc.

- Vợ chồng cháu chỉ kiếm đủ ăn được bác nhận lời là quý hoá lắm, tiếc vì chúng cháu mới dành có 100 lạng thôi. Nếu bác bằng lòng xin nhận trước trong vòng hai năm vợ chồng cháu xin giao đủ số.

- Tôi bằng lòng như vì hai cháu chư đủ số tiền, nên trong thời gian nầy nếu vợ chồng hai cháu làm điều gì không phải đối với tôi xuống xuồng đi ngay và không trả lại 100 lạng bạc.

Thắm thoát đến mùa cấy lúa, hôm đó phải trả công cho hàng xóm, nên hai vợ chồng đều phải đi cấy. Trước khi đi, người vợ nấu thức ăn rồi thưa với Phú ông :

Nói rồi hai vợ chồng ra đồng làm việc, đến buổi chiều về người vợ thấy cha nuôi nằm trên võng, vẻ mặt buồn dào dào, chi ta sợ cha đói nên định xuống bếp lo nấu cơm, nhưng khi xem lại mới rõ cha chưa ăn bửa trưa, cả hai vợ chồng lúc ấy biết cha giận nên lên nhà quỳ xin lỗi. Phú ông vẫn không nguôi cơn giận, nói với hai vợ chồng anh nông phu:

- Anh chị đưa tôi về làm cha, bổn phận anh chị phải dâng cơm vùa nước cớ sau lại bỏ phế thân tôi, cơm canh lạnh lẽo, tuổi già làm sao tôi có thể sống lâu được. Tôi không bằng lòng ở với anh chị nữa, mai tôi về.

Hai vợ chồng anh nông phu hết lòng xin lỗi, Phú ông vẫn không tha. Cuối cùng anh chồng xin được bơi xuồng đưa phú ông về nhà. Phú ông bằng lòng.

Sáng hôm sau anh nông phu đưa phú ông đi sớm, chị vợ theo ra tận bờ sông khóc tiễn đưa. Đi được vài hôm, khi xuồng bơi ngang một ngôi nhà giàu có. Phú ông liền nói với anh nông phu :

- Đi mấy ngày nay cha thèm ăn thịt gà, vậy con ghé xuồng lại đây, vào trong nhà coi ai, con hỏi xin mua một con gà và mượn một cái nồi cháo.

Anh nông phu nghe theo lời, lên bờ vào nhà gặp bà chủ, anh liền thuật chuyện có ông cha già đi đường đã mấy ngày hôm nay thèm ăn món cháo gà, xin bà chủ bán cho anh một con gà và cho mượn một cái nồi.

Bà chủ nhà thấy anh nông phu hiền hậu, hiếu thảo, nên định mời khách lên nhà đãi ăn chớ không bán gà. Lúc bà chủ nhà theo anh nông phu xuống sông thì nhận ngay ra ông Phú hộ, Hai vợ chồng mừng rở hỏi han. Anh nông phu mới biết cha mình là người giàu có, nơi đây là nhà của ông bổn phận của anh xin đưa đến đây là hết nên anh thưa với ông Phú hộ xin ra về , nhưng ông Phú hộ cầm giữ lại vài hôm.

Hôm sau, ông Phú hộ làm bò ,heo mời đủ làng xóm đến thiết tiệc linh đình. Trước mặt làng xóm ông Phú hộ làm tờ từ cả ba người con gái vì ông Phú hộ cho là bất hiếu và nhận vợ chồng anh nông phu làm con vì đã hết lòng phụng dưỡng, hiếu thảo đối với ông trong thời gian đã qua. Ông bà Phú hộ chia cả gia tài cho vợ chồng anh nông phu.

Vài hôm sau anh nông phu trở về nhà cũ, bán nhà lại cho hàng xóm. Rồi rước vợ về nhà ông Phú hộ. Từ đó vợ chồng anh nông phu phụng dưỡng, hiếu thảo cho đến khi vợ chồng ông phú hộ qua đời…

Trở về mục lục cổ tích