Oan ôi ông địa
Ngày xưa, nơi làng nọ có một người con gái, tuổi ngoài hai mươi, nhan sắc trung bình. Cô gái ấy chưa chồng, còn ở nhà với cha mẹ, ban ngày lo việc bếp núc, vá may thuê thùa, tối đến hay ra suối gánh nước về nhà dùng.
Người ta vẫn tin tưởng đời sống cô gái sẽ âm thầm như thế cho đến lúc có chồng, nhưng một việc bất ngờ lại xảy
ra, dân làng phát giác cô gái đang có mang.Luật pháp thời bấy giờ rất chú trọng đến lễ giáo, bất cứ người con gái nà
o không chồng mà lại có mang sẽ bị tôi và chịu hình phạt gióng bè thả trôi sông.Tin cô gái có chửa hoang được lang truyền đi cù
ng làng, trước dân chúng còn bàn tán và chờ đợi tìm cách bắt quả tang, nhưng càng ngày bụng cô gái càng lớn thêm lên, họ đồng tâm bắt cô gái mang nộp lên quan huyện.Khi cô gái được giải tới quan, quan huyện dù
ng nhiều biện pháp tra hỏi nhưng cô gái vẫn một mực khai:- Bẩm quan con không dám dấu diếm xin khai cho quan rõ: Mỗi đêm con thường gánh nước từ suối về nhà, con phải đ
i qua miếu của ông Địa. Trước ông ấy hay chọc ghẹo con, thấy con không bằng lòng sợ bị tội nên ông Địa lại hăm dọa con và gia đình, con sợ hãi phải chìu lòng ông Địa. Chẳng may bây giờ cớ sự nên nỗi này, lỗi tại ông Địa. Cúi xin quan lớn rộng lòng xét xử và tha thứ cho con nhờ.Quan huyện đành phải xử phạt đánh cô gái ba mươi hè
o rồi tha cho vềÔng địa từ đó bị mang tiếng oan, nê
n ứng mộng báo cho dân làng biết: "Từ trước tới nay ta chăm nom trăm họ, hết lòng giúp đỡ và che dấu những chuyện trai gái cho mọi người. Nhưng vì cô gái khai man nên làm cho ta bị hàm oan, từ đây về sau mọi việc ta sẽ cho mọi người biết để ta tránh mối hàm oan này"Kể từ
đó trở đi, mọi việc trai gái hẹn hò, dù kín đáo đến đâu cũng không làm sao dấu được mọi người.