Thật là vất vả cho những nhà thương thuyết Mỹ, trước cái hạn cuối cùng là 90 ngày buộc Cộngsản Việtnam phải cải thiện tình hình tự do tôn giáo ở trong nước, nếu không Hoa Kỳ sẽ áp dụng biện pháp trừng phạt, theo luật đối với những nước bị xếp vào danh sách “ cần quan tâm đặc biệt”. Theo kinh nghiệm của các cuộc thương nghị với Việtcộng từ trước tới giờ, thì nếu bất lợi cho họ, họ sẽ dùng nhiều thủ đoạn ma mãnh lẩn tránh, mà các chuyên viên Mỹ khó vượt qua nổi. Nếu vì tình thế ép buộc, họ có thể hứa, có thể ký vào bất cứ văn kiện có giá trị lịch sử nào, nhưng có thi hành hay không lại là việc riêng của họ. Hạ hồi phân giải. Ðến như bản thương ước Việt Mỹ, có lợi cho Việtnam là thế, đã được hai trưởng phái đoàn ký tắt vào văn kiện, mà Việtcộng chỉ vì không dám qua mặt quan thầy Trungcộng, nên cũng nhất định không chính thức ký đúng thời hạn với Mỹ, để cho Trungcộng ký với Mỹ trước, rồi mới ngoan ngoãn ký sau một năm. Nay đã qua 3 năm, bản Thương Ước phải được đưa ra áp dụng triệt để, xem ra việc gì lợi cho họ thì họ làm, còn khó thì họ tảng lờ.

Ðừng nói là Hànội không biết, chính bản Thương Ước Việt Mỹ là tờ giấy thông hành, không có thì không thể đi vào thị trường Hoakỳ và thế giới. Chỉ mới có 3 năm giao thương với Mỹ, đã đem lại cho Việtnam những lợi nhuận khổâng lồ, nhất là hàng dệt may. Nay còn cửa ải vào WTO, để được làm ăn bình đaàu7843?ng với tất cả các nước trong tổ chức. Nhất là kể từ 01-01-2005, tất cả các nước trong Mậu Dịch Thế Giơi đều được hủy bỏ quy chế hạn ngạch hàng dệt may, mà đây là loại hàng chiến lược của Việtnam. Các nước nhỏ có chân trong tổ chức WTO, cũng đang lo ngại không cạnh tranh nổi với Trungcộng và Ấnđộ về lãnh vực này, nói chi tới những nước như Việtnam, chưa có chân trong WTO, vẫn bị quy chế hạn ngạch chi phối. Tuy Mỹ, mấy nước trong EU, và nhiều nước khác đã hứa chấp nhận cho Việtnam cuối năm 2005 được gia nhập WTO. Nhưng nếu vì lý do nào đó, chỉ một mình Mỹ không chấp nhận cho Việtnam vào tổ chức Mậu Dịch Thế Giới, thì cũng thua luôn.

Phải chăng đây là thế mạnh của Mỹ để ra hạn 90 ngày, cho Việtcộng phải cải thiện tình hình tự do tôn giáo tại Việtnam? Không thể phủ nhận yếu tố đó. Nhưng với bọn lãnh đạo Việtcộng, quyền lợi của nước Việtnam, cơ hội phát triển của kinh tế Việtnam, đều không thể đổi lấy độc quyền lãnh đạo của chúng. Vì bọn dôùt nát, vô văn hóa, bị dân oán ghét này, mà mất ghế lãnh đạo, thì biết làm gì để sống, tuy hiện nay chúng có tiền rừng bạc biển, mà liệu có giữ được không? Chưa nói chúng còn mang tâm lý sợ bị dân trả thù nữa. Chỉ trừ Mỹ hứa chắc với họ: Hoakỳ là đất dung thân an toàn cho họ, khi thất cơ lỡ vận. Thực tế thì toàn bộ những kẻ có chức có quyền trong Ðảng và Nhà Nước, đều rất muốn đi với Mỹ. Nhưng khổ một điều là bọn họ không có lãnh tụ. Không dám nói thật với nhau trong các cuộc họp. Tất cả đều thủ thế. Hơn nữa họ đã được nuôi dưỡng, dậy dỗ trong một môi trường "cảm tính sinh vật", mỗi ngành, mỗi cơ quan đều có Thủ Trưởng, các vị này không có nhiệm kỳ nhất định, sống lâu trong một cơ quan, họ biến cơ quan thành thứ gia đình, tự coi mình là Gia Trưởng, nhân viên là con em trong nhà và ngược lại. Họ luôn luôn củng cố tổ chức theo tình tự Gia Trưởng, ngay ở trung ương cũng vậy. Bởi thế các Lão Ðồng Chí lãnh đạo của họ, khi đã tạo ra được vị thế gia trưởng rồi, thì mãi mãi có tiếng nói quyết định trong đảng. Tuy họ không còn nắm giữ chức vụ nào nữa, nhưng uy tín và ý kiến của họ hết sức có trọng lượng. Do vậy mà họ chỉ xử nhau trong nội bộ, chứ không đem ra luật pháp. Bất đắc dĩ lắm mới phải đem mấy kẻ ra làm vật tế thần. Chính vì thế, mà hai viên cựu đại tướng già, Võ Nguyên Giáp và Lê Ðức Anh đang đụng nhau lớn tại Hanội, đã biến đảng thành đống bầy nhầy. Ðảng lãnh đạo, độc tài mà lâm vào thế không đầu thì thật tức cười.

Khác với Trung Cộng, hiện nay những thần tượng Mao Trạch Ðông hoàn toàn mất thiêng. Ðặng Tiều Bình tuy còn chút ảnh hưởng, nhưng không được xem là thần tượng nữa. Giang Trạch Dân đã tự chứng minh tinh thần chủ động của mình qua thuyết Ba Ðại Biểu. Hồ Cẩm Ðào giờ đây không còn bị cái bóng của Giang Trạch Dân che khuất. Lãnh Tụ Trungcộng bây giờ là kẻ có thực quyền, tự họ có những quyết sách khi phải thương nghị với các nước khác. Ở Việtnam hiện nay, chỉ có những người dùng những lời dối gạt mị dân của Hồ Chính Minh, để đánh bọn con cháu của ông ta, chứ đảng chẳng theo, mà dân chẳng trọng nữa. Nông Ðức Mạnh tuy là Tổng Bí Thư, nhưng hầu như tự cảm thấy quyền uy không nằm ở nơi mình. Không dám đứng ra giải quyết vần đề phạm pháp, phạm quy củaTổng Cục II. Ðẩy sang cho Thường Trực Ban Bí Thư, Phan Diễn. Diễn vốn là Chánh Văn Phòng Trung Ương Ðảng dứơi trướng cựu Tổng Bí Thư Ðỗ Mừơi trước kia. Mà GiaTrưởng Ðỗ Mười có liên hệ quyền hành cùng thời với Lê Ðức Anh, nên chỉ muốn giải quyết xung đột giữa hai viên cựu đại tướng già này trong nội bọâ. Nhưng tướng Giáp đã đợi cơ hội này 13 năm, nay mới đúng thời thế phục thù, mà tư thế GiaTrưởng của tướng Giáp trong quân đội Việtcộng đang lên cao. Bởi vậy quyết tâm đánh tới cùng của tướng Giáp đang khảo đả thực quyền của lãnh tụ Cộngđảng. Nếu trong trường hợp này không có người nổi bật lên, thì xem như Cộngđảng Việtnam hết thời rồi.

Vậy, Hoakỳ đang đối thoại với ai đây, để cuộc đối thoạt đó có kết quả tích cực. Xin đừng nói là đối thoại với Bộ Ngoại Giao Hànội, hoặc TT.Phan Văn Khải đấy! 10 năm quan hệ ngoại giao với Hanội chắc các nhà Ngoại Giao Mỹ thừa biết: Chính Phủ, Quốc Hội Việtnam đều làm theo lệnh của Bộ Chính Trị Cộngđảng, hoặc ý kiến của các vị Gia Trưởng cả. Mà Cộngđảng hiện nay vẫn thiếu mất cái đầu, còn các cựu Gia Trưởng thì mải đánh nhau túi bụi, thì giờ đâu, mà nghĩ tới vấn đề của dân, của nước hay của Mỹ. Chỉ trừ một điều, hiện Mỹ đã ở vào vị thế giống Liên Xô trước kia, hay Trungcộng mới đây thì còn hiểu nổi, vì ngoài miệng Việtcộng hùng hổ tới đâu, nhưng trong lòng vẫn là những tên nô lệ. Hoặc là Mỹ bày ra trước mắt bọn lãnh đạo Hànội cho cùng thấy, những chứng cứ cụ thể, nếu không làm theo thì hết thuốc chữa, để từ bờ vực thẳm đó, một người nào dám đứng ra nhận lãnh trách nhiệm giải quyết đòi hỏi chính đáng của Mỹ, thì tình thế mới khai thông . 90 ngày Mỹ đặt ra mới có đáp án.