Diễn tiến phiên tòa 30-03-2007 tại Huế

Dưới đây là trích đoạn bản tường thuật chi tiết vụ xử do phóng viên FNA (Free News Agency) ghi nhận:

Chiều ngày 29 Tháng Ba, rất nhiều công an cộng sản đã tới giáo hội Bến Củi, một số canh gác nhà giáo dân, không cho ai ra khỏi nhà, một số kéo đến nhà thờ và đưa Linh Mục Nguyễn Văn Lý đi khỏi đó lúc 14g30. Khi bị áp giải đi, linh mục mặc áo dòng đen, hai bên có 2 công an xốc nách. Lúc linh mục la to báo động thì bị bịt miệng, quấn một tấm vải quanh người, sau đó bị xô vào một chiếc xe 7 chỗ chờ sẵn trước nhà thờ. Chiếc xe rú gas chạy như ma đuổi.

Chiều cùng ngày, lúc 18 giờ, anh Nguyễn Phong cũng bị công an đến nhà còng tay áp giải đi. Trước đó đôi ba hôm, vài công an cao cấp đã hẹn anh sáng ngày 30 Tháng Ba sẽ tới tận nhà, chở anh đi uống cà-phê dùng điểm tâm rồi đến tòa luôn thể! Anh Nguyễn Bình Thành, cô Hoàng Thị Anh Ðào và cô Lê Thị Lệ Hằng, mỗi người đều bị 4 công an đem xe 4 chỗ ngồi đến nhà lúc 5g40 sáng 30 Tháng Ba để đưa đi (không còng tay). Xe chở họ thẳng đến tòa án tỉnh, 15A Tôn Ðức Thắng, thành phố Huế lúc 6g. Tất cả ngồi yên trên xe, tới 7g thì bị đưa thẳng vào tòa. Mọi bị cáo trước đó đều được yêu cầu bằng miệng là không được mặc áo trắng, thậm chí cả áo hoa nền trắng!

Phần Linh Mục Lý thì vào lúc 6 giờ, một số giáo dân An Truyền tới sớm và đang đứng ở công viên trước tòa án, bỗng thấy một xe bít bùng đỗ lại trước cổng tòa. Cửa xe mở, họ thấy Linh Mục Lý bị đẩy xuống và sau đó bị hai công an dùng hết sức bình sinh lôi vào tòa vì vị linh mục nhất quyết không đi. Trong lúc này, nhiều giáo dân từ nhiều giáo xứ quanh thành phố như Phủ Cam, Mẹ Hằng Cứu Giúp, Nguyệt Biều... và xa hơn như An Bằng, Hà Úc... cũng lục tục kéo đến. Phần lớn đến trước cổng tòa án, xin vào, nhưng khi bị công an hỏi giấy mời thì tất cả đều không có, thế là bị đuổi lui. Họ dồn ra công viên, nhưng rồi công an - đa phần mặc thường phục - cũng đến và tìm cách xua đuổi họ dần dần, nhưng trước đó thì ghi hình và thâu âm họ, để rồi mai mốt, các công an địa phương sẽ được triệu tập về đồn công an tỉnh hay thành phố để “nhận diện” “bọn thảo dân quá khích phản động” hầu bắt đầu chiến dịch khủng bố hạch sách. Một số giáo dân và người hiếu kỳ khác thì lại bị chặn từ xa, ở các đường Hùng Vương, Lê Quý Ðôn hay Bà Triệu, vốn tiếp giáp với đường Tôn Ðức Thắng.

Theo ước tính, số công an được huy động trong ngoài phòng xét xử lên tới cả 500 người. Chưa kể số đứng tại công viên trước tòa án, tại những trạm gác cách tòa án khoảng 150m, tại các quán cà-phê trong khu vực và tại các ngã tư những con đường nói trên. Ngoài ra, tại những giáo xứ thuộc loại điểm nóng như An Bằng (nơi Linh Mục Giải cai quản), Nguyệt Biều, An Truyền (nơi Linh Mục Lý từng đứng lên tranh đấu), Phủ Cam (nơi Linh Mục Lợi đang bị quản thúc) thì công an rải đều hay chặn mọi chốt.

Phiên tòa khai mạc lúc 7g30 và kết thúc lúc 11g30. Ngoài 5 bị can, thành phần tham dự gồm có Hội Ðồng Xét Xử (ChánhÁn Bùi Quốc Hiệp, công tố viên (viện kiểm sát), Hội Thẩm Nhân Dân (bồi thẩm đoàn)), vài người dân làm chứng gian, vài đại diện ngoại giao đoàn, ít phóng viên quốc tế, các ban ngành, nhân viên truyền thông và nhiều nhất vẫn là công an. Tuyệt đối không có luật sư biện hộ, không có thân nhân của các bị can, không có đại diện của tòa Tổng Giám Mục Huế.

Khi chủ tọa phiên tòa (Chánh Án Bùi Quốc Hiệp) chuẩn bị đọc lời khai mạc, thì 2 công an (mặc sắc phục) xốc nách Linh Mục Nguyễn Văn Lý, lôi mạnh vào phòng xử, vì linh mục quyết trì lại, rồi đặt linh mục ngồi hàng ghế đầu tiên. Cha Lý mặc áo sơ mi màu tím ruốc, quần tây, đi sandal, hai tay bị còng. Gương mặt cha rất cương nghị, cặp mắt sắc bén, không ai dám trực tiếp nhìn thẳng vào. Khi chủ tọa phiên tòa đang đọc lời khai mạc thì Linh Mục Lý phản đối bằng cách đọc to bài thơ “Tòa án Cộng Sản VN.” Nhưng mới đọc được 4 câu đầu:

“Tòa án Cộng Sản Việt Nam

Trò hề bỉ ổi ngàn năm chê cười.

Quan tòa một lũ đười ươi,

Tay sai nô bộc xử người nào đây.”

thì Linh Mục Lý bị bịt miệng, kéo ra khỏi phòng xử, đưa vào phòng cách ly bên cạnh, và chỉ được theo dõi phiên tòa qua hệ thống âm thanh. Ðây là lần xuất hiện đầu tiên của linh mục trong phòng xử (5 phút).

Lần xuất hiện thứ hai là khi chủ tọa phiên tòa kêu mỗi bị can ra đứng trước vành móng ngựa để nghe đọc và xác nhận lý lịch. Từ phòng cách ly, hai công an xốc nách Linh Mục Lý kéo ra đến đứng trước vành móng ngựa. Linh mục liền cực lực phản đối bằng cách vùng vẫy, dùng chân đá nhào vành móng ngựa, miệng tố cáo: “Chính tòa án này, chính viện kiểm sát này, chính Sở Công An này, chính chế độ Cộng Sản này phải chịu tội trước lịch sử dân tộc Việt Nam, không thể thoát khỏi, là thay vì đào tạo nên một dân tộc sĩ khí anh hùng, thì đã dùng mọi thủ đoạn đàn áp, để tạo nên một dân tộc hèn nhát, sợ hãi, rồi cho đó là thắng lợi, thành công...” Vì lúc này giọng linh mục hơi khàn và phòng xử lộn xộn nên ít ai nghe rõ. Cha định nói tiếp thì đã bị một công an xông vào bịt miệng và hai công an khác lại phải xốc nách lôi ra khỏi phòng. Lần xuất hiện này kéo dài khoảng 10 phút.

Khi chủ tọa phiên tòa yêu cầu lấy lời khai từng bị cáo thì Linh Mục Lý lại được đưa vào phòng xử. Linh mục lại phản đối bằng cách hét ho: “Ðả đảo đảng Cộng Sản! Ðả đảo đảng Cộng Sản!” và chuẩn bị tuyên bố Lời Chứng cuối cùng thì một công an nhào tới bịt miệng, hai công an lại lôi vào ra cách ly, và linh mục ở mãi trong đó cho đến hết phiên tòa.

Không có luật sư biện hộ, nên các bị cáo phải tự bào chữa cho mình, thế mà cũng chẳng được phép. Ai có ý muốn tự biện hộ đều bị 2 công an mặc sắc phục kéo lui khỏi vành móng ngựa. Tòa chỉ cho phép nói “có” hay “không” trước các câu hỏi, như lối xử án xưa rày trong chế độ CSVN. Thế nhưng chánh án cũng chỉ hỏi cung qua loa, không cho bị cáo trình bày tư tưởng, lập luận của mình, dựa trên những quyền tự do cơ bản. Ai nói đến dân chủ nhân quyền mà quốc tế đã thừa nhận trong Công Ước Quốc Tế là bị cắt ngay. Tuy nhiên cả 4 người đều phản cung với giọng bình tĩnh, ôn hòa nhưng cương quyết. Anh Nguyễn Phong đã có lúc đưa 2 tay bị còng lên cao, dõng dạc tuyên bố: “Ðến chết tôi vẫn đấu tranh cho dân chủ nhân quyền, quyết duy trì đảng Thăng Tiến Việt Nam...” Anh định nói dài nữa thì đã bị công an ngăn chận. Anh Nguyễn Bình Thành thì nói: “Hãy hỏi quốc tế: chúng tôi có tội gì khi đấu tranh cho tự do nhân quyền?”

Chủ tọa phiên tòa đọc bản án, Linh Mục Lý không được hiện diện mà chỉ được nghe từ trong phòng cách ly, mức án như sau: Linh Mục Nguyễn Văn Lý (8 năm tù ở thêm 5 năm quản chế); Anh Nguyễn Phong (6 năm tù ở thêm 3 năm quản chế); Anh Nguyễn Bình Thành (5 năm tù ở thêm 2 năm quản chế); Cô Hoàng Thị Anh Ðào (2 năm tù treo thêm 3 năm thử thách) và Cô Lê Thị Lệ Hằng (1 năm rưỡi tù treo thêm 2 năm thử thách).

Bản án đọc xong, phiên tòa kết thúc, mọi người giải tán thì có 4 công an đến còng tay anh Phong anh Thành lại (anh Phong trước đó đã có lúc được mở còng). Họ đưa hai anh và Linh Mục Lý lên xe bít bùng trở về nhà giam. Hai cô Anh Ðào và Lệ Hằng trở về nhà, trong sự thở phào, chào đón, hỏi han của thân nhân. Nhưng cho tới hôm nay, cả hai đi đâu cũng có công an theo dõi.