Chiêu hồn thập loại chúng sinh

Nguyễn Du

Tiết tháng Bảy mưa dầm sùi sụt,
Toát hơi may lạnh buốt xương khô,
Năo người thay buổi chiều thu,
Ngàn lau nhuốm bạc, lá ngô rụng vàng.
5Đường bạch dương bóng chiều man mác,
Dịp đường lê lác đác sương sa,
Ḷng nào ḷng chẳng thiết tha,
Cơi dương c̣n thế nữa là cơi âm.
Trong trường dạ tối tăm trời đất,
10Có khôn thiêng phảng phất u minh,
Thương thay thập loại chúng sinh,
Hồn đơn phách chiếc lênh đênh quê người.
Hương khói đă không nơi nương tựa,
Hồn mồ côi lần lữa đêm đen,
15C̣n chi ai quí ai hèn,
C̣n chi mà nói ai hiền ai ngu?
Tiết đầu thu lập đàn giải thoát
Nước tĩnh b́nh rưới hạt dương chi
Muôn nhờ đức Phật từ bi,
20Giải oan, cứu khổ, hồn về tây phương.
Cũng có kẻ tính đường kiêu hănh,
Chí những lăm cướp gámh non sông,
Nói chi những buổi tranh hùng
Tưởng khi thế khuất vận cùng mà đau.
25Bỗng phút đâu mưa sa ngói lở
Khôn đem ḿnh làm đứa sất phu,
Lớn sang càng nặng oán thù,
Máu tươi lai láng, xương khô rụng rời.
Đoàn vô tự lạc loài nheo nhóc,
30Quỷ không đầu van khóc đêm mưa
Cho hay thành bại là cơ
Mà cô hồn biết bao giờ cho tan!
Cũng có kẻ màn lan trướng huệ,
Những cậy ḿnh cung quế Hằng Nga,
35Một phen thay đổi sơn hà,
Mảnh thân chiếc lá biết là về đâu?
Trên lầu cao dưới ḍng nườc chảy
Phận đă đành trâm găy b́nh rơi,
Khi sao đông đúc vui cười,
40Mà khi nhắm mắt không người nhặt xương.
Đau đớn nhẽ không hương không khói,
Hồn ngẩn ngơ ḍng suối rừng sim.
Thương thay chân yếu tay mềm
Càng năm càng héo, một đêm một rầu.
45Ḱa những kẻ mũ cao áo rộng,
Ngọn bút son thác sống ở tay,
Kinh luân găm một túi đầy,
Đă đêm Quản Cát lại ngày Y Chu.
Thịnh măn lắm oán thù càng lắm,
50Trăm loài ma mồ nấm chung quanh,
Ngh́n vàng khôn đổi được ḿnh
Lầu ca, viện hát, tan tành c̣n đâu?
Kẻ thân thích vắng sau vắng trước
Biết lấy ai bát nước nén nhang?
55Cô hồn thất thểu dọc ngang,
Nặng oan khôn nhẽ t́m đường hóa sinh.
Ḱa những kẻ bài binh bố trận
Đổi ḿnh vào cướp ấn nguyên nhung.
Gió mưa sấm sét đùng đùng,
60Phơi thây trăm họ nên công một người.
Khi thất thế tên rơi đạn lạc,
Băi sa trường thịt nát máu rơi,
Mênh mông góc bể chân trời,
Nắm xương vô chủ biết rơi chốn nào?
65Trời thăm thẳm mưa gào gió thét,
Khí âm huyền mờ mịt trước sau,
Ngàn mây nội cỏ rầu rầu,
Nào đâu điếu tế, nào đâu chưng thường?
Cũng có kẻ tính đường trí phú,
70Ḿnh làm ḿnh nhịn ngủ kém ăn,
Ruột rà không kẻ chí thân
Dẫu làm nên để dành phần cho ai?
Khi nằm xuống không người nhắn nhủ,
Của phù vân dẫu có như không,
75Sống thời tiền chảy bạc ṛng,
Thác không đem được một đồng nào đi.
Khóc ma mướn, thương ǵ hàng xóm
Ḥm gỗ đa bó đóm đưa đêm
Ngẩn ngơ trong quảng đồng chiêm,
80Nén hương giọt nước, biết t́m vào đâu?
Cũng có kẻ rắp cầu chữ quư
Dẫn ḿnh vào thành thị lân la,
Mấy thu ĺa cửa ĺa nhà,
Văn chương đă chắc đâu mà trí thân?
85Dọc hàng quán phải tuần mưa nắng,
Vợ con nào nuôi nấng khem kiêng,
Vội vàng liệm sấp chôn nghiêng,
Anh em thiên hạ láng giềng người dưng.
Bóng phần tử xa chừng hương khúc
90Băi tha ma kẻ dọc người ngang,
Cô hồn nhờ gửi tha phương,
Gió trăng hiu hắt, lửa huơng lạnh lùng.
Cũng có kẻ vào sông ra bể,
Cánh buồm mây chạy xế gió đông
95Gặp cơn giông tố giữa ḍng,
Đem thân chôn rấp vào ḷng ḱnh nghê.
Cũng có kẻ đi về buôn bán,
Đ̣n gánh tre chín dạn hai vai,
Gặp cơn mưa nắng giữa trời,
100Hồn đường phách sá lạc loài nơi nao?
Cũng có kẻ mắc vào khóa lính,
Bỏ cửa nhà đi gánh việc quan,
Nước khe cơm vắt gian nan,
Dăi dầu ngh́n dặm lầm than một đời.
105Buổi chiến trận mạng người như rác,
Phận đă đành đạn lạc tên rơi.
Lập ḷe ngọn lửa ma trơi,
Tiếng oan văng vẳng tối trời càng thương.
Cũng có kẻ nhỡ nhàng một kiếp,
110Liều tuổi xanh buôn nguyệt bán hoa,
Ngẩn ngơ khi trở về già,
Ai chồng con tá biết là cậy ai?
Sống đă chịu một đời phiền năo
Thác lại nhờ hớp cháo lá đa,
115Đau đớn thay phận đàn bà,
Kiếp sinh ra thế biết là tại đâu?
Cũng có kẻ nằm cầu gối đất,
Dơi tháng ngày hành khất ngược xuôi,
Thương thay cũng một kiếp người,
120Sống nhờ hàng xứ, chết vùi đường quan!
Cũng có kẻ mắc oan tù rạc
Gửi ḿnh vào chiếu rách một manh.
Nắm xương chôn rấp góc thành,
Kiếp nào cỡi được oan t́nh ấy đi?
125Ḱa những kẻ tiểu nhi tấm bé,
Lỗi giờ sinh ĺa mẹ ĺa cha.
Lấy ai bồng bế vào ra,
U ơ tiếng khóc thiết tha nỗi ḷng.
Ḱa những kẻ ch́m sông lạc suối,
130Cũng có người sẩy cối sa cây,
Có người leo giếng đứt dây,
Người trôi nước lũ kẻ lây lửa thành.
Người th́ mắc sơn tinh thủy quái
Người th́ sa nanh sói ngà voi,
135Có người hay đẻ không nuôi,
Có người sa sẩy, có người khốn thương.
Gặp phải lúc đi đường lỡ bước
Cầu Nại Hà kẻ trước người sau
Mỗi người một nghiệp khác nhau
140Hồn xiêu phách lạc biết đâu bây giờ?
Hoặc là ẩn ngang bờ dọc bụi,
Hoặc là nương ngọn suối chân mây,
Hoặc là bụi cỏ bóng cây,
Hoặc là quán nọ cầu này bơ vơ.
145Hoặc là nương thần từ, Phật tự
Hoặc là nhờ đầu chợ cuối sông
Hoặc là trong quăng đồng không,
Hoặc nơi g̣ đống, hoặc vùng lau tre.
Sống đă chịu một bề thảm thiết,
150Ruột héo khô dạ rét căm căm,
Dăi dầu trong mấy mươi năm,
Thở than dưới đất, ăn nằm trên sương.
Nghe gà gáy t́m đường lánh ẩn,
Tắt mặt trời lẩn thẩn t́m ra,
155Lôi thôi bồng trẻ dắt già,
Có khôn thiêng nhẽ lại mà nghe kinh.
Nhờ phép Phật siêu sinh tịnh độ,
Phóng hào quang cứu khổ độ u,
Rắp ḥa tứ hải quần chu,
160Năo phiền rũ sạch, oán thù rửa không.
Nhờ đức Phật thần thông quảng đại,
Chuyển pháp luân tam giới thập phương,
Nhơn nhơn Tiêu Diện đại vương,
Linh kỳ một lá dẫn đường chúng sinh.
165Nhờ phép Phật uy linh dũng mănh,
Trong giấc mê khua tỉnh chiêm bao,
Mười loài là những loài nào?
Gái trai già trẻ đều vào nghe kinh.
Kiếp phù sinh như h́nh bào ảnh,
170Có chữ rằng: "Vạn cảnh giai không"
Ai ơi lấy Phật làm ḷng,
Tự nhiên siêu thoát khỏi trong luân hồi.
Đàn chẩn tế vâng lời Phật giáo,
Của có chi bát cháo nén nhang,
175Gọi là manh áo thoi vàng,
Giúp cho làm của ăn đường thăng thiên.
Ai đến đây dưới trên ngồi lại,
Của làm duyên chớ ngại bao nhiêu.
Phép thiên biến ít thành nhiều,
180Trên nhờ Tôn Giả chia đều chúng śnh.
Phật hữu t́nh từ bi phổ độ
Chớ ngại rằng có có không không.
Nam mô Phật, nam mô Pháp, nam mô Tăng
Độ cho nhất thiết siêu thăng thượng đài.