Nội Tôi
Bà Nội tôi và D́ Tư - người giúp việc của gia đ́nh - nhiều lần kể tôi nghe chuyện ngày tôi ra đời như sau:
Bữa đó, Nội tôi đang ngồi ăn cơm trưa với Bác Sáu của tôi. Nghe tiếng xe Vespa bịch bịch bịch quen thuộc của Ông Bảy chạy vô sân, Nội tôi mừng rỡ gác đủa hớn hở ra tận cửa đón Ông.
-Trai gái anh?
Ông Bảy tươi cười đáp:
-Con trai chị!
Sau một giây lặng thinh, Nội tôi cười nhưng đáp xuôi xị:
-Thôi cũng được!
Rồi Bà trở vô bàn ngồi xuống cầm đủa lên với ư định ăn tiếp cho xong chén cơm để vào nhà bảo sanh thăm mẹ con tôi. Ông Bảy tôi thấy chọc vậy đủ rồi nên lật đật nói:
-Nói giởn với chị thôi, chứ con Xin nó sanh con gái!
Nội tôi sáng con mắt hỏi liền:
-Thiệt hả anh? Con gái hả?
Bà buông đủa quưnh quáng hối Bác tôi:
- Ăn lẹ lẹ đi Phấn rồi chở tao vô nhà sanh! Tư à, cái áo dài hàng nội hóa mới may mầy ủi chưa? Đôi guốc đâu rồi?
....
Đó là sự tích ngày tôi ra đời, cái sự tích được nhắc đi nhắc lại mỗi khi có ai phàn nàn Nội tôi sao cưng ch́u tôi quá.
Chẳng là má tôi - ở nhà kêu là "Con Xin"- gần ngày sanh th́ đến nhà Ông Bảy (chú của má tôi) ở, v́ nhà bảo sanh ở ngay bên cạnh. Bởi vậy nên Ông Bảy mới là người chạy về báo tin cho Nội tôi hay khi vừa sanh xong.
Nội tôi sanh được.. để tôi đếm... Cô Ba, Cô Tư, Cô Năm, Bác Sáu, Ba tôi, Chú Tám, Chú Chín, Chú Mười, vị chi là 8 người con, chỉ có 3 gái, tới 5 trai. Nhưng Nội tôi đă rất đau khổ bị mất cả ba người con gái. Cả ba Cô của tôi đều chết lúc c̣n trẻ, và cái chết của ba người Cô nầy chính là lư do tôi ngồi xuống kể chuyện hôm nay.
Tôi là đứa cháu nội đầu tiên của gia đ́nh nên Nội tôi tha thiết mong có một đứa cháu gái hủ hỉ với Nội, có lẻ là để lấp bớt khoảng trống của ba người Cô để lại...
Tôi rất rất thương Bà Nội của tôi, v́ ba má tôi đă cho tôi biết hoàn cảnh đau khổ của Nội khi mất 3 người con gái như thế nào.
Nội tôi gă Cô Ba cho một gia đ́nh hiền đức, giàu có ở rất xa. Gia đ́nh nầy, v́ giàu có nhứt vùng, nghe nói có một cái "trản sê" (hồi c̣n nhỏ vẫn nghe Nội xài từ nầy, đă nghĩ chắc là "tiếng Tây", đă hiểu là cái hầm xuống núp mỗi khi Việt Cộng pháo kích, nhưng đă không t́m hiểu thật sự chữ đó viết ra sao) rất kiên cố, rất lớn, lớn nhứt vùng đó, nên hả có "rục rịch" ǵ là bà con lối xóm đều chạy tới để xuống núp chung.
Không may lần núp chung cuối cùng định mệnh pháo kích lại rớt ngay hầm. Nghe người quản gia c̣n sống sót - v́ măi lo thu dọn sắp đặt chưa kịp xuống hầm - kể lại là cả làng chết chung trong hầm đó. Khi khui hầm lên, Cô Ba của tôi ngồi cong người hầu như cuốn tṛn lại, dùng toàn thân bao bọc đứa con trai mới sanh được mấy ngày. Mọi người sửng sốt thấy anh tôi cục cựa, mới cẩn thận gỡ Cô tôi ra. Anh tôi vẫn c̣n sống, do được Cô tôi dùng thân ḿnh bảo vệ.
Người quản gia của Cô tôi đă gom góp tất cả tiền bạc nữ trang c̣n sót lại của gia đ́nh, ẵm anh tôi lặn lội đường rất xa, rất nguy hiễm do t́nh trạng an ninh lúc đó để về tận Bến Tre, t́m Nội tôi giao lại anh tôi và toàn bộ nữ trang tiền bạc giấy tờ đất đai.
Nghe kể Nội tôi đă ngất xỉu khi ẵm anh tôi vào ḷng. Và càng tội nghiệp hơn cho Nội v́ đó không phải là lần duy nhứt Nội nhận loại tin như vậy.
Nội tôi gă Cô Tư cho một gia đ́nh hiền đức nhưng nghèo, cũng ở xa. Khi sanh người con đầu ḷng, Cô Tư đă chết v́ sanh khó bởi do điều kiện an ninh lúc đó (và cũng chắc v́ nghèo) đă không kịp chuyển lên bịnh viện tỉnh lớn. Trong cái chết nầy, tạm coi như Việt Cộng "vô tội".
Nội đă chưa kịp gă Cô Năm.
Bà Nội tôi là bà bá hộ trong vùng. Nhà có vườn dừa, có ḷ nấu dầu dừa. trong nhà lúc nào cũng đông nhân công, người giúp việc. Nhưng sự sung túc của gia đ́nh chưa chắc đă đem lại hạnh phúc cho Nội, v́ Ông Nội rất ham vui. Phải chi nhà khó khăn, Ông Nội ở nhà cùng Bà Nội cật lực làm lụng nuôi con, Bà Nội sẽ măn nguyện hơn, Nội tôi đă nhiều lần nói vậy. Và cũng chính sự giàu có của Nội đă dẫn tới cái chết của Cô Năm.
Nghe nói các Cô nổi tiếng thông minh, học rất giỏi, nên được Nội cho lên Sàig̣n học. Lần cuối cùng Cô Năm về nghĩ hè, bị Việt Công nữa đêm gơ cửa dẫn đi. Họ dẫn ra bờ sông, bắn rồi đạp xác xuống sông v́ Cô tôi bị kết tội Việt gian. Chẳng qua v́ Nội tôi giàu có mà cho con đi học chứ không đóng thuế đầy đủ cho họ, không cho họ "mượn" lúa gạo nhiều như yêu cầu của họ. Cô Năm bị giết v́ khi họ tới "mượn" thêm, gặp lúc Cô ở nhà, Cô đem sổ sách ra cho thấy là đă cho mượn nhiều lắm rồi, nhưng đă không bao giờ trả. "Hăy trả rồi sẽ cho mượn thêm". Sự can đảm, dám nói lên sự thật của cô tôi đă là bản án tử h́nh Cô tôi phải nhận mấy ngày sau đó.
Nội tôi đă bao một đoàn xuồng bơi dọc dọc theo 2 bên bờ sông Ba Lai, một trong chín nhánh của sông Cửu Long, để t́m vớt xác Cô tôi đem về chôn cất. Sau đó Nội tôi để hết nhà cửa, vườn đất, ḷ dầu lại cho người quản gia, Bà ẵm anh tôi và dẫn hết các chú bác lên Sàig̣n ở.
Tháng tháng Nội bị buộc phải trở về thâu "huê lợi", chứ Bác tôi, Ba tôi và các chú của tôi đă không bao giờ đặt chưn trở về mănh đất kinh hoàng đó nữa, kể cả sau 1975.
Kính thưa Nội, khởi đầu , con định viết để kính tặng Cô Nền Chú San, v́ con muốn an ủi Cô Nền khi hoàn cảnh 2 gia đ́nh đều có những mất mát đau thương mà không nhiều cũng ít bởi chủ nghĩa cộng sản. Nhưng viết một hồi con nhớ Nội lắm. Con kính xin nhân đây tưởng niệm Nội. Kính mong Nội được b́nh an ở thế giới của Nội.
Huỳnh Phương Linh