TTKH
Đôi ḍng về T.T.Kh
Vào cuối năm 1937 và đầu năm 1938, trên "Tiểu Thuyết Thứ Bảy" ở Hà Nội và báo "Phụ Nữ Thời Đàm" có lần lượt đăng bốn bài thơ. Bốn bài thơ đó của một người phụ nữ mang bút danh T.T.Kh. Chủ bút của toà soạn không để ư lắm, cũng không biết người đó là ai? nhưng thấy bốn bài thơ "khá hay" nên cho đăng.
Sau đó trong giới thi nhân có một số người tự nhận T.T.Kh là người t́nh của ḿnh, mặc dù không ai biết rơ T.T.Kh chính xác là ai. Trong số đó có thi sĩ Thâm Tâm tự nhận T.T.Kh là Thanh Tâm Khánh và làm bài thơ để kể mối t́nh của ḿnh và T.T.Kh. Thi sĩ Nguyễn Bính cũng nhận T.T.Kh là Trần thị Khánh và làm bài thơ Ḍng dư lệ cũng kể lại kỷ niệm mối t́nh của ḿnh là T.T.Kh.
Từ đó về sau người phụ nữ T.T.Kh ấy không bao giờ xuất hiện nữa và măi cho đến bây giờ không ai biết người mang bút danh T.T.Kh thật là ai. Nàng chỉ c̣n lưu lại bốn bài thơ kễ lại mối t́nh thơ ngây, trong trắng của ḿnh và người yêu là một thi sĩ, và những ngày buồn bă, tẻ nhạt bên người chồng luống tuổi.
*
Hai sắc hoa tigôn
*
Một mùa Thu trước mỗi hoàng hôn
Nhặt cánh hoa rơi chẳng thấy buồn
Nhuộm ánh nắng tà qua mái tóc
Tôi chờ người đến với yêu đương.
Người ấy thường hay vuốt tóc tôi
Thở dài trong lúc thấy tôi vui
Bảo rằng" Hoa giống như tim vỡ,
Anh sợ t́nh ta cũng vỡ thôi"
Thuở ấy nào tôi đă hiểu ǵ
Cánh hoa tan tác của sinh ly
Cho nên cười đáp" Màu hoa trắng,
"Là chút ḷng trong chẳng biến suy"
Đâu biết lần đi một lỡ làng
Dưới trời gian khổ chết yêu đương
Người xa xăm quá tôi buồn lắm
Trong một này vui pháo nhuộm đường
Từ ấy thu rồi thu lại thu
Ḷng tôi c̣n giá đến bao giờ
Chồng tôi vẫn biết tôi thương nhớ
Người ấy cho nên vẫn hững hờ
Tôi vẫn đi bên cạnh cuộc đời
Ái ân lạt lẽo của chồng tôi
Mà từng thu chết từng thu chết
Vẫn giấu trong tim bóng một người
Buồn quá hôm nay xem tiểu thuyết
Thấy ai cũng ví cánh hoa rơi
Nhưng hồng tựa trái tim tan vỡ
Và đỏ như màu máu thắm phai
Tôi nhớ lời người đă bảo tôi
Một mùa thu cũ rất xa xôi
Đến nay tôi hiểu th́ tôi đă
Làm lỡ t́nh duyên cũ mất rồi
Tôi sợ chiều thu nắng phớt mờ
Chiều thu hoa đỏ rụng chiều thu
Gió về lạnh lẽo chân mây vắng
Người ấy bên sông đứng ngóng đ̣
Nếu biết rằng tôi đă lấy chồng
Trời ơi ! người ấy có buồn không
Có thầm nghĩ đến loài hoa vỡ
Tựa trái tim phai tựa máu hồng?
Tiểu Thuyết Thứ Bảy, số 179, 30/10/1937
Bài thơ thứ nhất
*
Thuở ấy ḷng tôi phơ phới quá
Hồn thơ nguyên vẹn một trời hương
Nhưng nhà nghệ sĩ từ đâu lại
Êm ái trao tôi một vết thương
Tai ác ngờ đâu gió lại qua
Làm kinh giấc mộng những ngày hoa
Thổi tan âm điệu du dương trước
Và tiển người đi bến cát xa
Lại ở vườn Thanh có một ḿnh
Tôi yêu gió lạnh lúc tàn canh
Yêu trăng lặng lẽ rơi trên áo
Yêu bóng chim xa nắng lướt mành
Và một ngày kia tôi phải yêu
Cả chồng tôi nữa lúc đi theo
Những cô áo đỏ sang nhà khác
Gió hỡ́ làm sao lạnh rất nhiều
Từ đấy không mong không dám hẹn
Một lần gặp nữa dưới trăng nghiêm
Nhưng tôi vẫn chắc nơi trời lạ
Người ấy ghi ḷng vẫn nhớ em
Đang lúc ḷng tôi muốn tạm yên
Th́ ai đem lại cánh hoa tim
Cho tôi ép nốt ḍng dư lệ
Nhỏ xuống thành thơ khóc chút duyên
Đẹp ǵ một mảnh t́nh tan vỡ
Đă bọc hoa tàn dấu xác xơ
Tóc úa giết dần đời thiếu phụ
Th́ ai trông ngóng chẵng nên chờ
Viết đoạn thơ đầu lo ngại quá
V́ tôi vẫn nhớ hẹn ngày xưa
"Cố quên đi nhé câm và nín
Đừng thở than bằng những giọng thơ"
Tôi run sợ viết lặng im nghe
Tiếng lá thu khô xiết mặt hè
Tưỡng tượng chân người len lén đến
Nhưng ḷng nào dám hẹn ai về
Tuy thế tôi tin vẫn có người
Thiết tha đeo đuổi măi than ôi
Biết đâu tôi một tâm hồn héo
Bên cạnh chồng nghiêm luống tuổi rồi.
Tiểu Thuyết Thứ Bảy, số 182, 20/11/1937
Đan áo cho chồng
*
Chị ơi nếu chị đă yêu
Đă từng lỡ hái ít nhiều đau thương
Đă xa hẵn quăng đời hương
Đă đem ḷng gởi gió sương mịt mù
Biết chăng chị, mỗi mùa Đông
Đáng thương những kẽ có chồng như em
Vẫn c̣n thấy lạnh trong tim
Đan đi đan lại áo len cho chồng
Như con chim hót trong lồng
Hạt mưa đă rụng bên sông bơ thờ
Lưng trời nổi tiếng tiêu sơ
Hay đâu gió đă sang bờ ly tan
Tháng ngày miễn cưỡng em đan
Kéo dài một chiếc áo len cho chồng
Như con chim hót trong lồng
Tháng ngày thương tiếc cánh hồng nơi nao
Ngoài trời hoa nắng xôn xao
Ai đem khoá chết chim vào lồng nghiêm
Ai đem lễ giáo giam em
Sống hờ trọn kiếp trong duyên trái đời
Ḷng em buồn lắm chị ơi !
Trong bao ngờ vực với lời mỉa mai
Quang cảnh lạ, tháng ngày dài
Đêm đêm nghĩ đến ngày mai giật ḿnh.
Phụ Nữ Thời Đàm, số ?, ?/1937
Bài thơ cuối cùng
*
Anh ạ, tháng ngày mau quá nhỉ !
Một mùa thu cũ một ḷng đau
Ba năm ví biết anh c̣n nhớ
Em đă câm lời có nói đâu
Đă lỡ thôi rồi chuyện biệt ly
Càng khơi càng thấy lụy từng ly
Trách ai đem cánh "ti-gôn" ấy
Mà viết t́nh em được ích ǵ ?
Chỉ có ba người đọc thơ riêng
Bài thơ "đan áo" của chồng em
Bài thơ đan áo nay rao bán
Cho khắp người đời thóc mách xem
Là giết đời nhau đấy biết không ?
Dưới giàn hoa máu tiếng mưa rung
Giận anh tôi viết ḍng dư lệ
Là chút dư hương điệu cuối cùng
Từ nay anh hăy bán thơ anh
Và để yên tôi với một ḿnh
Những cánh hoa ḷng, hừ đă ghét
Th́ đem mà đổi lấy hư vinh
Ngang trái đời hoa đă úa rồi
Từng mùa gió lạnh sắc hương rơi
Buồng nghiêm thơ thẩn hồn eo hẹp
Đi nhớ người, không muốn nhớ lời
Tôi oán hờn anh mỗi phút giây
Tôi run sợ viết bởi rồi đây
Nếu không yên được th́ tôi chết
Đêm hỡi, làm sao tối thế nầy !
Năm lại, năm qua cứ muốn yên
Mà phương trời nhớ chẳng làm quên
Và người vỡ lỡ duyên thầm kín
Lại chính là anh, anh của em
Tôi biết làm sao được hỡi trời!
Giận anh không nỡ nhớ không thôi
Mưa buồn mưa hắt trong ḷng ướt
Sợ quá đi anh, có một người...
Tiểu
Thuyết Thứ Bảy, số 217, 23/07/1938