Cùng lúc Phái đoàn Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ đến Thanh Minh Thiền viện vấn an Ḥa thượng Thích Quảng Độ, ông Đại sứ Hoa Kỳ vào bệnh viện Quy Nhơn thăm Đức Tăng thống Thích Huyền Quang

Ngày 21 Tháng 11 Năm 2004
Tại Thanh Minh Thiền viện ở Saigon vào lúc 2 giờ rưởi chiều chủ nhật hôm nay, 21.11, Phái đoàn Bộ Ngoại giao Hoa kỳ đến vấn an Ḥa thượng Thích Quảng Độ, Viện trưởng Viện Hóa Đạo, Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất. Phái đoàn do bà Elizabeth Dugan, Trợ lư Ngoại trưởng Hoa kỳ đặc trách Dân chủ, Nhân quyền và Lao động, cầm đầu. Tháp tùng bà Trợ lư c̣n có hai nhân viên cao cấp Bộ Ngoại giao, ông Seth D. Winnick, Tổng lănh sự Hoa Kỳ tại Saigon cùng với ba viên chức cao cấp ṭa Tổng lănh sự.

Kể từ cuộc bắt bớ hàng giáo phẩm lănh đạo ngày 9.10.2003 sau Đại hội Bất thường của Giáo hội tại Tu viện Nguyên Thiều ở B́nh Định, đây là lần đầu tiên Ḥa thượng Thích Quảng Độ tiếp khách. Hơn một năm qua, cơ quan công quyền ra khẩu lệnh quản chế Ḥa thượng nên Ḥa thượng phải sống như một tù nhân tại chùa. Tháng 10 năm ngoái, nhân chuyến viếng thăm Việt Nam, ông John Handford III, Đại sứ đặc trách về Tự do tôn giáo của Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ đề nghị được đến thăm Ḥa thượng Thích Quảng Độ. Nhưng Hà Nội không chấp nhận, nêu lư do là Ḥa thượng "đang ở trong thời kỳ điều tra v́ tàng trữ bí mật nhà nước".

Ngay sau cuộc tiếp xúc và qua điện thoại viễn liên, Ḥa thượng Thích Quảng Độ đă cho ông Vơ Văn Ái, Giám đốc Pḥng Thông tin Phật giáo Quốc tế và cũng là Phát ngôn nhân của Viện Hóa Đạo, biết thêm về nội dung cuộc gặp gỡ này. Theo lời Ḥa thượng th́ cuộc tiếp xúc diễn ra gần hai tiếng đồng hồ trong không khí thân t́nh, thông cảm và rất tích cực trên phương diện trao đổi. Ḥa thượng tŕnh bày hiện trạng khó khăn, nguy cấp mà Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất đang phải đương đầu, và kêu gọi chính phủ và nhân dân Hoa Kỳ khẩn cấp gây sức ép nhằm chận đứng những vi phạm nhân quyền trầm trọng cũng như hậu thuẫn các nỗ lực vận động cho tự do tôn giáo và cải cách dân chủ tại Việt Nam. Phái đoàn Hoa Kỳ thông báo cho Ḥa thượng biết rằng vừa qua Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ đă quyết định liệt Việt Nam vào danh sách những quốc gia "cần đặc biệt quan tâm" v́ lư do đàn áp tôn giáo, mà sắc luật Tự do Tôn giáo trên Thế giới được Quốc hội thông qua năm 1998 có những biện pháp chế tài thích nghi áp dụng cho những quốc gia bị liệt kê vào danh sách này.

Ḥa thượng Thích Quảng Độ thông báo t́nh trạng sức khỏe nguy ngập của Đức Tăng thống Thích Huyền Quang và cho Phái đoàn Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ biết là Ḥa thượng lấy quyết định lên đường vào 6 giờ sáng thứ hai, 22.11, ra B́nh Định thăm Đức Tăng thống.

Cũng trong chiều chủ nhật này, sau khi Phái đoàn Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ vừa ra về, th́ Ḥa thượng Thích Quảng Độ nhận được Giấy mời của Ủy ban Nhân dân Quận Phú Nhuận yêu cầu Ḥa thượng tŕnh diện vào 8 giờ sáng ngày mai thứ hai để làm việc. Nhưng không ghi rơ làm việc ǵ. Ḥa thượng không kư vào giấy mời và ra lệnh cho chư Tăng Ni ở Thanh Minh Thiền viện không ai được thay mặt Ḥa thượng kư vào giấy triệu tập, v́ Ḥa thượng đă quyết định lên đường ra B́nh Định cũng vào sáng sớm mai.

Ḥa thượng nói với ông Vơ Văn Ái rằng : "Không riêng ǵ người Tăng sĩ, mà bất cứ ai ngoài đời, bất cứ ai là người Việt đều phải có bổn phận thăm viếng cha mẹ, bà con khi đau yếu. Đức Tăng thống Thích Huyền Quang đang lâm bệnh nặng, tôi là vị Viện trưởng Viện Hóa Đạo, tôi không thể không đến bên giường bệnh thăm ngài, dù khó khăn nguy biến đến đâu. Nếu Nhà cầm quyền Việt Nam ngăn cấm tôi đi, th́ chỉ càng chứng tỏ tính cách vô nhân đạo của Nhà nước mà thôi".

Hồi tháng 10 năm ngoái, ông Lê Dũng, người phát ngôn Bộ Ngoại giao, tuyên bố là v́ "tàng trữ bí mật Nhà nước" nên Đức Tăng thống Thích Huyền Quang và Ḥa thượng Thích Quảng Độ đang bị điều tra và đặt trong t́nh trạng quản chế. Thế nhưng Nhà cầm quyền Hà Nội lại tiếp tục xác định với thế giới rằng nhị vị Ḥa thượng đang hoàn toàn "tự do". Trong bản Báo cáo gửi Đại Hội đồng Liên Hiệp Quốc tháng 9 năm nay, Bà Asma Jahangir, Đại sứ LHQ đặc trách Tự do Tôn giáo công bố thư trả lời của CHXHCNVN khẳng định rằng "Thích Quảng Độ và Thích Huyền Quang cả hai người đều không bị quản chế tại gia cũng như không bị quản chế hành chính".

Cuộc lên đường ngày mai của Ḥa thượng Thích Quảng Độ ra B́nh Định thăm Đức Tăng thống sẽ là một thử nghiệm về các lời xác định của Nhà cầm quyền Hà Nội trước Liên Hiệp Quốc.

Cùng thời gian Phái đoàn Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ và ông Tổng Lănh sự Hoa Kỳ tại Saigon đến tiếp xúc Ḥa thượng Viện trưởng Viện Hóa Đạo Thích Quảng Độ, th́ tại Bệnh viện Đa khoa ở Quy Nhơn, vào lúc 15 giờ chiều chủ nhật, 21.11, ông tân Đại sứ Hoa Kỳ, Michael W. Marine, cùng với phu nhân đă đến thăm Đức Tăng thống Thích Huyền Quang.

"Do sức khỏe c̣n quá yếu, nên ông Đại sứ chỉ ngồi thăm và hàn huyên trong ṿng mười lăm phút", đó là lời Đức Tăng thống Thích Huyền Quang cho ông Vơ Văn Ái biết qua cuộc điện đàm chiều chủ nhật này.

Trở về Mục Lục