Triết học.
Nhìn sang bên kia Tây phương về Triết học, các triết gia Tây phương đã nói gì về Vũ trụ và Con người?
Triết học là môn học về sự khôn ngoan của con người, có mục đích nghiên cứu và tìm hiểu nguyên lý của vạn vật cho nên những triết gia như Thalès (640-546 ttl) cho không khí là nguyên tố của vạn vật, Anaximandre (610-547 ttl) cho rằng khởi thủy vũ trụ là khối lửa bao bọc hết thảy, trời là những vòng hơi nước, người từ đất bùn sinh ra, Pythagore (580-500 ttl) lấy những con số để hình dung vũ trụ. Héraclite (576-480 ttl) cho rằng vũ trụ không do Thượng đế tạo ra, từ trước đến nay và mãi về sau nó vẫn như thế, nguyên tố trong vũ trụ là lửa. Anaximène (540-480 ttl) cho không khí là nguyên tố của vạn vật. Leucippe và Démocrite (V ttl) cho rằng Vũ trụ là do những hạt nhỏ (nguyên tử) cấu thành. Empedocre (IV ttl) cho rằng trong vũ trụ có 6 thành tố : nước, lửa, đất, khí trời, tình yêu và ghen ghét.
Cho đến Socrate (470-399 ttl), ông đem triết học trở lại vấn đề nội tại, tức là nghiên cứu về con người, sau ông có Platon (428-347 ttl) rồi Aristote (348-322 ttl) tuy khuynh hướng khác nhau nhưng cùng chung mục đích đó là đi tìm cái Chân và cái Thiện.
Sau đó triết học Tây phương rơi vào thời kỳ Triết học Kinh viện, mãi cho đến Descartes (1596-1656) với câu phát biểu để đời ?? Cogito Ergo Sum?? (Je pense donc je suis - Tôi suy tưởng là tôi có), ông dùng phương pháp luận để chứng minh cho sự vật nào mà quan niệm rõ ràng, đó là chân lý. Ông coi vũ trụ là dây nhân quả vô cùng tận. Descartes là khởi điểm cho hai phái Thuần lý do Hégel (1770-1831) và Hamelin (1856-1907) đẫn dạo, và phái Thực nghiệm do Auguiste Comte (1798-1857) và Spencer (1820-1903).
Triết học Tây phương cũng chia ra hai phái Duy Tâm và Duy Vật. Phái Duy Tâm có Berkeley (1685-1753), Emmanuel Kant (1724-1804), Hégel (1770-1831). Kant là một triết gia Ðức, cho rằng vũ trụ cần có sự hiện diện của Trời vạn vật mới an bài, tin có Trời ta mới hy vọng hưởng cuộc đời bất diệt đầy hạnh phúc.
Phái duy vật có Democrite (V ttl) Feuerbach (1775-1833), Moleschott (1820-1897), Karl Marx (1818- 1883), Angels (1820-1897), họ cho rằng trong vũ trụ không bao giờ có Trời. Phái nầy dùng Biện chứng pháp duy vật, cho rằng Vật chất sinh ra Tinh Thần, thuyết minh luật mâu thuẩn giữa vạn vật, giữa các giai cấp đấu tranh để san bằng xã hội.
( * ) Xin đọc tiếp Bài 3: Khoa học nói về Vũ trụ và con người
( * ) Trở về Mục Lục