TƯỜNG-THUẬT: MỘT CHUYẾN VIỄN-DU

THAM-DỰ ĐẠI-HỘI PHẬT-GIÁO VIỆT-NAM TRÊN THẾ-GIỚI

KỲ VII TẠI MELBOURNE ÚC-CHÂU

Diệu-Khoan Sầu-Phương-Thủy

Khi biết tôi sẽ được về "hưu-trí non" theo ý muốn vào cuối tháng Mười năm 2000 này, bà Nga, người bạn đồng-nghiệp trong Thế-Giới Ngân-Hàng (The World Bank), rủ tôi đi tham-quan và dự Đại-Hội Phật-Giáo Việt-Nam trên Thế-Giới Kỳ VII tại Úc-Châu. Ban đầu tưởng không đi được vì sở muốn giữ tôi lại làm thêm một thời-gian nữa, nhưng cuối cùng có lẽ Phật độ, nên mọi việc lại được như-ý.

Tôi cũng xin được cà kê dê ngỗng một chút, để tô-điểm và dọn đường trước cho việc đi tham-quan xứ Úc này của chúng tôi.

Là Phật-tử của Gia-đình Phật-tử Giác-Minh ngày xưa, từ lúc mới di-cư vào Nam, năm 1954, cho đến lúc Phật-Giáo bị pháp-nạn, tôi nhớ mãi, ngày Thầy Quảng-Đức tự thiêu để bảo-vệ đạo-pháp, để phản-đối sự đàn-áp tôn-giáo của chính-quyền thời đó.

Cụ thân-sinh ra tôi khi đó đang làm tại phòng Căn-Cước trong Nha Tổng Giám-Đốc CSCA. Một buổi chiều kia đi làm về, thấy cụ tôi mặt hằm hằm, gọi mấy chị em tôi vào nhà trong để cụ hỏi chuyện, lúc đó tôi, cô em kế tôi và hai cậu em trai nữa đang là Phật-tử của GĐPTGM tại chùa G.M. Với một giọng nghiêm-nghị đầy hậm-hực cụ tôi đưa ra một tờ giấy lệnh của Nha TGĐCSCA bắt một số Phật-tử trong đó có cả tên mấy chị em chúng tôi nữa, vì lúc bấy giờ tôi đang là Huynh-trưởng trông coi Đoàn Nữ-Phật-Tử tại chùa GM. Tôi giật bắn người và bắt đầu hoảng sợ, vì tôi vẫn thường nghe các cụ nói: "Nhất nhật tại tù, thiên thu tại ngoại". Tôi ngồi lặng im trong đau-khổ... đợi lệnh của cụ tôi. Cụ tôi thở dài rồi gay gắt: "Từ nay bố cấm các con không được ra khỏi nhà, ngoại trừ đi học và đi làm, hiểu chưa?" Chúng tôi khẽ dạ một tiếng rồi cúi đầu lầm-lũi bước ra khỏi phòng và tất cả leo hết lên lâù. Riêng tôi leo tuốt lên lầu tư nơi có bàn thờ Phật và gia-tiên ở đó. Một mình ngồi khấn-nguyện và câù xin cho tất cả Phật-Giáo Việt-Nam nói chung và những người bạn áo Lam (Phật-tử) của tôi nói riêng được an-bình trong thời Pháp nạn. Cái buồn và đau nhất của tôi là "không được ra khỏi nhà" như vậy làm sao tôi có thể thông-báo cho các bạn áo Lam của tôi được biết? Họ sẽ nghĩ gì về tôi trong lúc mọi người đang gặp nạn? Chưa kể lúc ấy tôi đang có người yêu cùng trong tình Lam. Liệu Anh ấy có hiểu và thông-cảm cho tôi không? Hay anh cũng cho tôi là hèn nhát, không dám hy-sinh cho lý-tưởng cao đẹp của Đạo Pháp, không thương đàn em của mình, và... chả nghĩ gì tới anh cả? Thật đúng như điều tôi đã tiên đoán!

Và từ đó tôi xa mái Chùa, xa tất cả những người thân thương trong đại gia-đình áo Lam huyền-diệu của tôi. Tôi chẳng biết nói gì hơn là lúc nào cũng cố-gắng giữ tròn năm điều-luật của Phật-tử, mang Đạo vào Đời để tô-điểm thêm cho cuộc sống... Bao nhiêu áo mầu Lam, bao nhiêu mối sầu tan là thế đó.

Di-cư sang tới xứ Mỹ này, Thầy (H.T. Thanh-Đạm), Trò (tôi) lại gặp nhau tại Thủ-Đô Hoa-Thịnh-Đốn. Thế là, Thầy lại lập Chùa, Trò lại trông coi GĐPT. Khi ấy Anh Nguyễn-Đóa làm LĐT, anh Ngũ-Duy-Thành làm LĐP ngành Nam, tôi làm LĐP ngành Nữ, vui thật. Còn Cô Kim-Oanh nữa chứ! Ngày xưa Cô đã từng lo Văn-nghệ cho GĐPTGM để đi trình-diễn khắp đó đây trong những dịp lễ lớn, lễ nhỏ của Phật-Giáo tại quê nhà. Qua đây Cô lại tiếp-tục làm kiếp con tằm nhả tơ, lại "ăn cơm nhà làm việc chùa", tôi phục cô rất nhiêù, nghiệp đấy cô Oanh nhỉ?

Trở lại vấn-đề tham-quan và Đại-Hội...

Phái đoàn chùa Giác-Hoàng, Thủ-Đô Hoa-Thịnh-Đốn gồm 9 người - một con số thật tốt theo người VN mình, gồm có: HT Thích Thanh-Đạm, Sư Cô Huệ-Ân, ông bà Đỗ-Đình-Lộc, bà Nga, bà Hạnh (bà Ánh), cô Dung "chùa" (tôi gọi nàng là thế, vì nàng luôn xả thân ra làm việc cho Chùa và cho Đền, cũng như giúp đỡ mọi người khi cần), người đẹp Lâm-Ngọc-Sa và tôi "Dung nhỏ" (Thầy thường gọi thế để dễ phân biệt giữa hai Dung.

Chúng tôi rời Thủ-đô vào một buổi chiều thật đẹp ngày 21 tháng 11. Chuyến bay của tôi và bà Nga đi sớm hơn chuyến bay của Thầy, Sư Cô và qúy-vị khác một tiếng, nhưng rồi tất cả lại gặp nhau ở phi-trường LA trong cùng một chuyến đi Úc.

Tôi cũng đã thủ sẵn hai gói hạt bí và một gói ô-mai để dùng hầu làm ngắn lại thời gian trong tưởng-tượng. Tiểu-sử của những gói hạt bí này rất là vui, nhưng không tiện viết ra đây, hơn nữa Thầy đã hỏi tôi nhiêù lần là đã viết xong bài cho báo chưa? Mất hết thời-gian-tính rồi còn gì, nếu trong tuần này (tuần của Chúa ra đời đấy) mà không xong là hỏng hết.

Thú thật với qúy-vị, từ hôm đi chơi về tới giờ tôi bận vô tả, toàn những việc không tên, chưa hết, còn phải làm "thư-ký không công" cho quân-vương của tôi nữa chứ - đôi lúc tôi tự nghĩ hay là đi làm trở lại? Vì đi làm còn có giờ giấc đàng hoàng, mà chỉ một việc làm hoài, hết ngày này qua ngày khác, nên thành nhàn rỗi.

Ra đón chúng tôi có cả một phái-đoàn: Hàng giáo-phẩm có, cư-sĩ có và Phật-tử cũng có nữa. Đặc-biệt nhất có một người đẹp (còn độc thân, thưa qúy-vị) là một tín-đồ thuần-thành của Thiên-Chúa-Giáo tên là Phúc-An (thật đúng nghiã) đã tình-nguyện giúp đưa đón các phái-đoàn từ xa tới mỗi buổi sáng và chiêù trước và sau giờ làm việc của nàng, và tất cả trong những ngày lễ hoặc cuối tuần, đôi khi còn xin nghỉ nếu cần.

Đại-diện Ban tổ-chức, đã cho chúng tôi về khách-sạn 3 sao để nghỉ ngơi, tối họ sẽ trở lại để đưa chúng tôi và tất cả các phái đoàn khác đến Tu-Viện Phật-Quang dùng cơm chiều. Gần Hotel có một cái chợ nhỏ, nhưng cũng khá đầy đủ để cho chúng tôi khuân về đầy đủ các loại trái cây tươi của vùng nhiệt đới, một trạm xăng và một nhà hàng ăn cũng gần đó, chưa kể bên cạnh Hotel còn có một sòng bài "Casino" cò con đủ để cho du-khách thử thời-vận.

- Ngày hôm sau, Thứ Sáu 24/11, đúng theo chương-trình, chúng tôi và các phái-đoàn khác được đại-diện ban tổ-chức đến đón, đưa về chùa ăn sáng, chúng tôi lại được gặp cô Phúc-An. Với nụ cười tươi như hoa, nàng hỏi thăm sức-khỏe của mọi người. Khí trời hơi lành lạnh làm tôi chợt nhớ tới Đà-Lạt, tôi lên tiếng hỏi: "Sao chiều qua đẹp thế mà sáng nay lại lạnh rồi?" Phúc-An cười vui và lên tiếng: "Dạ thưa qúy-vị ở bên Úc này một ngày có tới 4 mùa đặng". Thầy Chơn-Hòa (từ Canada) đến trước chúng tôi cả tuần lễ để phụ-giúp cho Tu-Viện đủ mọi việc, kể cả những việc nặng-nhọc nhất, đã vui tính, cười đùa: "Theo tôi thì xứ Úc này có tới 8 mùa một ngày chứ đừng nói là 4 bốn mùa".

Sau phần ăn sáng, chúng tôi được đưa đi xem thắng-cảnh của Tiểu-Bang Melbourne và các chùa quanh vùng cùng với các phái-đoàn khác như Canada, Pháp, Mỹ, và Úc. Trưa lại được các chùa mời ăn những bữa cơm chay thật thịnh-soạn. Có chùa thì cho ăn "bún ốc", có chùa lại cho ăn "bún riêu" mà đặc-biệt có cả mắm tôm - tôi hơi giật mình vì tưởng món đó là thật - lần đầu tiên tôi được nhìn thấy, tôi tò mò hỏi thăm ban ẩm-thực về cách làm món ấy, tôi đã được họ chỉ bảo một cách rõ-ràng và thật tận-tình, không dấu diếm như một số những người khác. Tôi rất khâm-phục và cám ơn qúy-vị hỏa-đầu-quân của những chùa ấy. Tôi vẫn thầm nghĩ, giá chúng ta đừng đặt tên cho những món ăn chay ấy thì hay hơn, và nếu quý-vị nào có sáng kiến tìm được những danh-từ đạo-vị mà dặt cho chúng thì hay biết mấy.

Chiều đến tất cả lại được đưa tới Tu-Viện (còn gọi là Bảo-Tàng-Viện) Phật-Quang để dùng cơm chiều, xong, được nghe một thời-pháp do Thầy chúng tôi (HTTTĐ) thuyết giảng tại Chánh-điện đáng lẽ buổi thuyết-giảng đầu tiên này là của Thầy Giác-Nhiên, nhưng đến giờ chót Thầy không đến được nên đã có sự sửa đổi ngoài ý muốn của BTC.

- Sáng Thứ Bẩy 25/11, chúng tôi và các phái-đoàn khác được hân-hạnh đến dự buổi thuyết-pháp đầy ý nghiã của Thầy Thích-Quảng-Thanh (USA), Tổng-vụ-trưởng Tổng-vụ Hoằng-Pháp Giáo-Hội Phật-Giáo Việt-nam Trên Thế-Giới, còn có bút hiệu là Thanh-Trí-Cao, một nhân-vật tối quan-trọng trong những ngày Đại-Hội. Ngài cũng đã đến trước khoảng bốn ngày để lo phần trang-trí và cắm hoa khắp mọi nơi, trong giảng-đường, trong chánh-điện, trong trai đường, v.v. Ngài đã cho chúng tôi được biết về cách cắm hoa "có hồn" của một vài môn phái khác nhau. Nhờ Thầy tôi mới hiểu thấu được cách cắm hoa của người Mỹ mà từ trước đến giờ tôi vẫn chê là quê mùa: "Cắm hoa gì mà cả một bó to tướng, vô duyên quá.v.v..." Tôi thầm kính-phục và cám ơn Ngài đã cho chúng tôi một khái-niệm về cắm hoa. Tôi hy-vọng rằng trong tương-lai, ở những ngày lễ lớn, lễ nhỏ tại Vân-Hương Thánh-Mẫu Điện nếu tôi có thực-hiện theo cách cắm hoa của Thầy Quảng-Thanh thì cũng xin quý-vị đừng hiểu lầm là tôi hà-tiện đấy nhé! Cắm ít mà thanh-tao và có ý-nghiã là đẹp rồi.

Chiều đến chúng tôi lại được may mắn nghe Qúy Thầy: Thích-Bảo-Lạc (Sydney), Thích-Giác-Đẳng (USA) và Thích-Phước-Nhơn (Perth) thuyết giảng về giáo-lý cao-siêu của Đạo-Phật. Tôi say sưa uống từng lời giảng của Qúy Ngài. Tôi ước mong sao tất cả Phật-tử chúng ta đều thấu hiểu và thực-hành được những lời vàng ngọc ấy của Qúy Thầy, để tô-điểm cho những chuỗi ngày còn lại của cuộc đời chúng ta trong cõi tạm này.

- Hôm nay ngày 26/11, ngày Đại-Hội chính-thức được long-trọng khai-mạc. Tuy giờ-giấc bị du di, nhưng nhờ Hồng-Ân Tam-Bảo, mọi việc cũng đâu vào đấy cả. Tòa nhà (hội-trường) khá lớn đã được dựng lên để cử-hành lễ khai-mạc, là do Hội Công-Giáo cho mượn và chính tay những qúy-vị ân-nhân đó đã tự ráp lấy từ A tới Z. Thật là qúy-hóa, công-đức vô-lường, nói sao cho hết. Đôi lúc có những trận gió lớn thổi qua, tôi cũng hơi lo ngại và thầm khấn-nguyện để cho ngôi nhà đừng bị xụp đổ.

Đại-Hội được bắt đầu bằng lời giới-thiệu của Thầy Thích-Quảng-Thanh (MC-Việt ngữ) và một người đẹp xứ Úc (MC phần Úc-ngữ) đứng trên khán-đài giới-thiệu chương-trình của ĐHPGVNTTG Kỳ VII. Quan-khánh và các Hội-Đoàn tham-dự đã tề-tựu đông-đủ trước khán-đài ước chừng trên một ngàn người. Tất cả đã đứng lên, sẵn sàng chào đón Chư Tôn Đức Tăng Ni.

Ba hồi chuông trống Bát-Nhã được hàng giáo-phẩm đánh lên nghe rất rộn-ràng và đầy tôn-kính. Bên ngoài khán-đài đoàn múa Rồng và Lân trông rất ngoạn-mục do những người Trung-Hoa đảm-trách, đa số vũ-công là các chú bé tý-hon thật dễ thương đang nhộn-nhịp cung nghinh Chư Tôn Đức Tăng Ni, Dân-biểu và quan-khách Úc quang-lâm lễ đường.

Buổi lễ được kết-thúc bằng những hồi chuông trống Bát-Nhã, cung tiễn Chư Tôn Đức Tăng Ni và quan-khách về Trai-Đường dùng cơm trưa.

Trong thời-gian đó Đại-Nhạc-Hội Hoa-Sen Mừng Đại-Hội được bắt đầu bằng những giọng ca nổi tiếng của những Ca-Sĩ tới từ Mỹ, Úc, Canada, các Hội-Đoàn bạn và GĐPT địa-phương đóng góp. Nổi nhất là Đại-Đức Phổ-Hương đã hát một bản Tân-nhạc "Lòng Mẹ" thật cảm-động và một bản Cổ-nhạc rất là mùi với tựa-đề "Tìm Về Cõi Phật". Tôi trộm nghĩ: "Nếu Thầy cởi chiếc áo nhà tu đi trình-diễn Văn-Nghệ chắc là hốt bạc dữ lắm!" (Mô Phật con xin Thầy xá-tội cho Tiểu-Lan này). Vũ-khúc miền Thượng rộn-rã của các em Phật-tử đã làm cho khán-giả say-sưa, đi theo các em vào Bản Mường, xứ Thượng lúc nào không hay. Cho đến khi các em Thiếu-nữ GĐPT bắt gặp và đưa họ trở lại thành-đô của xứ Úc trong sự dịu-dàng, nhịp-nhàng uyển-chuyển của vũ-điệu Múa Quạt bằng bài hát "Biết Đâu Nguồn Cội" vẫn với giọng ca ngọt ngào, êm-ái của Bảo-Yến (qua băng Cassette).

Buổi chiều đoàn múa Rồng và Lân lại một lần nữa rầm-rộ tiến vào Hội-Trường để chào mừng ĐLHTTT Thích-Tâm-Châu và qúy Chư Tôn Đức Tăng Ni cùng quan-khách trở lại để làm "Lễ Khánh-Thọ Đại-Lão Hòa-Thượng Thượng-Thủ Thích-Tâm-Châu 80 tuổi và Chư Tôn Hòa-Thượng Trưởng-Lão" (gồm có 4 vị tuổi trên 74, trong đó có Thầy của chúng tôi HTTTĐ) cửu-trừ độ-sanh, tiếp-dẫn hậu-lai. Tặng quà lưu-niệm Khánh-Thọ.

Trước lễ-đài (phía dưới đất), chúng tôi nhận thấy những ông thợ làm bánh cũng vừa dựng xong chiếc bánh 8 tầng rất vĩ-đại trên một chiếc bàn trải khăn trắng có rèm chung quanh bằng Satin màu xanh lơ rất nổi (chị Bẩy - Tâm Hạnh công quả cúng dường). Tám tầng bánh tượng trưng cho tuổi thọ 80 của Hòa-Thượng Thượng-Thủ Thích-Tâm-Châu. Trên chóp của chiếc bánh có pho-tượng Ông Thọ, rất "đẹp Lão". Tôi đọc được từ trên tầng bánh thứ tám trở xuống có những chữ: Khánh-Thọ/Hòa-Thượng/Thượng-Thủ/Thích-Tâm-Châu và tầng cuối cùng có dòng chữ "Phật-Tử chùa Phật-Quang cúng dường". Hai bên cạnh của chiếc bánh khổng-lồ ấy mỗi bên có 2 chiếc bánh nhỏ. Bốn chiếc bánh này đều do cá-nhân hoặc Hội-đoàn bạn tặng, để chúc thọ bốn vị Hòa-Thượng Trưởng-Lão trên 74 tuổi đời. Bên trên lễ-đài, đằng sau những chiếc bánh đẹp ấy, chúng tôi còn thấy một đĩa trái cây bầy qúa khéo, cũng 8 tầng trái cây khác nhau, trên cùng là một chùm hoa nhỏ bé xinh xinh. Tôi được biết những người khéo tay bầy đĩa trái cây ấy là các Phật-tử của chùa Phật-quang. Tôi sẽ copy để sau này bầy cho VHTMĐ tại Thủ-đô nước Mỹ.

MC vừa cung-nghinh Chư Tôn Hòa Thượng Trưởng-Lão cùng Chư Tôn Đức Tăng Ni lên lễ đài. Sau phần Niệm Hương Bạch Phật, Thầy Quảng-Thanh lại cung-thỉnh Chư Tôn Hòa-Thượng Trưởng-Lão an-tọa trên một bộ bàn ghế đã đặt sẵn trước bàn thờ Phật, vừa đủ 5 ghế cho qúy Ngài... Các em Thiếu-Nữ Phật-tử bắt đầu từ từ đi lên cung-kính choàng những vòng hoa Khánh-Thọ vào cổ qúy Ngài. Tiếp theo lại một đoàn Oanh-Vũ và Thiếu-Nữ lên trình-diễn một màn vũ Dâng Hoa (Sen) để Chúc Thọ Qúy Ngài. Điệu-vũ rất đẹp và công-trình tập-luyện của các em chắc cũng không ít, nhưng vì thời-giờ có hạn, mà chương-trình còn quá dài, nên các em đã phải trình-diễn trong vội-vàng và đầy miễn-cưỡng, vì tiếng nói của Thầy làm MC lại vừa cất lên trong ngậm-ngùi, luyến-tiếc: "Cám ơn các em, cám ơn các em, thì giờ còn ít quá!" Tôi buồn buồn nhìn các em, tin rằng các em đang mang điều luật thứ 5 của Phật-tử ra để tự trấn-an: "Phật-tử sống hỷ-xả để dũng-tiến trên đường Đạo!"

Đến phần Tác bạch chúc thọ: Hòa-Thượng Hộ-Giác (một trong năm vị ngồi trên hàng Trưởng-Lão) và ba vị Thượng-Tọa cùng tông phái với Ngài (Nam Tông), kính-cẩn dâng lên Đại-Lão HT Thích-Tâm-Châu một pho-tượng Đức Bổn-Sư Thích-Ca Mâu-Ni, Ngài đã thỉnh từ bên Nam-Dương kèm theo một bài thơ chúc thọ thật tuyệt-tác.

Rất xúc-động, Hòa-Thượng Tâm-Châu đáp-từ và cũng đọc một bài thơ Thầy làm đầu Xuân năm 2000.

Thầy Thích-Giác-Lượng đã kính-cẩn qùy dưới chân bàn nơi các vị Trưởng-Lão đang ngồi để dâng lời cầu-nguyện, chúc lành, và ngâm một bài thơ Ngài vừa làm khi tới dự lễ để kính tặng HTTT.

Cuối cùng là Hòa-Thượng Thích-Thanh-Đạm, Ngài lúc nào cũng đủng-đỉnh, chậm dãi, luôn luôn nở nụ cười hiền-hòa, mang an-lành cho tất cả những người đối-diện. Ở đây Ngài lại còn ít lời hơn ai hết, nếu không muốn nói là Ngài tịnh-khẩu. Với nụ cười rất thâm-tình Đạo-Vị, Ngài kính-cẩn trao đến Tăng-Thống một khung ảnh khá to và đẹp, trong ấy có dán một tấm hình mầu tuyệt đẹp chân-dung của Tăng-Thống, nói lên tất cả ân-nghiã của Ngài. Đúng là "của một đồng, công một nén", Ngài đã sách tay mang theo từ Thủ-Đô nước Mỹ tới.

Chỉ có một số nhỏ chư Tăng Ni, Quan-khách và Đại-diện các phái-đoàn được lên chúc-tụng qúy Ngài, vì thời giờ không cho phép. Tuy nhiên tất cả mọi người đều được hân-hạnh ký tên vào tấm vải satin mầu vàng làm lưu-niệm, khi trở lại trai-đường.

Phần Văn-nghệ lại được tiếp-tục cho hết những giây phút ngắn ngủi còn thừa lại.

Và trước khi kết-thúc buổi khai-mạc Đại-Hội, một bài hát có tựa-đề "Lá Diêu Bông" của nhà thơ Hoàng-Cầm do Nữ-nghệ-sĩ tài-tử Đào-Hoàng-Nga, vợ của Bác-sĩ Hà-Ngọc-Thuận, cả hai vợ chồng đều có máu văn-nghệ - em hát, anh đàn, tình ơi là tình! - Nàng hát bài này đã đưa tôi trở về quá khứ của năm sáu năm về trước, khi ông anh ruột của tôi - Nhà Thơ, Kịch-Tác-Gia kiêm Đạo-Diễn Trúc-Lâm, ngày xưa cùng đi kháng-chiến với Nhạc-sĩ Phạm-Duy - còn sống, anh Hoàng-Cầm là bạn học rất thân của anh tôi từ tấm bé, ngoài giờ học các anh thường tụ-họp ở nhà tôi (Bắc-Ninh) để đánh Tổ-Tôm, đánh cờ tướng, hoặc ngâm Thơ, anh Hoàng-Cầm có giọng ngâm thơ hay lắm (các chị tôi kể lại). Rồi có một lần (có lẽ là lần cuối của anh tôi), tôi về thăm anh tôi, ngồi ăn cơm với anh, anh chị Phùng-Quán và anh Phùng-Cung ở trên "Lầu Ngắm Sóng" nhỏ síu của anh chị Quán. Rượu đã ngà ngà say, anh tôi bảo: "Thằng Cầm nó làm bài hát Lá Diêu Bông, tao không ưa tý nào cả, tao gọi nó là "Lá Lông Bông", tôi cười phụ-họa với các anh chị. Bây giờ thì cả ba anh đều đã ra người thiên cổ, chỉ còn lại anh Nguyễn-Chí-Thiện và anh Hoàng-Cầm mà thôi. Và cũng kể từ ngày đó chúng tôi chưa gặp lại anh Cầm... Tiếng hát trong trẻo và cao vút của người đẹp xứ Thần-Kinh (Huế) vừa chấm dứt, tiếng vỗ tay vang dội cả hội-trường đã đưa tôi trở về thực tại.

Tiếng Thầy Thích-Quảng-Thanh lại một lần nữa vang lên trong máy vi-âm: "Mời qúy-vị đứng lên để tiễn chân Chư Tôn Đức Tăng Ni về trai-đường, xin cám ơn qúy-vị. Chúc qúy-vị một đêm ngủ ngon."

- Ngày 27/11. Sau phần ăn sáng tại Chùa, chúng tôi được lệnh ra sân chùa phiá trước, nơi có nhiều cảnh đẹp và những pho tượng thật lớn để chụp hình lưu-niệm. Ai thích đứng chụp ở nơi nào thì cứ việc tự-nhiên nhờ ông "phó nháy", càng nhanh càng tốt, thời-gian lúc nào cũng như chạy đuổi.

Xong chúng tôi tất cả lại vội vã lên xe buýt để đi thăm thắng-cảnh tại Melbourne và đi du-thuyền trên Hồ Melbourne. Xế trưa, chúng tôi được đưa đến một nhà hàng ăn Tầù khang-trang, khá cao ở ngay trung-tâm thành-phố để bắt đầu cho Phiên Họp Khoáng-Đại I. Ông chủ nhà hàng này làm ăn rất khá giả, có tới ba nhà hàng tất cả. Các hội-đoàn cũng như các hội thiện-nguyện đến mướn phòng họp và đãi tiệc tại đây đều được giảm giá rất nhiều, có khi lên tới 50%. Nhà hàng có đầy đủ đồ ăn chay và ăn mặn, sơn hào hải-vị thứ gì cũng có, tiếp-đãi lại ân-cần và lịch-sự. Qúy-vị nào có người nhà sang du-lịch nước Úc này, muốn đi ăn ở đây xin cứ hỏi thăm Sư Cô Chân-Kim là ra ngay.

Phòng ăn rộng rãi này được chia làm hai phần, một phần nhỏ ở trên cao (gần như là sân-Khấu), dùng làm chỗ họp, có một bàn thật dài trang-hoàng đẹp-đẽ, có đầy-đủ dụng-cụ Điện-tử dành cho chủ-tọa-đoàn. Phía dưới là những bàn ăn tròn dùng cho các hội-viên hoặc quan-khách.

Mở đầu cho phiên-họp Khoáng-Đại I này là những lời vàng ngọc của Đại-Lão HTTT Thích-Tâm-Châu. Tiếp theo HT Thích-Thanh-Đạm giới-thiệu các thành-viên trong Hội-đồng của ban chấp-hành cũ (bốn năm qua). Sau đó GS Nguyễn-Cao-Thanh xin được nói trong 30 phút về chuyện đời hiện-tại có liên-quan tới Phật-Giáo: Tình nghĩa giữa Đạo và Đời, thuyết Tứ-Ân trong Đạo Phật. GS Thanh cũng đã kính-tặng HTTT Thích-Tâm-Châu hai món quà mừng Khánh-Thọ của Ngài: Một bài thơ GS làm và khắc trên bảng đồng và một đầu voi gỗ trên có khắc hình Phật. GS cũng đã xin phép để được ngâm bài thơ của mình lên cho tất cả cử-tọa-đoàn đều nghe.

Sau phần ngâm thơ của GS Thanh, Thầy Thanh-Đạm lại có đôi lời, tiếp theo là Thầy Nhật-Minh, rồi đến Thầy Thích-Minh-Trí: Nhắc nhở cho tất cả chúng ta về "Vô-Thường Đạo-Vị", phải kính qúy những gì chúng ta đã và đang có ở cuộc đời này, cộng thêm vào là lòng thương yêu gia-đình và nhân-loại. Tiếp theo đó Thầy Chân-Bình (Pháp quốc) có vài lời cầu chúc Đại-Hội. Cuối cùng là Thầy Thích-Quảng-Thanh: Với những lo-âu và ái-ngại của Ngài khi vừa bước chân tới tu-viện do Sư Cô Chân-Kim điều-khiển. Ngài đã có những lời thật chân-thành và những nhận-định rất thực-tế. Ngài đặc-biệt nhấn-mạnh về sự thiếu-sót của Ngài khi bị "bắt cóc bỏ đĩa" - làm MC bất-đắc-dĩ . Vì Ngài chưa nắm vững được mọi vấn-đề, Ngài cũng đưa vào những ý-kiến rất là hay và thiết-thực, rút tỉa từ những kinh-nghiệm và tài ba của Ngài. Ngài đã thành-thật bầy tỏ lòng ưu-ái, và khâm-phục sự can-đảm của một vị nữ tu quá trẻ như Cô Chân-Kim - đó là những lời khuyến-khích rất đáng giá, theo tôi nghĩ. Ngoài ra Ngài còn cho biết đã phải đương-đầu với bao nhiêu sự chống-đối của một số nhỏ các Thầy và Phật-tử trong vùng.

Đáp từ của HTTT Thích-Tâm-Châu là sự ngạc-nhiên của Ngài về những sự chống-đối ở bên ngoài đó.

GS Thanh đọc qua về Chương-trình Hội-Nghị Khoáng-Đại.

HTTT Thích-Tâm-Châu đã cám ơn những qúy-vị trong ban kỹ-thuật, âm-thanh, ánh-sáng, cùng những vị ân-nhân khác tôn-giáo, chẳng hạn như cô Phúc-An (Thiên-Chúa giáo), đã đưa đón tất cả các đại-biểu ở phương xa tới, rồi từ hotel tới chùa và ngược lại, v...v...

Ông Độ, người giúp về chỗ ăn ở của các đại-biểu đã lên phát-biểu ý-kiến về những khuyết-điểm và sự bất đồng ý-kiến của một vị TT (xin miễn nói tên)...

Đáp-từ của HTTT Tâm-Châu và Thầy Quảng-Thanh đã giải-hóa được vấn-đề vừa nêu trên của ông Độ.

Đến đây HTTT Tâm-Châu tuyên-bố nghỉ giải-lao vài phút.

Sau khi trở lại phần Hội-nghị, Thầy Chân-Tôn đã tường-trình về thành-quả của những năm qua, trước khi bầu lại nhiệm-kỳ mới. Thầy cũng nhấn-mạnh về sự thành-lập Tu-Viện Phật-Quang của Sư Cô Chân-Kim, cùng tất cả thành-quả của mọi nơi, mọi vùng và mọi miền trên toàn Thế-giới của Giáo-Hội Phật-Giáo Việt-Nam, từ các Chư Tôn Hòa-Thượng, Đại-Đức, Tăng, Ni cho đến các Gia-đình Phật-tử, việc phát-huy văn-chương, văn-hóa, thông-tin qua hệ-thống Internet.

Sau phần tường-trình của Thầy Thích-Chân-Tôn, Sư Cô Chân-Kim lên máy vi-âm cho biết là sau bữa ăn trưa, tất cả sẽ về chùa để dự-lễ "Trai-đàn Chẩn-Tế" của Chư Tôn Đức Tăng Ni. Với một giọng rất là thanh-tao, nhẹ-nhàng đầy ấm-áp, Sư Cô đã cho biết là chúng ta đã tu nhiều kiếp lắm mới được một cái may mắn hiếm có này. Trai-đàn Chẩn-Tế với mục-đích cầu-siêu chư Âm-Linh và tất cả chân Linh nam, nữ, trẻ, già, chết vì bất cứ lý-do gì: Bệnh-hoạn, thiên hoặc nhân tai v.v... đều được siêu-thoát.

Cô làm chúng con hồi-hộp đợi chờ làm sao ăn cơm trưa cho ngon đây, tôi nói. Cô cười xòa với con mắt có đuôi, vui tệ!

Vì nhà hàng qúa đông khách nên phải đợi chờ khá lâu, họ lại phục-vụ từng bàn một chứ không phải mang ra cùng một lúc, nên có bàn ăn gần xong, mà bàn khác vẫn chưa có gì cả, chẳng hạn như bàn chúng tôi ngồi, khi họ mang tới món tráng miệng ra thì chỉ còn có nước "lại quả" cho nhà hàng mà thôi. Xin mạn-phép được kể sơ qua về bàn ăn của chúng tôi: Chúng tôi được hân-hạnh ngồi chung bàn với một số quý-vị có tên tuổi, như ông bà Đỗ-Đình-Lộc, nghe tên chắc qúy-vị đã biết rồi (theo suy đoán của tôi Đỗ là đậu, Đình là cái Đình làng, Lộc là tài lộc) tài lộc đậu vào nhà ông bà ấy to như cái đình rồi còn gì, hồng-phúc đấy thưa quý-vị. Qúy-vị cứ thử hỏi cả Thủ-đô nước Mỹ mà coi ai chả biết danh tiếng họ. Không những giâù về tài ngân mà còn giầu về đạo-đức nữa. Nếu cứ theo luật-nhân-quả mà xét thì tôi thấy ông bà Lộc sẽ còn được hưởng rất nhiều ở những kiếp lai-sinh, vì họ còn đang tiếp-tục làm việc thiện... Một hôm vừa bước ra cửa Hotel, tôi nhìn thấy Thầy Hộ-Giác và Thầy Giác-Đẳng đang đi ngược lại phiá chúng tôi, tôi khẽ chắp tay cung kính cúi đầu đảnh-lễ quý Ngài, nhưng khi tôi nhìn lên thì thấy ông bà Lộc đang quỳ dưới chân quý Ngài, ngay tại hành-lang lối đi của Hotel, chắp tay đảnh lễ ba lậy sát xuống tận đất. Không phải chỉ có một lần tôi thấy, mà lần khác khi gặp Thầy Tâm-Châu họ cũng kính-cẩn như vậy. Câu nói: "Gần chùa gọi Bụt bằng anh" rất thấm thiá, vì chính tôi là Phật-Tử từ nhỏ mà gặp qúy Thầy tôi không tỏ ra cung kính được như vậy. Tôi tự cảm thấy hổ thẹn đứng trước cảnh ấy. Chùa Giác-Hoàng cũng được Ông bà Lộc tận-tình giúp đỡ về mọi phương-diện, họ đã và đang trồng cây HẠNH... để đời về sau. Kế đến là hai vợ chồng người bạn của ông bà Lộc từ Pháp qua, GS Thanh, Luật-sư Hồ-Long-Quân chủ-nhiệm một tờ báo khá nổi tiếng ở bên Úc, v.v...

Đường xa và lại bị kẹt xe, nên khi phái-đoàn về tới Tu-Viện thì đã hơi trễ giờ hành lễ (cộng thêm giờ của người Việt mình thường là "sớm chẳng vừa, trưa chẳng muộn" - giờ cao su mà - mặc dù trong trường-hợp này có lý do chính đáng). Quý Thầy trong ban Pháp Đàn Chẩn-Tế phải đợi chờ cũng khá lâu, nhưng cuối cùng quý Thầy vẫn hỷ-xả để cho buổi lễ được tiến-hành trang-nghiêm và trật-tự. Trong ban Chẩn-Tế gồm có: HT Thích-Huyền-Tôn, Sám-Chủ Gia-Trì; TT Thích-Trường-Sanh, ĐĐ Thích-Tâm-Minh, ĐĐ Thích-Như-Định, ĐĐ Thích-Nguyên-Lực, ĐĐ Thích-Nguyên-Tăng và ĐĐ Thích-Phổ-Hương. Phụ-họa thêm vào đó có khoảng một chục Ni Sư và một số các hàng Phật-tử tại-gia như chúng tôi, quan-khách đến coi cũng khá đông.

Đúng như lời cô Chân-Kim đã nói, đây là lần đầu tiên trong đời, tôi mới được trực-tiếp tham-dự một đại-lễ Trai-đàn Chẩn-tế lớn như vậy. Tôi mê-man trong những lời kinh tiếng-kệ của qúy Thầy và chăm-chú theo dõi từng cử chỉ của Thầy chủ-lễ một cách rất tôn-kính, đến nỗi cô bạn tôi (Dung chùa, quay phim buổi lễ từ đầu tới cuối) sau này đã phải than-phiền: "Bồ làm tớ mỏi tay qúa chừng, chỉ cầu mong sao bồ ngó qua bên chỗ tôi một cái để tôi được nhờ vả, vì tôi phải giơ máy lên cao mới có đủ ánh sáng để thu nên dã rời cả đôi cánh tay, lần sau "chị hai" làm ơn thỉnh-thoảng ngó giùm qua bên tui một chút, không tôi xỉu lúc nào không hay đó. May có chị Hạnh tiếp cứu, không là chẳng thu được nhiều như mình muốn". Chả biết nói gì hơn tôi chỉ cười trừ.

Trong phần lễ, thỉnh-thoảng có mục quăng tiền cắc thật của Úc cùng muối, gạo, giấy mầu và những cánh hoa nho nhỏ, v.v... Tôi chả hiểu sau khi xong buổi lễ có đốt giấy tiền vàng bạc giả cho các chư vong-linh không? - như tôi vẫn thường làm - chứ chỉ có tiền thật thôi, thì làm sao họ nhận và dùng được? Chỉ béo các "cô hồn sống" lượm bạc thật thì thích lắm, có chút vốn lấy hên, mang đi thử thời-vận ở đâu đó không chừng.

Buổi tối Qúy Thầy có buổi họp Khoáng-đại II. Còn chúng tôi thì trở lại hotel ngủ nghỉ.

Ngày 28/11/00. Hôm nay ngày bế-mạc Đại-hội PGVNTTG kỳ VII. Đúng 8 giờ sáng chúng tôi đã lên xe để tới Tu-Viện Phật-Quang ăn sáng xong là dự lễ bế-mạc. Trong khi đó Chư Tôn Đức Tăng Ni đang họp phiên Khoáng Đại III. Khi lên trên xe, tôi chợt nhớ mình cần phải mang cái kính dâm chứ không với cái nắng chói chang của mùa Hè sẽ làm cho mắt tôi trở thành ti-hí, nguy lắm. Tôi vội quay sang bà Nga hỏi: "Làm ơn cho tôi mượn cái ấy" (có nghiã cái chìa khóa cửa hotel), nhưng chưa dứt câu tôi bị ông Lộc quạt khéo: "Này, này, tôi xin lỗi bà nhé, chúng mình là người Việt-Nam, cần phải nói tiếng Việt cho rành và cho đúng, tôi vừa nghe bà nói với bà này (chỉ tay về phiá bà Nga) "cho tôi mượn cái ấy", cái ấy là cái gì, thưa bà? Tôi hoảng quá, chỉ còn biết chắp tay "Mô Phật", xá dài một cái, rồi quay gót trở lại hotel. Vừa đi về phòng lấy kính tôi vừa thầm nghĩ, đúng là gặp sư-phụ thứ nặng rồi. Cũng từ đó chúng tôi thấy gần gũi và kính quý hai ông bà nhiều hơn trước. Không đi tu mà họ hành-xử hơn người đi tu, chưa kể là tuổi tác cũng nằm trong các vị trưởng-lão rồi (kém thầy Tâm-Châu hai tuổi). Kính lão đắc thọ, tôi luôn luôn tôn-trọng điều này.

Thầy Quảng-Thanh lại bắt đầu mời HTTT Thích-Tâm-Châu lên khán-đài ban đạo-từ. Tiếp theo là HT Thích Huyền Tôn (chúng tôi được biết Ngài đã hướng-dẫn và nâng đỡ Sư Cô trụ-trì Tu-Viện rất nhiêù) cũng có đôi lời. Đại-ý: Thầy đã đề-cao công-đức của HTTT Thích-Tâm-Châu, vì Ngài đã sang giúp cho Tu-Viện cả hơn một tháng trước ngày khai-mạc. Thầy Huyền-Tôn cũng cho mọi người biết là: "Nếu như ngày xưa ông Thiệu (cựu Tổng-Thống VNCH) đối-xử tốt với Thầy Tâm-Châu thì đã không có ngày nay Ngài ở trên xứ tự-do này"... Thầy Huyền-Tôn cũng nêu ra những điều thiếu-sót, những điều nghịch-duyên, trái cảnh, v.v... xin qúy Chư Tôn, Hoà-Thượng, Thượng-Tọa, Đại-đức, Tăng, Ni cùng đồng-bào Phật-tử niệm-tình thứ lỗi.

Thầy Quảng-Thanh cũng rất chân-thành, hết lời ca-ngợi Sư Cô Chân-Kim, tuổi trẻ tài cao, đầy lòng can-đảm, vững-vàng tiến bước trên con đường Đạo cũng như đường Đời đầy chông gai thử-thách. Thầy giới-thiệu Cô lên để có đôi lời cảm tạ quan-khách.

Cô Chân-Kim nhẹ-nhàng bước lên khán-đài mang theo cả một "hồ nước mắt" mà Cô cất giữ từ bấy lâu, giờ đổ tràn lên lòng quý-vị trong hội-trường. Cô nói những lời cám ơn tất cả trong đứt-đoạn. Cô nghẹn-ngào và cảm thấy tủi-nhục vì những lời quở-trách quá đáng của Quý Thầy ở ngay tại xứ Úc, mà câu nặng nhất là: "Cô đã gạt-gẫm, lấy tiền của Phật-tử mà chẳng thấy xây cất, chẳng thấy làm gì hết. Cả hội-trường chìm trong biển nước mắt. Tôi đọc được và hiểu những sự đau buồn ấy của Cô. Tôi muốn chạy lên ôm Cô và lấy khăn mùi soa giấy lau nước mắt cho Cô, nhưng tôi đã không làm được - dậm chân tại chỗ - vì chính tôi cũng đang khóc không thua gì Cô. Phải cố-gắng lắm Cô mới đọc hết được bản văn ngắn ngủi cảm-tạ Chư Tôn Đức Tăng Ni, Phật-tử và các phái đoàn đến từ mọi nơi trên Thế-giới, các hội-đoàn bạn, các ban Ánh-sáng, âm-thanh, kỹ-thuật và tất cả các cá-nhân cùng bạn-hữu đã giúp đỡ và đến tham-dự để cho Đại-Hội được thành-công viên-mãn. Sau đó Cô đã đi xuống hội-trường đến trước mặt HTTT Thích-Tâm-Châu, qùy xụp xuống đảnh lễ ba lạy để tạ ơn Ngài.

Để kết-thúc, GS Nguyễn-Cao-Thanh đã lên máy vi-âm đọc lại những lời Phật dậy rất là cao-siêu để lấy lại phần nào tinh-thần cho Sư-Cô trụ-trì Chùa và Tu-Viện Phật-Quang để ngày mai Sư Cô còn có bổn-phận tiếp-tục hướng-dẫn phái-đoàn còn lại khoảng trên dưới 45 người đi tham-quan vài tỉnh nữa của xứ Úc hiền-hoà này.

Kế đó GS Thanh đã đọc bản tuyên-ngôn của Đại-Hội và cũng là những lời kết-thúc của Đại-Hội Phật-Giáo Việt-Nam trên Thế-Giới Kỳ VII tại Úc-Châu.

Sáng sớm hôm nay 29/11/00, chúng tôi rời hotel để ra phi-trường đi Sydney. Chỉ có hơn một tiếng đồng-hồ là đã tới. Xe buýt chờ sẵn đưa chúng tôi đi coi nhà "Con Sò". Xong đến chùa Thiên-Ân. Chúng tôi được biết Thiên-Ân cũng là Pháp-danh của Thầy trụ-trì tại đây. Chùa tọa lạc ở góc đường Delamere và đường Jackville. Cảnh chùa cũng rất đẹp. Phái-đoàn chúng tôi được chùa cho ăn bữa cơm trưa thật ngon.

Qua buổi chiêù, chúng tôi đi thăm thắng-cảnh chùa Nan Thiên của người Trung-Hoa ở trên một ngọn đồi cao, thật tuyệt vời, đẹp và đầy đủ, hết ý, nổi tiếng trên thế-giới. Chánh-điện có pho tượng Thiên-thủ Thiên-nhãn to gấp mấy lần pho tượng gia-đình tôi thỉnh từ Hồng-Kông. Pho-tượng ở đây là Ngài ngồi, còn ở nhà tôi là pho-tượng đứng. Chung quanh trên tường của chánh-điện có khắc hằng-hà sa số chư phật, không đếm nổi. Đúng là chỉ có người Tầu mới có thể làm nổi. Lý-do: Đa số họ giầu hơn mình, đoàn-kết hơn mình, có tinh-thần đóng góp hơn mình, có đức-tin sâu dầy hơn mình, và siêng năng hơn mình.v...v... Nghe nói đằng sau chánh-điện và ở trên lầu còn đẹp hơn nữa, nhưng vì mỏi chân cũng có, vì muốn ngồi chơi với Sư Cô ở dưới vườn phía trước cũng có, nên tôi đã không theo các bạn của tôi để đi tiếp nữa. Xong xe buýt đưa chúng tôi về hotel nhận phòng - Hotel hay là lữ-quán? Phải dùng danh-từ nào cho đúng nghiã? Rất có thể ở nhà quê bên Mỹ cũng có loại này mà tôi chưa thấy chăng? Chúng tôi được biết vì thuê hotel quá trễ và với số người của phái đoàn khá đông, nên đã không thỏa-mãn được một số người quen lối sống trưởng giả. Nhưng đã là Phật-tử, đã đi theo phái đoàn, chúng ta cũng nên hoan-hỷ và hoà mình với tất cả, có thế thôi. Nam mô Hoan-hỷ Bồ tát Ma ha tát! Sau này về tới Thủ-đô nước Mỹ chúng tôi mới được nghe một tin không lấy gì làm vui cả: "Sư Cô đưa tiền cho một ông để lo vấn-đề ăn ở cho các phái-đoàn, ông ta đã mang số tiền ấy nướng hết cho sòng bài Casino, nên còn đâu tiền để đặt cọc Hotel? Cũng may là Cô mới chỉ đưa có năm ngàn đồng mà thôi." Thì ra vậy! Thế là Cô lại bị hàm oan "không lo gì cho các phái-đoàn, cứ để nước đến chân mới nhẩy, làm sao kiếm được chỗ ở tốt?"... Mô Phật chúng con xin Sám-hối.

Sáng hôm sau, 30/11/00, phái-đoàn chúng tôi đi thăm cảnh Chùa và tu-viện Vạn-Hạnh, do Thầy Quảng-Ba trụ-trì. Đất đai quá rộng, cảnh chùa lại đẹp nữa. Xong chúng tôi đi thăm Thủ-đô và quốc-hội của Úc ở Canberra và những nơi nổi tiếng như các Đại-sứ-quán, và các Tòa lãnh-sự. Chúng tôi nhận thấy lối kiến-trúc cho những Tòa-lãnh-sự và Đại-sứ ở Úc này đẹp và to lớn hơn ở bên Mỹ nhiều, lý-do là nước Úc còn quá nhiều đất-đai, trong khi thủ-đô nước Mỹ thì chật quá rồi. Vì không đủ thời-giờ nên chúng tôi đã chỉ đi qua mà không vào nơi nào cả. Sau đó chúng tôi dùng cơm trưa tại thành phố Canberra này.

Trưa nay được tự-do ngoài phố, và đi dạo mua quà kỷ-niệm. Lần này tôi cũng mua vài món quà cho quý-tử của tôi và cậu con trai nuôi cùng đứa con gái của hắn.

Chiều về chúng tôi cũng được chùa đãi một bữa cơm chay rất thịnh-soạn, từ món-ăn chính cho tới các món tráng miệng đều làm cho chúng tôi nhớ đến quê-hương Việt-Nam thân yêu ngày xưa. Cũng tại đây tôi học được cách làm mắm-tôm chay như đã nói ở phần trên của bài viết này.

Hôm nay đã là ngày 1/12/00 rồi, mau thật, chúng tôi tới thăm chùa Pháp-Bảo của Thầy Bảo-Lạc, một ngôi chùa lớn thứ hai tại nơi này. Thầy đã trao cho tôi hai cuốn kinh Thầy dịch và có chữ ký đề tặng cho nhà tôi (đúng là có đi, có lại mới toại lòng nhau) - tôi cũng mang theo cuốn "Tinh Hoa và Sự Phát Triển của Đạo Phật" mà nhà tôi dịch đã từ lâu và nhờ tôi đưa biếu Thầy, nhưng vì sợ không gặp được Thầy Bảo-Lạc nên tôi đã nhờ Thầy Đạm đưa trước rồi - trước khi chúng tôi rời chùa để tới Phước-Huệ Tùng-Lâm. Chùa rất đẹp và là ngôi chùa đầu tiên của Việt-Nam tại nước Úc. Chùa đã có phước-duyên được Nữ-Hoàng Anh tới thăm. Chúng tôi chờ khoảng 10 phút không thấy có ai ra mở cửa. Cuối cùng sắp ra xe đi thì có một Thầy đi ra và xin lỗi là Thầy trụ-trì đi hành-hương ở bên Ấn-Độ và Thái-Lan chưa về. Chúng tôi được phép tự-nhiên chụp cảnh chùa/viện Phật-học, cảnh nào cũng đẹp như tranh. Tôi thầm mơ ước, giá Thủ-đô nước Mỹ mà có được ngôi chùa như thế này thì tuyệt quá!

Chúng tôi, mặc dầu ăn sáng vẫn còn no, nhưng khi đi thăm xong hai ngôi chùa thì chúng tôi lại phải vào ăn trưa sớm hơn giờ ấn-định, và phải ra xe trong vòng nửa tiếng vì có vài vị trong phái-đoàn phải ra phi-trường sớm để kịp chuyến bay lúc 1 giờ 35. Rồi hai vị khác cũng phải có mặt lúc 3 giờ chiêù, còn lại bao nhiêu là đều đi chuyến 4 giờ 05 chiều để tới Queenland, chùa Phật-Đà dự lễ An-vị tượng Phật Bà Quán-Thế-Âm Bồ-Tát.

Rời khỏi chùa Trúc-Lâm, chúng tôi đến thăm khu Thế-vận-hội, đi chụp hình loanh quanh đằng trước cửa làm lưu-niệm, vài vị đi theo qúy Thầy vào trong mua ít quà kỷ-niệm. Nhìn hai Thầy Quảng-Thanh và Thầy Thanh-Đạm chúng ta mới thấy có hai sự khác biệt nhau rõ ràng. Thầy Thanh-Đạm ngày xưa cũng là vua chụp hình. Ngài đã từng đoạt huy-chương vàng, bạc và đồng quốc-tế còn các giải-thưởng khích-lệ thì khá nhiều. Nay vì tuổi-tác hay vì đã chụp quá nhiêù rồi, nên Thầy cứ đủng-đỉnh đi tới đi lui, khi thấy cảnh nào hợp nhãn lắm Ngài mới bấm một hai cái hoặc quay một chút cảnh thôi. Ngược lại Thầy Quảng-Thanh rất hăng say và tha-thiết trong mọi lãnh-vực nghệ-thuật. Thầy chụp có đến cả chục cuốn phim, nơi nào cũng thấy Thầy chụp lia lịa. Tôi biết rằng đi sâu vào nghệ-thuật người ta không bao giờ sợ tốn kém, đôi khi cả trăm tấm hình lựa được một hai tấm là cùng (khi đang viết bài tường thuật này tôi được tin người đẹp Ngọc-Trang, hội-trưởng chùa Liên-Hoa, North Carolina (USA) chụp hộ Thầy Quảng-Thanh 10 cuốn phim trong ngày Đại-hội mà chẳng được một tấm nào cả, tại sao vậy người đẹp?)

1 giờ 30 chiều chúng tôi lại lên xe buýt đi ra phi-trường tiễn chân một số quý-vị (đi Queeland trước chúng tôi), vì khi mua vé không để ý, nên giờ phút chót mới khám phá ra là giờ bay của mình khác hẳn với đại-đa số còn lại của phái-đoàn (chùa Phật-Quang mua vé). Thế nên quý Thầy, kể cả HTTT Thích-Tâm-Châu và chúng tôi đã phải tháp tùng họ và chờ đợi luôn ở ngoài phi-trường, cho đến lúc máy bay của chúng tôi cất cánh.

Chiều nay tới Queenland, thật là vất-vả, ban tổ-chức không có dư người và xe đi đón chúng tôi, xe buýt thì tối rồi không mướn được nữa. Ban-tổ-chức cho ba chiếc xe Van tới đón nhưng vẫn không đủ chỗ ngồi, vì luật ở tiểu-bang này chỉ cho bẩy người, không kể tài xế, nên một số người chúng tôi đã phải ở lại chờ chuyến sau, bà Nga (bạn chúng tôi) may mắn được lên xe trước cùng với ông bà Lộc. Chúng tôi (Hạnh, Sa và 2 Dung) cùng một số quý-vị khác nữa phải ở lại chờ chuyến sau. Nhưng chuyến sau không bao giờ tới. Sư Cô Chân-Kim điện-thoại về thì không ai bốc phone hết. Cuối cùng chúng tôi bàn với Sư Cô là đi mướn một chiếc xe Van là xong, nhưng xe Van lớn họ không còn, chỉ có chiếc Van nhỏ. Đành mướn vậy. Trên băng tài-xế chỉ ngồi được hai người (Sư Cô lái, TT Minh-Đức chỉ đường), hai băng sau mỗi băng chỉ ngồi được 3 người, nhưng chúng tôi ráng ngồi 4 người, chật một chút vậy, nhưng rồi vẫn thiếu một chỗ. Cuối cùng Đại-Đức Thích-Chân-Minh, Ngài tình-nguyện ngồi đằng sau cốp xe (chỗ chỉ dành để đồ-đạc mà thôi), tội-nghiệp Thầy qúa, đã chật ních đồ-đạc rồi làm sao Thầy ngồi? Thôi được Thầy nằm vậy, không sao đâu, Thầy trả lời. Chúng tôi ái ngại vô cùng, nhưng chẳng biết làm gì hơn.

Thế là Cô lái xe phong phong trên xa-lộ. Xe đời 2001 có khác, Cô có vẻ thích lắm, Thầy Minh-Đức ngồi bên cạnh dò đường chỉ lối, "phụ-họa-sư" là hai nàng Sa và Dung chùa, mặc dù đã hỏi đường cẩn-thận lắm rồi, mà cuối cùng vẫn bị lạc. Lạc lần thứ nhất, thứ nhì, rồi thứ ba, các cụ phiá băng dưới này bắt đầu nóng ruột, không còn tươi cười như trước nữa. Tôi và bà Hạnh cứ bình chân như vại, hai đứa khe-khẽ ngâm nga hết bài hát này tới bài hát khác, cả Đạo lẫn Đời để quên đi là Sư Cô đang cho mình đi thăm phố-phường về đêm. Băng ghế trên chỗ Dung chùa và Sa ngồi có bà cụ Năm và một cụ nữa tôi không biết tên "đã thả-hồn đi hoang" ngay từ lúc xe vừa từ phi-trường ra tới xa-lộ, nên chả có điều gì đáng nói hết, đặc-biệt có hai cụ ngồi chung băng ghế với tôi và bà Hạnh thì không tài nào ngủ được, một cụ thì sốt ruột vì cụ ông ngồi xe khác và chắc đã về tới chùa từ lâu rồi, nên sự bực-bội của cụ thấy rõ trên gương mặt, thỉnh-thoảng tôi vào hùa với cụ vài lời "sao không ghé hỏi ông Cảnh-sát cho chắc ăn, ở chỗ tiệm ăn kia kià"... Để cho cụ có đồng minh và dịu đi phần nào hậm-hực vì sốt ruột của cụ. Còn một cụ nữa "giận cá chém thớt", tôi với bà Hạnh hát nhi-nhí có ai nghe thấy đâu ngoài cụ ngồi sát nách chúng tôi nghe thấy mà thôi. Đang hát cụ làm chúng tôi cụt hứng. "Này, này, đừng có hát cái bài đó ở đây, tôi cũng thuộc và thích bài này lắm, nhưng không được đâu, chỉ nên hát bài nhạc đạo thôi". Tôi và bà Hạnh nhìn nhau... cười thông-cảm.

Tôi cười: "Cũng vui thôi, đêm nay mình được Cô cho đi coi phố phường về đêm".

Đi mãi, đi mãi, đường dài vô-tận, nếu mình không định được hướng. Nàng Sa cười trêu Cô: "Tại Cô thích chiếc xe này quá, Phật biết, nên cho Cô chạy vòng vòng cho vui và lái cho quen đặng mai mốt Cô có tiền mua chiếc xe này đưa Phật-tử đi chơi cho sướng. Còn sớm lắm Cô à! Mới chừng nửa đêm thôi!"

Cuối cùng rồi cũng về tới đất Phật, sau khi lạc khoảng năm lần.

"Chùa Phật-Đà đây rồi Cô ơi!" Cả bọn chúng tôi la lên, làm qúy cụ cũng tỉnh giấc. Giá có Thầy Nhật-Minh đi trên xe này thì thế nào Thầy cũng lại trêu cụ Năm: "Cụ vừa đi Việt-Nam về có vui không?" Chúng tôi rất thích những lời tếu và hơi có vẻ riễu cợt của Thầy, có nhiều cụ đã không thích chúng tôi lắm vì chúng tôi được nói chuyện với Thầy nhiều hơn là các đệ-tử đi theo với Thầy từ LA tới đây, các cụ đã quên là đóng vai mô-phạm quá sẽ không phát huy được đạo-pháp và những giới-trẻ sau bọn này nữa sẽ không còn biết Đạo-phật là gì cả. Ngày xưa Đức Phật đi tu nếu không gặp ma-vương quỷ-sứ, sao đã thành Phật nhanh thế được? Thầy Nhật-Minh hay lắm đấy, không như các cụ nhìn bên ngoài thôi đâu, thưa các cụ. Thầy hoàn toàn không có ý xấu gì trong những lời nói đùa cả, mà chỉ mong cho "tín-chúng" của mình lúc nào cũng hoan-hỷ cho đời lên hương. Bất cứ chuyện gì, hoặc câu nói nào, Thầy cũng có thể đảo ngược lại, hay lái sang một nghiã thứ hai, vui lắm.

Chúng tôi vào tới sân chùa thì được một số quý-vị cho hay là HTTT Tâm-Châu lo lắng và hỏi thăm hoài xem chúng tôi đã về tới chưa? Ngài vừa nghe tin quý-vị vừa về tới, Ngài mới đi ngủ đấy. Sư Cô cười nói: "Tôi có gọi về nhiều lần nhưng sao chẳng ai nhấc điện-thoại hết cả vậy?" "Thưa Cô tại không ai có chìa khóa mở phòng có điện-thoại, nên đành chịu", một người Phật-tử trả lời Cô. Mọi người chúng tôi cũng đoán vậy.

Chúng tôi về khách-sạn ngủ nghỉ. Lần này hai Dung và Nga ở chung một phòng với ba chiếc giường nhỏ. Hạnh và Sa cùng bà cụ Bẩy (đệ tử duy nhất đi theo Thầy Quảng-Thanh) chung một phòng.

Sáng hôm nay, ngày 2/12/00, sau khi ăn sáng xong tại chùa Phật-Đà, chúng tôi đi thăm bãi-biển và Thế-giới biển cả (Sea World), nhưng không vào bên trong, chỉ đi loanh quanh bên ngoài chụp hình vớ vẩn vậy thôi.

Ăn trưa tự-do ngoài phố, và đi dạo mua quà kỷ-niệm. Tôi đã có chủ-trương rõ rệt: "Cúng chùa hơn mua sắm." Nhà tôi vốn đã như kho hàng, thư-viện rồi vì mỗi năm sở cho đi "home leave" tôi tha về quá đủ rồi, dùng bao giờ cho hết, chưa kể tôi lại vừa về hưu, cần chi nữa.

Chiều nay lại phải ra phi-trường để tiễn chân Thầy Đạm, Thầy Nhật-Minh, Sư-Cô Huệ-Ân (trụ-trị chùa ở bên Maryland, Mỹ quốc) với một số quý Thầy, quý cụ, và đặc-biệt là bà Nga, bạn chúng tôi, đi New Zealand, tiện thể trả lại chiếc xe Van (với bao nhiêu kỷ-niệm gói ghém trong ấy) mướn đêm qua.

Tối nay phòng lại chỉ có hai Dung, tụi tôi bèn hỏi Cô Chân-Kim: "Thưa Cô bà Nga đi rồi, tụi con dư một giường Cô về ngủ chung với tụi con nhé thay vì Cô ngủ ở Chùa, được không Cô?" Ngần-ngừ một lúc Cô trả lời: "Cũng được".

Đêm nay chúng tôi được dịp thao-thao bất tuyệt với Cô, san-sẻ nỗi buồn gần như đã quên đi của Cô. Gần 2 giờ sáng thấy mắt Cô lờ đờ, muốn thả-hồn đi về chùa/tu-viện Phật-Quang rồi, chúng tôi mới tạm ngưng không nói nữa để Cô ngủ mai Cô còn phải dậy sớm phụ với chùa Phật-Đà lo tổ-chức lễ An-vị Phật.

Sáng nay ngày 3/12/00. Chúng tôi dậy rất sớm (dù đêm qua đã thức quá khuya), lên chùa ăn sáng xong vào dự lễ an-vị Phật. Bữa nay Thầy Chân-Tôn làm MC. Thầy cung-thỉnh Chư Tôn Đức Tăng Ni vào lễ đường và yêu-cầu quý Phật-tử đứng lên để đón chào quý Ngài. Trong phần giới-thiệu hàng giáo-phẩm, chúng tôi để ý thấy có một Sư Cô người Úc, tuổi cỡ trung-niên, rất dễ thương.

Sau phần nghi-lễ do HTTT Thích-Tâm-Châu làm chủ-lễ. Chúng tôi lại được hân-hạnh nghe một thời-pháp quá hay của Thầy Quảng-Thanh. Thầy nêu lên vấn-đề: "Tại sao lại phải làm lễ An-vị Phật, trong khi tượng Phật đã được đặt ở trên chánh-điện rồi?" Thầy cũng mang ra một thí-dụ để dẫn-giải cho việc ấy rất xâu sắc. Chúng con xin cám ơn Thầy. Bà Hạnh thì Thầy nhờ chụp hình hộ, còn Dung chùa thì quay phim. Tôi cũng lại tái diễn tật cũ, ngồi say sưa nghe giảng quên không giúp nàng quay phim để rồi tối về nàng lại than mệt vì tôi chẳng chịu liếc mắt qua nhìn nàng ra dấu hiệu gì cả. Thế có tội không?

Sau hết, chúng tôi lại ra phi-trường để về lại Melboune ngủ một đêm tại chùa Phật-Quang của Sư Cô đặng sáng sớm hôm sau trở về Hoa-Kỳ - home sweet home!

Ngày 4/12/00. Từ sáng sớm đã thấy nàng Phúc-An đến chùa "đợi lệnh" để đưa chúng tôi ra phi-trường (nàng xin nghỉ một buổi như đã nói với tôi bữa trước), nhưng giờ phút chót thì lại là người khác đưa chúng tôi ra. Bữa nay thì dư xe, dư người, chẳng bù cho những ngày đã qua. Thôi thì hẹn nhau dịp khác Phúc-An nhé! Mới gặp mà tôi lại có cảm-tình nhiều với nàng, đôi mắt nhìn nhau cũng dưng dưng lệ. Chẳng thế mà bữa trước đi trên xe buýt, trong phần văn-nghệ bỏ túi, Sư Cô đã cười bảo tôi là "mít ướt, lại bắt chước Cô rồi," khi tôi đọc bài thơ mừng Khánh Thọ HTTT Thích-Tâm-Châu - tôi đã làm tại Tu-viện Phật-Quang - ở đoạn chúng tôi thấy Ngài trong một sáng tinh mơ Ngài đã đi dạo cùng hết ngoài vườn để thúc giục và chỉ bảo những người công-nhân làm việc, có lúc Ngài còn phải nhúng tay vào nữa. Ngài đi tới đi lui cho đến khi mồ hôi vã ra Ngài mới chịu trở gót. Tôi chưa từng thấy ai ở tuổi Thầy mà có thể làm như thế. Làm sao tôi không cảm-động cho được? Làm sao tôi không kính qúy Thầy cho được? Bây giờ thì Phúc-An và tôi gặp nhau thường xuyên trên E-Mail. Cũng tốt thôi phải không Phúc-An? Và cũng qua E-Mail tôi lại còn qúy người đẹp của tôi nhiều hơn nữa qua cái chương-trình từ-thiện dài hạn mà nàng đã và đang làm. Tốt lắm và hay lắm đấy Phúc-An à! Vì ngày xưa ở Việt-Nam, tuổi còn trẻ, tôi cũng đâu có thua gì Phúc-An. Để có dịp, tôi sẽ viết một bài về Sư Bà Đàm-Lựu, sự liên-quan giữa tôi và Ngài, và những gì của "cái tôi" ngày xưa cho Phúc-An thấy. Cám ơn những EM dài của Phúc-An, tôi cũng như tất cả mọi người, đều chỉ thích đọc hơn là thích viết. Vì phu-quân của tôi Edit hộ tôi bài này, chàng thấy nàng viết cũng có vẻ khá đấy nên đã moi ra một lô hình ảnh cũ của tôi và Sư Bà Đàm-Lựu đưa cho tôi và bảo: "Viết nữa đi. Em nên viết một bài về Sư Bà với những hình ảnh lưu-niệm còn đây." Và cũng tại bữa trước, khi đọc một bài "Cảm niệm của môn đồ Sư Bà Đàm-Lựu" của Sư-Cô Đàm-Siêu (nếu tôi nhớ không lầm thì hình như Sư Cô là đại đệ-tử hay còn là con nuôi của Sư Bà thì phải?), đăng trong Tập-San Pháp-Âm của HTTT Thích-Tâm-Châu bên Canada mà tôi đã mang về từ Úc. Tôi đã khóc sướt mướt suốt cả buổi tối khi đọc tất cả những bài có liên-quan tới Sư Bà. Phúc-An đừng vội cười cái "đa sâù, đa cảm" nhưng chung-thủy của tôi đấy nhé!

Đến phi-trường chúng tôi được biết chuyến bay của chúng tôi bị hủy bỏ. Chúng tôi phải bay về Sydney để xáp nhập với hai chuyến bay khác của hãng United Airline, thành ra chuyến bay này quá đông không còn được thoải-mái như lúc đi nữa.

Trên chuyến bay về LA này tôi lại được hân-hạnh gặp Thầy Thích-Nguyên-Tâm trụ-trì chùa ở bên Oklahoma (USA). Ngài đi tu từ năm 13 tuổi, sư-phụ của Thầy là HT Thanh-Cát tại chùa Giác Minh ngày xưa và chùa Giác Minh bây giờ ở San José, sư-huynh là Thầy Thanh-Đạm và Thầy Trí-Hiền (bên Texas), v.v... thành ra lại quen biết hết cả. Nghe Thầy nói đang xây chùa ở bên Oklahoma. Thế là tôi lại được dịp gửi một giọt dầu vào cửa chùa! Cám ơn Thầy!

Chặng đường chót từ LA về DC, chúng tôi vẫn còn trở ngại, máy bay bị trễ hai tiếng. Chúng tôi phải điện-thoại về để báo tin cho gia-đình biết giờ ra đón.

Nhà tôi và cháu bé ra đón, vội-vã, để lại phải đi thẳng tới chỗ cậu con trai của chúng tôi chơi Basketball. Về tới nhà gần nửa đêm nhưng không biết mệt và buồn ngủ, vì giờ đó là ban ngày của Úc.

Bây giờ tuổi tác khác với ngày xưa, nên cả hai tuần lễ sau tôi vẫn chưa lấy lại được quân-bình về giờ giấc, nên bài tường-thuật đến với qúy-vị Phật-tử và đọc-giả hơi bị mất thời-gian-tính. Thôi thì có còn hơn không, ít nhất cũng còn có một cái gì để nhớ, để làm lưu-niệm, phải không thưa qúy-vị? Để kết-thúc bài tường-thuật, tôi xin trích ra đây đoạn cuối của bài thơ tôi đã viết "Mừng Khánh Thọ Đại-Lão Hòa-Thượng-Thượng-Thủ Thích-Tâm-Châu:

Mai mốt chia tay vạn nẻo đường,

Bao năm lại được cùng Chư-vị

Đến với Chân-Kim* Phật-Quang thường?

Trở về Mục Lục