Vài Thương Nghĩ Tản Mạn
về Nhạc sĩ Tâm Ḥa NGÔ MẠNH THU,
Người Viết Trường Ca LỬA
Tâm Trí Nguyễn Quang Vui

Tôi quen biết NMThu từ 1957 khi mới từ Huế vào Sài G̣n, thi đỗ trường Quốc Gia Âm Nhạc (112 Nguyễn Du). NMThu học nhạc Pháp chuyên môn (solfèges des solfèges) để đi làm giáo sư âm nhạc c̣n tôi học sáng tác (Contrepoint-fugue-harmonie) để thành nhạc sĩ. Tôi học sáng tác mà không viết được một ca khúc nào ra hồn. Anh học sư phạm mà lại có nhiều ca khúc, nhất là viết và hát cho Phật giáo, phong trào sinh hoạt thanh niên và Du Ca.

Suốt 6 năm trường nhạc Sài g̣n, chơi với nhau rất thân. Tôi sống cuộc đời "cơm hàng chaó chợ, ở pḥng thuê", học thêm nghề kèn clarinette. Để kiếm tiền ăn học tôi chơi nhạc ở các pḥng trà, v́ khả năng hạn chế đôi khi phải thổi kèn cho đoàn hát cải lương nhỏ ở những nơi xa xôi thành phố. Có những lúc không co ùtiền, đói quá được anh đưa về nhà ăn rau muối qua ngày. Bà cụ thương tôi như con ruột, nên hễ có tôi trong bữa cơm gia đ́nh th́ có thêm một đĩa đậu rán. Lâu lâu anh có được chương tŕnh ca nhạc thâu cho đài phát thanh Sài g̣n (ban hoa niên) hay đài quân đội... Những khi có tiền thường đi ăn phở Ngọc Anh ở đường Yên đỗ để nghe chương tŕnh ca nhạc của ḿnh, tôi ăn thật chậm cho lâu hết, để nghe lại tiếng kèn Clarinette c̣n non nớt chưa chín của ḿnh. Anh Thu cũng cố gắng đưa tôi vào ban nhạc để kiếm tiền cải thiện đời sống. Tôi thèm uống bia anh chỉ café thuốc lá, những ca khúc của anh quyện vào nhau thật đẹp, đôi khi tôi thử lấy một ca khúc của anh, chỉ đánh vài ḍng nhạc không hát lời, tôi vẫn cảm thấy và nghe được anh nghĩ ǵ qua âm thanh trầm bổng. Anh thường nói, tụi ḿnh học nhạc phải hiểu rằng, có ca khúc hay được nhiều người biết đến cũng chỉ gọi là người viết ca khúc chứ không thể là nhạc sĩ...

Nhớ khoảng thời gian tháng Tư năm 1963, thầy Quảng Đức tự thiêu, Ngài đă để lại thân xác cho khói lửa mây trời, để cất lên thông điệp của ḷng yêu thương và sự b́nh đẳng. Quá đau đớn cho đạo pháp và dân tộc, Anh NMThu lần đầu tiên, viết một tác phẩm lớn cho nhiều chương từ (Chapters): chậm, nhanh, quằn quại và giaiû thoát… Trường ca này viết cho dàn nhạc giao hưởng (Orchestre symphonic) nhỏ, vóiø ca đoàn gần 100 người - bass, baritone, teno, soprano, alto... Lúc đầu trường ca này lấy tên Lửa Thích Quảng Đức, sau đổi thành Trường Ca Lửa. Hai anh em chúng tôi cố gắng giữ ḿnh cho trong sạch, thật dễ thương, tắm gội rửa sạch sẻ, lễ Phật và thắp nhang cả đêm để giữ măi nguồn cảm hứng... Suốt bảy ngày đêm hoàn thành được tác phẩm... Tôi phụ với anh tổng phổ (conductor) và phân phổ. Với sự giúp tiền bạc của các thầy, các cha, tôi nhớ trong các cha có cha Chân Tín và Ngọc Lan th́ phải. Chúng tôi thâu băng tại pḥng thâu tư nhân tại Chợ lớn, sau này gọi là pḥng thâu Asia. Được anh Viết Chung cho mượn ca đoàn Công giáo, v́ lúc bấy giờ Phật giáo chưa có ca đoàn, chỉ có mấy em Gia đ́nh Phật tử nhưng hát c̣n quá yếu, chỉ chọn lựa được một số em, c̣n hai phần ba là ca sĩ ca đoàn Công giáo. Trong lúc thâu thanh tôi nổi gia gà và có người xúc động phải ngưng thâu ba, bốn lần. Tôi nhớ lúc ấy ca sĩ Mai Hượng lănh phần Soprano và trong khi thâu băng, ca đoàn đă phải dừng lại nhiều lần v́ quá xúc động-Trong ca đoàn công giáo có anh Giang Châu/Hoàng Văn Ân đă cảm được chất thiền, sau này anh đi theo con đường nghiên cứu tu học Thiền và đă tự giải thoát khỏi trần thế sau một lần vào tịnh thất 49 ngày.

Anh NMThu ơi!.. Đêm nay cũng như 45 năm về trước, tôi cũng tắm gội sạch sẽ để cho thân xác nhẹ nhàng, thắp nén nhang cúng Phật, và bên di ảnh của anh tôi thầm hát lại câu solo của chị Mai Hương ngày nào nhu đang cuồn cuộn bay trên nền nhạc của dàn giao hưởng và hợp xướng với ngọn lửa Thích Quảng Đức đang từ từ loan dần từ trong nước ra đến năm châu bốn bể “(Lửa lên! Lửa lên! Lửa ơi" Lửa mang nguồn sống vô biên về... Lửa lên!... Lửa ơi!...). Và cũng c̣n hai ngày nữa anh cũng sẽ để lại thân xác cho khói lửa mây trời để về địa chỉ mới không c̣n cấu xé khổ đau của con người... Nơi ấy chỉ biết sống ḥa thuận thương yêu đùm bọc lẫn nhau như pháp danh TÂM H̉A đă dính vào tim máu anh suốt đời.

"Vĩnh biệt Anh" vĩnh biệt Anh... Nhạc sĩ TÂM H̉A NGÔ MẠNH THU...

Ngày 20 tháng 8 năm 2004
PL 2548 ngày 5 tháng 7 Giáp Thân (tức)
8821 Regal Ave
Anaheim, CA 92804
Tâm Trí QUANG VUI

Trở về Mục Lục