Tiểu sử cố Trưởng huynh

Trưởng Huynh Nguyễn Ðức Lợi, pháp danh Tâm Thông, nguyên quán Ðình Công, Hà-Ðông. Sinh năm Mậu Thân 1908, tại Hà-Nội. Sinh trưởng trong một gia-đình nề nếp gia-phong, với truyền thống Phật Giáo và có tinh-thần yêu nước. Cụ thân sinh là nhà giáo, hạ sinh được 5 người con (3 trai, 2 gái). Trưởng Huynh Tâm Thông là trưởng nam, có cuộc sống bình dị, cởi mở, hòa nhã đầy tình cảm, không những được Chư Tôn Ðức Tăng Già, Ðạo hữu quý mến mà được toàn thể Huynh Trưởng, Ðoàn sinh GÐPT Miền Vĩnh Nghiêm thương kính như bậc sinh thành.

Sau khi thành đạt học vấn, Trưởng Huynh Tâm Thông Nguyễn Ðức Lợi thi trúng tuyển vào công chức ngạch Bưu Ðiện ở Hà Nội. Sau năm 1954, Trưởng Huynh đãm nhận chức vụ Trưởng phòng Vật Liệu thuộc Tổng Nha Bưu Ðiện Sài Gòn cho đến ngày hưu trí (tháng 01-1975).

Ở tuổi thư sinh cũng như vào đời, Trưởng Huynh vốn có tinh thần yêu nước, nên đã từng tham gia các phong trào bãi khóa chống Pháp, chống Nhật thập niên 30-40.

Trước năm 1949, Trưởng Huynh là một cư sĩ, hội viên Hội Phật Giáo Bắc Kỳ tại chùa Quán Sứ Hà Nội. Vốn có đạo tâm và chí nguyện từ thiện xã-hội; do đó, khi Chư Thượng Tọa, Cư sĩ cao niên Ban Quản Trị Hội Phật Giáo tập họp con em hội viên, thành lập Ban Ðồng Ấu Phật Giáo, Trưởng Huynh đã tham gia vào Ban Hộ Trợ.

Năm 1950, tổ chức Ðồng Ấu Phật Giáo (tiền thân của Gia Ðình Phật Hóa Phổ, GÐPT ngày nay) phát triển mạnh, có nề nếp và sinh hoạt quy củ; Ban Quản Trị Hội cho đoàn ngũ hóa và phối trí thành lập Tổ chức Gia Ðình Phật Hóa Phổ đầu tiên tại chùa Quán Sứ Hà Nội, do đạo hữu Viên Quang Nguyễn Ðình Dương đảm trách Gia Trưởng. Sau đó, các Gia Ðình khác được thành lập tại các khu phố, Trưởng Huynh Tâm Thông được Ban Quản Trị giới thiệu làm Gia Trưởng GÐPT Liên Hoa.

Năm 1954, gia đình Trưởng Huynh Tâm Thông di cư vào Nam, cư ngụ tại đường Trần Quang Diệu nối dài, Quận Phú Nhuận, thuộc Gia Ðịnh. Ngoài thì giờ làm việc ở công sở của một công chức, Trưởng Huynh dành thì giờ vào sinh hoạt Phật sự tại chùa Giác Minh, thuộc Giáo Hội Tăng Già Bắc Việt tại miền Nam, đường Phan Thanh Giản, Quận 3, Ðô Thành Sài Gòn.

Năm 1955, Giáo Hội Tăng Già Bắc Việt nhận thấy mục đích tốt đẹp của tổ chức Gia Ðình Phật Tử (từ 1951 đã thống nhất danh xưng này thay vì Gia Ðình Phật Hóa Phổ), và để cho con em đạo hữu tiếp nối sinh hoạt tu học, cũng như két chặt tình thân ái và hồi tưởng truyền thống cổ kính cố hương, hòa nhập với cộng đồng tín hữu Phật tử miền Nam. Ban Ðại Diện Tăng Già Bắc Việt tại miền Nam do Ðại Ðức Thích Thanh Cát (nay là Hòa Thượng) đại diện, tổ chức cuộc họp với một số huynh trưởng vào ngày 10-07-1955 tại chùa Giác Minh (trụ sở của Giáo Hội Tăng Già Bắc Việt tại miền Nam) để thành lập GÐPT Giác Minh - Ðơn vị đầu tiên thuộc Giáo Hội do Ðại Ðức Thích Thanh Cát làm Gia Trưởng.

Năm 1958, Ðại Ðức Thích Chánh Tiến, Uỷ viên Thanh niên Phật Tử của Giáo Hội Tăng Già Bắc Việt tại Miền Nam làm Gia Trưởng; Ðại Ðức đã mời và giới thiệu Trưởng Huynh Tâm Thông đảm trách Gia trưởng GÐPT Giác Minh trước buổi sinh hoạt của Gia Ðình.

Năm 1960, GÐPT thuộc Giáo Hội Tăng Già Bắc Việt tại Miền Nam phát triển mạnh tại thủ đô Sài Gòn, Biên Hòa, Lộc Ninh ... đòi hỏi một sự kiện toàn tổ chức trong điều hành cũng như đào tạo Huynh Trưởng. ban Trị Sự Giáo Hội đã chấp thuận để Ðại đức Uỷ viên Thanh niên tổ chức Ðại Hội Huynh Trưởng các Gia Ðình vào ngày 09-06-1960 tại trường tư thục Vạn Hạnh (đường Hai Bà Trưng - Yên Ðỗ, Sài Gòn) để thành lập Ban Hướng Dẫn. Ðại Hội đã suy cử Ðại Ðức Ủy viên Thanh Niên giữ chức vụ Trưởng Ban Hướng Dẫn và Trưởng Huynh Tâm Thông giữ chức vụ Phó Trưởng Ban.

Tháng 9 năm 1961, Ðại Hội Huynh Trưởng GÐPT thuộc Giáo Hội Tăng Già Bắc Việt Tại Miền Nam họp tại chùa Long Vĩnh, được Ðại Ðức Chính Tiến đề cử, toàn thể Huynh Trưởng dự Ðại Hội đã bầu Trưởng Huynh giữ chức vụ Trưởng Ban Hướng Dẫn GÐPT thuộc Giáo Hội Tăng Già Bắc Việt Tại Miền Nam.

Dưới sự lãnh đạo của Trưởng Huynh, Gia Ðình Phật Tử thuộc Giáo Hội Tăng Già Bắc Việt Tại Miền Nam đã bành trướng nhanh chóng ở Sàigòn, Gia Ðịnh, Biên Hòa, Bình Long, hàng ngũ Huynh Trưởng được kiện toàn, trường Ðào Tạo Huynh Trưởng được thành lập để huấn luyện thường xuyên, tăng bổ Huynh Trưởng cho các Gia Ðình.

Tháng 12-1961, nhằm tạo sự thống nhất của tổ chức GÐPT, Ðại Hội Huynh Trưởng GÐPT toàn quốc họp tại Chùa Xá Lợi, thủ đô Sài gòn, Trưởng Huynh Tâm Thông được Ðại Hội cử giữ chức vụ Thủ Quỹ Ban Hướng Dẫn Trung Ương Gia Ðình Phật Tử Việt Nam, kiêm Ðại diện hai tổ chức GÐPT Bắc Việt tại miền Nam.

Năm 1963, trước chính sách ngược đãi Phật giáo của nhà đương quyền Tổng Thống Ngô Ðình Diệm, với tư cách Trưởng Ban Hướng Dẫn GÐPT Giáo Hội Tăng Già Bắc Việt tại Miền Nam, Trưởng Huynh Tâm Thông đã chỉ đạo và ủy nhiệm Huynh Trưởng Phúc Trung Huỳnh Ái Tông, Tổng Thư Ký điều động các đơn vị Gia Ðình tham gia hoạt động của Ủy Ban Liên Phái Bảo Vệ Phật Giáo tại chùa Giác Minh và Xá Lợi.

Sau khi pháp nạn chấm dứt, ngày 31-12-1963 Ðại Hội Phật Giáo toàn quốc họp tại chùa Xá Lợi Sàigòn gồm 11 tập đoàn : Tăng Già, Cư sĩ của Phật Giáo Nam và Bắc Tông thống nhất, thành lập Giáo Hội Phật Giáo Việt Nam Thống Nhất. Gia Ðình Phật Tử là một tổ chức thống thuộc Giáo Hội.

Tháng 06-1964, Ðại Hội Huynh Trưởng toàn quốc họp tại trường Nữ Trung Học Gia Long Sài gòn, toàn thể chấp thuận một bản Nội Quy thống nhất GÐPT Việt Nam về mọi mặt. Tại Ðại hội này, Trưởng Huynh Tâm Thông được tín nhiệm trong chức vụ Ðại Diện Ban Hướng Dẫn Trung Ương GÐPT/VN tại Miền Vĩnh Nghiêm.

Ngày 19-07-1964, với cương vị trên, Trưởng Huynh đã triệu tập Ðại Hội Huynh Trưởng GÐPT thuộc Giáo Hội Tăng Già Bắc Việt Tại Miền Nam và Hội Việt Nam Phật Giáo tại chùa Phước Hòa, đường Phan Ðình Phùng, Sài gòn, dưới sự chứng minh của Chư Thượng Tọa Ban Ðại Diện Giáo Hội PGVN Thống Nhất Miền Vĩnh Nghiêm và Ðại Diện Ban Hướng Dẫn Trung Ương GÐPT/VN, đã thống nhất được hai hệ thống tổ chức Gia Ðình Phật Tử thành GÐPT Miền Vĩnh Nghiêm và bầu cử Ban Hướng Dẫn.

Tiếp những năm sau đó (1967), do sự phân hóa trong nội bộ Phật giáo, để giữ được sự thống nhất toàn vẹn của GÐPT VN, Trưởng Huynh Tâm Thông, Ðại Diện Miền và Ban Hướng Dẫn Miền Vĩnh Nghiêm đồng thuận ý tuyên bố tạm ngưng hoạt động, và các Ðơn vị Gia Ðình tự quản trong sinh hoạt bình thường của nội bộ Gia Ðình.

Đầu năm 1973, dưới sự chỉ đạo của Ban Hướng Dẫn Trung Ương để tham dự Ðại Hội Huynh Trưởng toàn quốc lần thứ VIII. Ở cương vị Ðại Diện Miền, Trưởng Huynh Tâm Thông hiệp ý với các Huynh Trưởng nồng cốt đứng ra tổ chức cuộc họp các Gia Ðình, tái lập Ban Hướng Dẫn GÐPT Miền Vĩnh Nghiêm, đề cử phái đoàn Huynh Trưởng dự Ðại Hội từ ngày 28 đến 31-07-1973 tại chùa Tỉnh Giáo Hội ÐàNẳng.

Sau tháng 04-1975, tuy tuổi cao, sức khỏe sút kém; nhưng với cảnh luống chung, Trưởng Huynh Tâm Thông vẫn cùng chung vai với các anh chị Huynh Trưởng còn lại, nối kết duy trì sinh hoạt Phật sự trong GÐPT Tổ Ðình Vĩnh Nghiêm.

Năm 1977, Trưởng Huynh Tâm Thông Nguyễn Ðức Lợi lâm bệnh viêm phổi cấp tính, và đã trút hơi thở cuối cùng vào hừng sáng ban mai trong lành, ngày 8-11-1977 để trở về bến giác.

Lễ tang đã được cử hành dưới sự chứng minh gia trì của Hòa Thượng Thích Thanh Kiểm, cùng sự hiện diện đông đảo của Huynh Trưởng và Ðoàn sinh GÐPT Miền Vĩnh Nghiêm cùng hiếu quyến, đã tiễn đưa Trưởng Huynh đến nơi an nghỉ cuối cùng, trong khuôn viên của nghĩa trang Vĩnh Nghiêm tại Hốc Môn.

Gia Ðình Phật Tử Vĩnh Nghiêm đã chọn ngày húy kỵ của Trưởng Huynh Tâm Thông Nguyễn Ðức Lợi, làm ngày Hiệp Kỵ truyền thống cho GÐPT Miền Vĩnh Nghiêm, để tưởng nhớ tới Trưởng Huynh cũng như nhiều Huynh Trưởng khác, đã đem hết cuộc đời mình phục vụ cho lý tưởng Gia Ðình Phật Tử Việt Nam.

Trưởng Nhuận Pháp soạn
Phúc Trung hiệu đính