Các tài liệu về Gia Đình Phật Tử

Các tài liệu về Gia Đình Phật Tử Nam Việt
*

Viết về nguồn gốc Gia Đình Phật Tử Việt Nam cũng như Nam Việt, ngày nay người ta chưa thống nhất để có được sự chính xác về nguồn gốc về nhân tố ra đời của nó, bởi vì ai cũng muốn mình là người khai sinh ra nó, còn những người sau nầy căn cứ theo tài liệu nào đó mà không đánh giá tài liệu ấy có đáng tin cậy hay không ? Tôi có cái may mắn được tiếp cận với các Huynh Trưởng kỳ cựu như anh Võ Đình Cường, anh Tống Hồ Cầm, anh Nguyễn Hữu Huỳnh, anh Nguyễn Văn Thục, tôi lại có các tài liệu:

- Lịch sử Gia Đình Phật Tử Việt Nam tác giả Kiêm Đạt do Phật Học Viện Quốc Tế xuất bản năm 1981.

- Thử tìm hiểu nguồn gốc Gia Đình Phật Tử Việt Nam in roneo (do Nguyễn Hữu Huỳnh viết, không ghi năm tháng, có lẽ in năm 1995 cũng không ghi ngày tháng năm tác giả viết).

- Thử tìm hiểu nguồn gốc Gia Đình Phật Tử hồi ký của Nguyễn Hữu Huỳnh in ronéo năm 1995.

- Lược Sử Gia Đình Phật Tử Việt Nam Nguyễn Văn Thục

- Lược sử Gia Đình Phật Tử tại Miền Nam Việt Nam – Quá trình thành lập Nguyễn Văn Thục

- Lược sử Gia Đình Phật Tử Nam Việt - Kế họạch phát triển Nguyễn Văn Thục

- Luận văn Sen Trắng Phương Nam của Diệu Thuận Phạm Thị Xuân Hòa viết năm 2015

- Kỷ Yếu 60 năm Gia Đình Phật Tử Chánh Đạo, in roneo, ấn hành năm 2015

- Thư của anh Nguyễn Hữu Huỳnh ngày 21-2-1994

- Thư của anh Tống Hồ Cầm ngày 7-3-1994

- Thư của anh Nguyễn Văn Thục ngày 28-3-1995 (trang 10).

Những tài liệu và thư từ nêu trên, tôi muốn tìm hiểu ở Nam Việt, ai là Đại Biểu dự Đại hội Gia Đình Phật Hóa Phổ năm 1951 tại chùa Từ Đàm ? Anh Nguyễn Hữu Huỳnh hay anh Nguyễn Văn Thục là người thành lập GĐPT đầu tiên ở Nam Việt ? Do sự hợp nhất của GĐPT Chánh Tín và GĐPT Chánh Giác. Gia Đình Phật Tử Chánh Đạo được hình thành từ năm nào ?

Khẳng định một việc là năm 1951 Đại hội Gia Đình Phật Hóa Phổ họp Đại hội vào các ngày 24, 25 và 26-4-1951 tại chùa Từ Đàm, gồm có Huynh Trưởng GĐPHP 9 tỉnh miền Trung tham dự là Quảng Bình, Quảng Trị, Thùa Thiên, Quảng Nam, Đà Nẵng, Bình Thuận, Di Linh, Lâm Viên, Đồng Nai Thượng và một phái đoàn Miền Bắc dự thính gồm các Huynh Trưởng Trần Thái Hồ tự Lê Vinh, Đặng Văn Khuê, Trần Thanh Hiệp. Đại hội nầy đổi danh xưng Gia Đình Phật Hóa Phổ thành ra Gia Đình Phật Tử.

$Description: F:\CDVinhNghiem\images\CD1.jpg$
Đại Hội Gia Đình Phật Hóa Phổ tại chùa Từ Đàm năm 1951

Trong Nam không có ai dự Đại hội nêu trên, anh Huỳnh chưa sinh hoạt GĐPHP, còn anh Thục trong bài Lược sử GĐPT Nam Việt, trang 2 cột 2 anh viết:

$Description: F:\CDVinhNghiem\images\CD2.jpg$

Phần anh Thục viết trên không đúng, vì các tài liệu đều ghi Đại hội nầy chỉ có Đại Biểu của 9 tỉnh miền Trung và Miền Bắc có 3 Huynh Trưởng tham dự với tư cách dự thính.

Anh Huỳnh cho biết rằng anh là Phó Thư ký Hội Phật học Nam Việt, là thành viên phái đoàn Hội Phật học Nam Việt ra Huế tham dự Đại hội Phật Giáo Toàn quốc vào các ngày 6, 7, 8-5-1951 tại chùa Từ Đàm Huế, kết quả thành lập Tổng Hội Phật Giáo Việt Nam, đồng thời trong các ngày nầy GĐPT lại mở Trại Huấn Luyện Huynh Trưởng Kim Cang, anh Huỳnh bị các anh ở Huế biết anh Huỳnh là người gốc Huế, bắt anh dự Trại nhằm mục đích về Nam phát triển Gia Đình Phật Tử.

Khi anh Huỳnh về Nam đã thành lập GĐPT Chánh Tâm vào khoảng năm 1951, tại công xá số 31 đường Nguyễn Thông Sàigòn, được Tòa Đô Chánh cấp cho bác sĩ Nguyễn Văn Thọ, Trưởng Ty Vệ Sinh Đô Thành Sàigòn-Chợ Lớn ở.

Hội Phật Học Nam Việt được thành lập vào ngày 19 tháng 9 năm 1950, trụ sở tạm tại chùa Khánh Hưng, Hòa Hưng Sàigòn. Năm 1952, Hội PHNV dời về trụ sở chính thức tại chùa Phước Hòa Sàigòn, Gia Đình Phật Tử Chánh Tâm dời về đây, cải danh là GĐPT Chánh Tín do bác Mai Thọ Truyền làm Gia Trưởng, anh Nguyễn Hữu Huỳnh làm Liên Đoàn Trưởng, sau bàn giao cho anh Đặng Sỹ Hỷ làm Liên Đoàn Trưởng.

Năm 1953, anh Tống Hồ Cầm vào Sàigòn sinh sống, vốn là thành viên của Hội An Nam Phật Học Trung Việt, là Thư ký đoàn trong Đại Hội thành lập Tổng Hội Phật Giáo Việt Nam năm 1951, anh đương nhiệm là thành viên của Tổng Hội, nên được Giáo Hội Tăng Già Nam Việt và Hội Phật Học Nam Việt tin cậy, nhờ anh làm trung gian để thống nhất Gia Đình Phật Tử như ở Miền Trung là do Hội An Nam Phật Học điều hành, nên Gia Đình Phật Tử Chánh Tín và Chánh Giác hợp nhất thành Gia Đình Phật Tử Chánh Đạo, do Bác Võ Đình Dần làm Gia Trưởng, anh Nguyễn Văn Thục làm Liên Đoàn Trưởng, sinh hoạt tại chùa Phước Hòa, trực thuộc Hội Phật Học Nam Việt.

Trong tài liệu anh Nguyễn Hữu Huỳnh không ghi ngày tháng những sự kiện xảy ra, là một thiếu sót lớn, gây khó khăn cho những người nghiên cứu, về việc nầy anh cũng có giải thích là vì anh không nhớ chính xác ngày tháng.

Trong Lược sử Gia Đình Phật Tử Nam Việt, Tập Quá Trình Thành Lập tại trang 6, anh Thục cho rằng GĐPT Chánh Giác hợp nhất với Chánh Tín thành GĐPT Chánh Đạo vào năm 1952.

$Description: F:\CDVinhNghiem\images\CD3.jpg$

Trong khi đó, tập Kỷ Yếu 60 năm Gia Đình Phật Tử Chánh Đạo, ấn hành năm 2015 có ghi 2 Gia Đình Phật Tử Chánh Tín và Chánh Giác hợp nhất thành Gia Đình Phật Tử Chánh Đạo vào lễ Trung Thu năm 1955 (tức Rằm tháng Tám năm Ất Mùi, nhằm ngày Thứ Sáu 30-9-1955).

$Description: F:\CDVinhNghiem\images\CD4.jpg$
Bác Đỗ Văn Giu Gia Trưởng GĐPT Chánh Đạo hướng dẫn HT. Thiện Minh xem hình ảnh triển lãm

Trong Lược Sử Gia Đình Phật Tử Nam Việt, tập Kế Hoạch Phát Triển trang 12, anh Nguyễn Văn Thục cho biết GĐPT Chánh Tín được thành lập tại chùa Phước Hòa ngày 4-1-1952 và Gia Đình Phật Tử Chánh Giác với Chánh Tín hợp nhất vào ngày 21-2-1953.

$Description: F:\CDVinhNghiem\images\CD5.jpg$

Tưởng cũng nên nới sơ qua thân thế anh Nguyễn Văn Thục sinh ngày 20/07/1927 nhằm ngày 22 tháng 6 năm Đinh Mảo tại làng Kim Ngọc, Huyện Hương Trà, Tỉnh Thừa Thiên.

Thời niên thiếu anh theo học trường Petit Lycée Yersin chương trình Pháp, lớn lên anh theo học tại trường Grand Lycée Yersin, Đà Lạt, rồi thi đậu Baccalauréat Métropolitain là bằng Tú tài Pháp,

Năm 1945, sau thời gian tản cư từ Đà Lạt trở về Huế. Đầu năm 1947, anh thọ lễ quy y với Hòa Thượng Thích Thích Tịnh Khiết, trụ trì chùa Tường Vân, Huế. Tại đây anh được quen biết Thầy Thích Minh Châu, Thầy đã giới thiệu cho anh tham gia sinh hoạt với Gia Đình Phật Hóa Phổ Chơn Tri tại Chợ Cống, thành phố Huế.

Năm 1949, một phần vì thời cuộc bất ổn, anh bị bắt buộc phải rời Huế đột ngột, vào Nam sinh sống. Tại Saigon, trước tiên anh dạy kèm con ông bà chủ hãng dĩa Asia, có tiền anh mới thuê chỗ để mở trường tư thục Bổ Túc Học Vụ Chơn Tri tại khu Bàn Cờ. Từ trường nầy anh mới lập Gia Đình Phật Hóa Phổ Chơn Tri Sàigòn, đoàn sinh là học sinh và huynh trưởng là thầy cô giáo của trường.

Thử hỏi một bạch diện thư sinh từ Huế vào Sàigòn lập nghiệp, bao lâu người đó mới có tiền mở trường tư mướn thầy cô giáo dạy, sớm nhất phải là 1 năm. Vậy sớm nhất phải là năm 1950, anh Nguyễn Văn Thục mới thành lập Gia Đình Phật Hóa Phổ Chơn Tri sinh hoạt tại Phật học đường Sùng Đức, nay là Chùa Sùng Đức, tại Cầu Vượt Cây Gõ, Quận 6 Sàigòn. Năm sau chuyển về chùa Phật Quang do thầy Huyền Dung trụ trì, nên nên ngày Thành Đạo năm 1952, anh tổ chức mừng Đệ nhất Chu Niên của Gia Đình Phật Tử Chánh Giác. Chứng tỏ GĐPT Chánh Giác được khai sinh vào lễ Thành Đạo năm 1951.

$Description: F:\CDVinhNghiem\images\CD6.jpg$

Như vậy Gia Đình Phật Tử Chánh Giác trước đó là Gia Đình Phật Hóa Phổ Chơn Tri Sàigòn, được thành lập trước GĐPT Chánh Tâm do anh Nguyễn Hữu Huỳnh thành lập tại nhà ông bác sĩ Nguyễn Văn Thọ, Hội Trưởng Hội Phật Học Nam Việt vào khoảng cuối năm 1951.

Còn GĐPT Chánh Đạo, có tài liệu anh Thục cho là được hợp nhất từ 2 đơn vị Chánh Giác và Chánh Tín vào năm 1952, tài liệu khác anh cho là vào ngày 21-2-1953.

Các thành viên GĐPT Chánh Đạo ngày nay cho rằng GĐPT Chánh Đạo được hợp nhất vào Trung Thu năm 1955, nên năm 2015 họ làm kỷ niệm 60 chu niên.

Quyển Việt Nam Phật Giáo Sử Luận tập 3 của Thiền sư Nhất Hạnh cho biết:

“Hội Phật Học Nam Việt được thành lập vào năm 1950 tại Sài Gòn do sự vận động của cư sĩ Mai Thọ Truyền. Ban đầu, hội đặt trụ sở tại chùa Khánh Hưng, và sau đó ít lâu, tại chùa Phước Hòa. Bác sĩ Nguyễn Văn Khỏe, một cây cột trụ của hội Lưỡng Xuyên Phật Học cũ đảm nhận trách vụ hội trưởng. Ông Mai Thọ Truyền giữ trách vụ tổng thư ký. Các thiền sư Quảng Minh và Nhật Liên đã triệt để ủng hộ cho việc tổ chức hội Phật Học Nam Việt. Thiền sư Quảng Minh được bầu làm hội trưởng của hội bắt đầu từ năm 1952. Năm 1955, sau khi thiền sư Quảng Minh đi Nhật du học, ông Mai Thọ Truyền giữ chức vụ hội trưởng. Chức vụ này ông giữ cho đến năm 1973, khi ông mất. Hội Phật Học Nam Việt được thành lập do nghị định của Thủ Hiến Nam Việt ký ngày 19.9.1950.”

Trong bài Hội Phật Học Nam Việt và chùa Xá Lợi, anh Tâm Bửu Tống Hồ Cầm viết:

“Hội Phật học Nam Việt được thành lập ngày 19-9-1950 tại Sài Gòn, là đoàn thể nam nữ cư sĩ Phật học ở miền Nam Việt Nam tổ chức có hệ thống rõ ràng, có điều lệ nội quy được chính quyền lúc bấy giờ công nhận về mặt pháp lý để hoạt động và kết hợp bước đầu một số Phật tử cả xuất gia lẫn tại gia nam nữ.”

Trong Kỷ yếu 60 năm (1955-2015) Gia Đình Phật Tử Chánh Đạo ghi Hội Phật Học Nam Việt thành lập ngày 25-2-1951. Tập 50 năm chấn hưng Phật Giáo Việt Nam của Hòa Thượng Thích Thiện Hoa ghi:

“Song song với Giáo Hội Tăng Già Nam Việt, Hội Phật Học ra đời vào ngày 25.2.1951 tại Sàigòn; đầu tiên đặt trụ sở tạm tại chùa Khánh Hưng; sau dời về chùa Phước Hòa Bàn Cờ; rốt sau dời về chùa Xá Lợi.”

Có lẽ tập Kỷ yếu 60 năm GĐPT Chánh Đạo dựa vào tập 50 năm Chấn hưng Phật Giáo Việt Nam của HT. Thiện Hoa không chính xác, tài liệu của Thiền sư Nhất Hạnh nguyên chủ bút tạp chí Phật Giáo Việt Nam của Tổng Hội Phật Giáo Việt Nam và Tống Hồ Cầm nguyên là Tổng Thư Ký của Hội Phật Học Nam Việt là đáng tin cậy.

Nhưng Gia Đình Phật Tử Chánh Đạo được hợp nhất từ Chánh Giác và Chánh Tín vào năm nào 1952, 1953 hay 1955 ? Cho đến nay, người trong cuộc vẫn còn sống, đó là anh Tống Hồ Cầm, và Tạp chí Từ Quang của Hội Phật Học Nam Việt vẫn còn ở Thư viện chùa Xá Lợi, ai có quan tâm vấn đề nầy có thể tham khảo ở đó. Tiếc rằng tôi đang ở Mỹ.

8664170420